Scheurtje of kloofje in de tong

Een scheurtje in de tong komt vrij vaak voor. Het kan dan om één of meerdere scheurtjes of kloven gaan. Vaak is de oorzaak een droge mond, vitaminegebrek, een onderliggende aandoening of een ongeval. Wat is de behandeling en hoe lang duurt het herstel van scheurtjes in de tong?

Wat is een scheurtje in de tong?

De tong heeft een niet geheel vlak oppervlak: op de tong bevinden zich de smaakpapillen. Dit zijn zenuwuiteinden die zich aan het oppervlak van de tong vertonen. De een heeft wat ruwere smaakpapillen dan de ander. Verder behoort de tong er normaal, gezond en roze van kleur uit te zien zonder vreemde bultjes of scheurtjes in de tong.

Scheurtjes in de tong lijken op kloven of groeven aan het oppervlak van de tong. Deze kunnen horizontaal of verticaal liggen. Soms gaat het om één enkel scheurtje, soms ook bezit de tong velen scheurtjes. Door de scheurtjes kan een tong behoorlijk ruw aanvoelen. Soms is het eten van gekruid of zuur voedsel zelfs pijnlijk.

Ontstaan van kloven of scheuren in de tong

Een ruwe tong met scheurtjes kan erfelijk zijn: soms komt het in families veel voor. Een andere reden dat het vaker voor komt binnen één familie is het feit dat er vaak door de gehele familie foutief voedsel gegeten wordt dat de tong teveel beschadigd.

Xerostomie is de benaming voor een abnormaal droge mond. Normaal gesproken zorgen de speekselklieren voor de aanmaak van voldoende speeksel waardoor de mondholte vochtig blijft. Bij te weinig speeksel droogt de mondholte uit. De tong gaat barsten en scheuren vertonen. Vaak zien we dat de mondhoeken ook scheurtjes vertonen en de lippen open springen. Een droge mond is vaak het gevolg van roken, medicijngebruik, diabetes, astma, hersenbloeding, stress, schildklieraandoening, hoge bloeddruk, chemotherapie, bestraling en een aantal nog niet genoemde aandoeningen en ziekten.

Een kloofjestong ontstaat vaak bij mensen met psoriasis, het syndroom van down of andere onderliggende ziekten of afwijkingen.

Scheurtjes halverwege de tong langs de middellijn wordt een fissuurtong of geplooide tong genoemd. De oorzaak is soms een vitamine-B gebrek, beschadiging van de tong of schuren langs de tong. Ook komt dit vaker voor bij mensen met het syndroom van down.

Soms ontstaan er bij een landkaarttong ook scheurtjes. Een landkaarttong op zich kan al pijn doen bij het eten van gekruid voedsel of zuren. Scheurtjes verergeren deze klachten nog meer.

Een tong kan ook scheuren als gevolg van een ongeval. Vaak scheurt de zijkant van de tong in. Maar ook vanaf het midden kan de tong inscheuren wanneer er een scherp voorwerp tegenaan prikt. Een bloeding uit de tong is dan vrij normaal.

Behandeling en herstel

Wanneer er sprake is van een abnormale droge mond, is het belangrijk om de droogte aan te vullen door het drinken van kleine slokjes water verdeeld over de dag. Daarnaast kan een goede tandpasta met speekselenzymen de bacteriële werking in de mond herstellen. Een mondbevochtigingsgel kan gedurende enkele uren de mond helpen om vochtig te blijven. Bovendien verminder de gel jeuk of een brandend gevoel. Door het kauwen op suikervrije kauwgom wordt de speekselproductie gestimuleerd. Wanneer de mond juist extra droog wordt door het kauwen van kauwgom, kan hier beter mee gestopt worden.

De kloofjestong is moeilijk te behandelen. Vaak ontstaat deze door een onderliggende ziekte of afwijking. Omdat etensresten in kloofjes achter kunnen blijven, is het belangrijk om iedere dag de tong goed te poetsen. Veel kleine slokjes water drinken helpt de tong schoon en vochtig te houden.

Eem fissuurtong of geplooide tong wordt behandeld door toediening van extra vitaminen B en het goed schoonhouden van de tong. Soms is een ontstekingsremmend medicijn nodig wanneer blijkt dat de tong ontstoken is.

Een landkaarttong is niet te behandelen. Wel kan extra vitaminen ingenomen worden: in sommige gevallen verdwijnen de klachten zelfs. Een goede tonghygiëne is erg belangrijk. Een desinfecterende mondspoeling of gel kan de klachten verminderen. Soms is het ook mogelijk een verdovende gel aan te brengen op de tong.

Een gescheurde tong door een ongeval zal niet gehecht worden. Binnen enkele dagen geneest de tong prima vanzelf en trekt de scheur weer dicht. Bij diepe scheuren kan het herstel langer duren.