ADHD bij het ouder worden

ADHD staat vooral bekend als probleem bij kinderen. De symptomen van ADHD verminderen vaak bij het ouder worden. Maar verdwijnen ze ook helemaal als je vijfentwintig of vijftig jaar verder bent? En komen die veranderingen door dat wat er van binnen gebeurt ('nature') of door wat er om je heen gebeurt ('nurture')? Daarop geeft onderzoek antwoorden. Bij dit unieke onderzoek is gebruik gemaakt van het Nederlands Tweelingen Register van de Vrije Universiteit uit Amsterdam, waarin liefst 44.607 tweelingen zijn opgenomen. Over ADHD wordt heel wat geschreven. Maar nieuws over het verband tussen de symptomen van ADHD en ouder worden, dat is nog dun gezaaid. Daarom mag het onderzoek van het Nederlands Tweelingen Register van de Vrije Universiteit uit Amsterdam wel uniek genoemd worden. Uit dit onderzoek blijkt dat de symptomen van ADHD veranderen naarmate je ouder wordt. Daarbij heeft wat er van binnen gebeurt invloed, namelijk vanuit de genen. Maar wat er vanuit de omgeving op je afkomt, heeft ook invloed. Er is wel verschil in effecten tussen omgeving en genetische factoren.

65% van de kinderen heeft nog symptomen als 25-jarige

De symptomen van ADHD verminderen bij het ouder worden, maar het idee dat ADHD alleen iets voor kinderen is, berust op een misverstand. Dat blijkt ook uit de wetenschapsfeiten. Stel, je krijgt als kind de diagnose ADHD. Dan is de kans groot dat je als jong-volwassene nog altijd symptomen van ADHD hebt. Het gaat dan om 65% van degenen die als kind met ADHD gediagnosticeerd werden. 15% van deze groep heeft dan zelfs nog alle criteria van ADHD. Hierover zegt VU-wetenschapper Kees-Jan Kan: “De klachten die mensen met ADHD hebben, kunnen tijdens hun leven veranderen. Ze nemen meestal af, maar ze verdwijnen doorgaans niet volledig. De symptomen van ADHD laten dus enerzijds verandering zien, maar anderzijds ook een vrij hoge mate van stabiliteit.”

Aandachtsproblemen voorkomen of beperken

ADHD wordt ook wel gevat onder de noemer 'aandachtsproblemen.' Volgens de onderzoekers is de invloed van je genen op deze aandachtsproblemen min of meer stabiel van je kindertijd tot minstens de 60-jarige leeftijd. In die periode komen veranderingen in ADHD-symptomen voort uit veranderingen in omgevingsinvloeden. Uit deze onderzoeksresultaten komt dus steun voor voor de aanname dat je in geval van ADHD zo vroeg mogelijk moet proberen om omgevingsinvloeden optimaal te maken, in een poging om langdurige problemen te helpen voorkomen of beperken.

44.607 tweelingen in een database

In het Nederlands Tweelingen Register zijn liefst 44.607 tweelingen opgenomen. Er zijn tweelingen bij die al 25 jaar deelnemen aan onderzoeken van het Nederlands Tweelingen Register. Onderzoeker Kan en zijn collega’s vroegen zich af hoe het zit met de stabiliteit of de veranderingen in aandachtsproblemen, in verband met genetische en omgevingsinvloeden. Door gebruik te maken van de internationaal unieke database van het Tweelingen Register, konden zij via onderzoek aantonen dat genen die invloed hebben op aandachtsproblemen bij volwassenen merendeels dezelfde genen zijn die een rol spelen bij aandachtsproblemen onder kinderen en jongeren. Je kunt dus concluderen dat genen een rol hebben bij het stabiel zijn of niet van aandachtsproblemen, aldus de wetenschappers.

Omgeving beïnvloedt aandachtsproblemen

De rol van omgevingsinvloeden verschilt van die van de genen. “De effecten van verschillende langdurige omgevingsinvloeden stapelen zich als het ware op en leiden zo enerzijds tot stabiliteit en anderzijds tot veranderingen”, aldus Kan. “Bovendien zijn er omgevingsinvloeden aanwezig die alleen een tijdelijk effect hebben. Aangezien genetische invloeden deze effecten over het algemeen niet hebben, kunnen veranderingen in onderlinge verschillen in aandachtsproblemen voornamelijk worden toegeschreven aan veranderingen in omgevingsinvloeden.”