Purpura: oorzaak en behandeling

Purpura is een andere benaming voor onderhuids bloedingen. Het lijkt nog het meest op een bloeduitstorting. Er zijn verschillende vormen van purpura, zoals spontane purpura en purpura van Henoch-Schönlein. Purpura kan na een trauma ontstaan, maar kan ook een onderliggende oorzaak hebben. De behandeling is in sommige gevallen erg moeilijk.

Wat is purpura?

Zoals al eerder genoemd is purpura de benaming voor onderhuidse bloedingen. Er zijn verschillende vormen van. Purpura van Henoch-Schönlein komt vooral bij jonge kinderen voor. Purpura Senilis komt vooral bij ouderen voor. Bateman's Actinsche Seniele Purpura wordt ook bij ouderen gezien. Aan de onderbenen komt voornamelijk Purpura Pigmentosa Progressivia voor. Daarnaast is er de spontane of acute purpura. Vaak is purpura een gevolg van een onderliggende ziekte of aandoening.

Purpura moet niet verward worden met een blauwe plek oftewel een bloeduitstorting. Hierbij loopt er ineens een plasje bloed uit een beschadigd bloedvat en veroorzaakt een plek onder de huid die blauwpaars van kleur is.

De symptomen van purpura

Soms is purpura niet direct te herkennen omdat het van zeer mild tot ernstig kan voorkomen. Er ontstaan kleine bloedinkjes in de huid, zichtbaar als rode tot paarsrode vlekjes die onder de huid verschijnen. Wanneer je op deze vlekjes duwt verdwijnen ze niet. De vlekjes kunnen spontaan ontstaan en spontaan weer verdwijnen. Soms blijven ze een leven lang aanwezig wanneer de oorzaak niet behandeld wordt. In de meeste gevallen is purpura goed aanwezig op de benen en armen. Minder vaak wordt het op de romp en in het gezicht gezien. Ook kan het in de mond voorkomen. Op de hoofdhuid wordt purpura zelden gezien maar is dan vaak ook niet zichtbaar door haargroei. Purpura op zich doet zelden pijn, de oorzaak van purpura kan echter andere klachten geven zoals buikpijn, hoofdpijn, spierpijn, gewrichtspijn, koorts of andere symptomen. Dit is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Bij een trauma ontstaan onderhuidse bloedingen door beschadiging van de bloedvaatjes. Pijnklachten bij een trauma ontstaan vooral door een kneuzing of botbreuk.

Oorzaken

Purpura kent zeer veel verschillende oorzaken, maar deze zijn bijna altijd hematologisch of vasculair van aard. Hematologisch heeft betrekking op het bloed en vasculair heeft betrekking op de bloedvaten. De volgende oorzaken kunnen van toepassing zijn:

• Door krabben, bijvoorbeeld na een insectenbeet
• Gebrek aan vitamine C, waarbij vooral purpura aan de onderbenen ontstaat
• De steunweefsel van de bloedvaten zijn verzwakt, wordt vooral bij ouderdom gezien
• De ziekte van Werlhof, een auto-immuunziekte
• Leukemie (bloedkanker), vooral bij kinderen
• Ontsteking van de kleine bloedvaten: Purpura van Henoch-Schönlein
• Hersenvliesontsteking (ook wel meningitis of nekkramp genaamd), een gevaarlijke aandoening die onmiddellijk behandeld moet worden
• Drukverhoging aan de bloedvaten, bijvoorbeeld door braken of hoesten
• Onderhuidse bloedingen door afknellen zoals een te strak verband
• Anorexia nervosa
• Painful bruising syndrome / Gardner-Diamond syndrome
• Purpura fulminans: zeldzaam en ontstaat soms als gevolg van waterpokken bij kinderen
• Veneuze insufficiëntie door te weinig beweging of slecht functionerende vaatkleppen
• Door gebruik van corticosteroïden
• Bepaalde medicijnen veroorzaken purpura

Behandeling en herstel

Purpura, de onderhuidse bloedingen, is op zich niet te behandelen omdat de oorzaak moet worden weggenomen. Pas als de oorzaak is opgespoord kan deze behandeld worden. Wanneer purpura voorkomt na een trauma door een val, slag of stoot dan is behandeling vaak niet nodig. De vlekjes onder de huid verdwijnen vanzelf na enkele weken. In alle andere gevallen is behandeling wel nodig. Het soort behandeling hangt sterk af van de oorzaak. Een bekende oorzaak is Purpura van Henoch-Schönlein. Dit is een ontsteking van de kleine bloedvaten en wordt het meest bij jonge kinderen gezien. Vaak hebben deze kinderen ook buikpijn en pijn in de knie en enkels. De ontsteking ontstaat meestal na een infectie van de luchtwegen. In de meeste gevallen geneest dit vanzelf maar soms worden corticosteroïden voorgeschreven waardoor pijnklachten eerder verdwijnen.

Het lichaam is prima in staat om de bloedinkjes zelf op te ruimen. Dit gaat niet van de een op de andere dag, het lichaam heeft hier meeste enkele weken voor nodig. Wanneer ondanks behandeling de onderhuidse bloedingen aanwezig blijven, dan is er toch meer aan de hand en zal de arts dit opnieuw moeten bekijken. Bij ouderdom is purpura vaak te danken aan verzwakte steunweefsels van de bloedvaten. Hier is niet altijd wat aan te doen. Bij ouderen wordt purpura dan ook vaak gezien als ouderdomskwaal.