Geboorteletsel: letsel van de baby tijdens de geboorte

Geboorteletsel is letsel dat bij de baby ontstaat tijdens de bevalling. Een bloeduitstorting op de huid is een lichte vorm van geboorteletsel dat vaak voorkomt en na enkele weken vanzelf verdwijnt. Meer ernstiger is een geboorteverlamming. Hersenbloedingen en botbreuken komen helaas ook wel eens voor tijdens de bevalling.

Geboorteletsel

De meeste bevallingen verlopen prima. In een enkel geval kan er letsel tijdens de geboorte ontstaan: geboorteletsel. Meestal betreft het een lichte vorm van geboorteletsel wat snel na de geboorte wegtrekt. Soms echter gaat het om ernstige letsels, waardoor het kind een blijvende handicap eraan over kan houden.

Geboorteverlamming: Plexus Brachialis Letsel

Een geboorteverlamming kan ontstaan wanneer tijdens de geboorte druk op zenuwen komt te liggen of de zenuwen gerekt worden. Geboorteverlamming wordt ook wel Plexus Brachialis Letsel of Erbse Parese genoemd. Het gaat hierbij om zenuwen die vanuit de nek naar de arm toelopen.

Druk op de zenuwen of rekking van de zenuwen vanuit de nek richting de arm toe ontstaat vaak wanneer tijdens de geboorte de schouder van de baby achter het schaambot van de moeder blijft hangen. De hoek tussen schouder en hoofd wordt dusdanig groot dat zenuwen gerekt worden of er teveel druk op komt te staan. Gemiddeld komt dit bij 1 op de 200 geboortes voor.

De baby zal door dit letsel minder gevoel in de arm hebben. ook kan de arm minder goed bewogen worden. De arm kan slap en dun worden. Ook treedt er soms verlamming op die niet uit zichzelf geneest. Soms is het gevoel dusdanig weg, dat de hand geen pijn voelt. De baby kan zichzelf daardoor soms verwonden. In enkele gevallen gaat het ooglid hangen. Bij ernstig letsel bestaat de kans dat de arm nooit meer volledig zal kunnen functioneren. Vaak heeft het kind ook smetplekjes in de elleboog. Dit ontstaat doordat de arm niet genoeg gestrekt wordt of hoog genoeg opgetild wordt.

Het kind kan later moeilijk leren kruipen of in de handjes klappen. Nog later kan het moeilijk zijn om een pen vast te houden of dingen gericht vast te pakken. De behandeling bestaat uit het veelvuldig aanraken en streken van de arm, zodat de baby zich bewust wordt van deze arm. Ook zal de baby de arm zelf moeten voelen door de arm tegen het gezicht aan te leggen of het andere handje op de aangedane arm. De arm moet enkele malen per dag bewogen worden door de ouders. Ook is het belangrijk dat de baby regelmatig van houding wisselt zodat de arm en de schouder niet vast komt te liggen in een bepaalde houding. De ouders nemen zo snel mogelijk contact op met een kinderfysiotherapeut, die de ouders zal begeleiden hierin.

Botbreuken tijdens de bevalling

In ongeveer 0.75 tot 1 procent van de bevallingen komen botbreuken voor bij de baby. Meestal is dit toe te schrijven aan een moeilijke of zware bevalling. In een enkel geval is er geen oorzaak te vinden voor de botbreuk bij de baby. Het meest komen breuken van het sleutelbeen voor. Daarnaast komen breuken in dijbenen en onderarmen meer voor dan andere botbreuken tijdens de geboorte. Botbreuken komen voor omdat de beenderen van de baby nog zeer dun zijn en makkelijk breken. Het herstel van een botbreuk bij een baby is echter ook zeer snel. In de meeste gevallen genest een botbreuk volledig. In zeldzame gevallen ontstaat er een breuk in een van de schedelbeenderen. Deze geneest snel weer.

Hersenbloeding

Tijdens de bevalling kunnen hersenen of hersenvliezen beschadigd raken. Dit wordt veroorzaakt door een ongelijke drukverdeling op het hoofdje van de baby. Oorzaken zijn onder andere een stuitbevalling, een te groot hoofd in verhouding met de bekken van de moeder of een te snelle bevalling. Door de beschadiging scheuren bloedvaten en komt er bloed terecht rondom en in de hersenen.

Een baby met een hersenbloeding vertoont in veel gevallen stuipen of toevallen. De baby kan veel slapen of maakt een versufte indruk. Het zuigreflex kan verminderd zijn. de reflexen of schrikreacties kunnen ook verminderd of zelfs helemaal afwezig zijn. De huid heeft soms een andere kleur. de baby gilt soms op een hogere toon dan men zou mogen verwachten. Er is in enkele gevallen sprake van een verminderde spierkracht. Deze verschijnselen kunnen direct na de geboorte zichtbaar zijn of pas later optreden. Het is belangrijk om bij enige twijfel direct de arts te waarschuwen. Soms ontstaat er door een hersenbloeding een waterhoofd. Wanneer de bloeding ernstig is kan de baby uiteindelijk in een coma raken, met soms de dood als gevolg.

De behandeling bestaat allereerst uit het vaststellen of het om een hersenbloeding gaat. Soms worden er medicijnen voorgeschreven die de toevallen bestrijden. Bepaalde medicijnen verminderen zwellingen in de hersenen en kunnen ontstekingen voorkomen of behandelen. In ernstige gevallen is reanimatie van de baby nodig. Soms moet de baby aan de beademing. Wanneer er een waterhoofd dreigt, is het nodig om dagelijks vocht langs beiden zijden van het hoofd af te voeren. Bij een waterhoofd is een operatie nodig om de druk op de hersenen af te laten nemen. Veelal komt het redelijk goed met de baby en zal deze in de toekomst goed tot redelijk goed kunnen functioneren. Soms echter is de prognose slechter. Een en ander hangt af van de mate en locatie van de hersenbloeding.