Purpura: onderhuidse bloedingen

Purpura is de benaming voor paarsrode vlekken (purper) op de huid. Purpura is een bloeding in slijmvliezen of onder de huid en kan door verschillende oorzaken ontstaan. Vaak is een onderliggende ziekte of aandoening van het bloed of een vaatafwijking de oorzaak. Hoe wordt purpura herkend en behandeld?

Wat is purpura?

Met purpura wordt bedoeld de bloedingen in de huid of de slijmvliezen, die ontstaan zonder dat hier een aanwijsbare reden voor is. Maar ook bij de kleinste verwonding kan er al een bloeding optreden, dat ook onder de noemer purpura valt. Purpura wordt onderscheidt naar grootte: een bloeding ter grote van een speldenknop heet petechiën. Suggilaten zijn middelgrote bloedingen en ecchymosen zeer grote bloedingen.

Oorzaak van purpura

De belangrijkste oorzaak van purpura is een stoornis in het bloedstollingsmechanisme. Vooral wanneer het hierbij om een vermindering van het aantal bloedplaatjes gaat of een stoornis in de functie van de bloedplaatjes, ontstaat er snel purpura. Bij bepaalde ziekten wordt purpura dan ook meer gezien, zoals bij de ziekte van Werlhof. Ook bij leukemie komt vaker purpura voor.

Een andere oorzaak kan een vaatafwijking zijn. Ook een gebrek aan vitamine C kan purpura veroorzaken: deze is vooral aan het onderbeen op te merken. Ook door een verzwakking van de steunweefsels van de bloedvaten veroorzaakt purpura.

Meerdere vormen van purpura

Purpura is de verzamelnaam voor bloedingen in de huid of de slijmvliezen. Men onderscheidt meerdere vormen hierin. Acute purpura kan bijvoorbeeld ontstaan door heftig braken, waarbij er een onderhuidse bloeding aan de nek optreedt. Progressive Pigmentary Purpura komt vooral op de onderbenen voor, waarbij er rode tot,bruine plekken verschijnen. Purpura senilis komt veel voor bij ouderen en bij mensen die veelvuldig met de zon in aanraking komen. De huid is bij deze groep zeer kwetsbaar, waardoor er bij lichte druk makkelijk onderhuidse bloedingen optreden.

Allergische purpura (purpura van Henoch-Schönlein) is een geheel aparte purpura: het gaat hierbij om ween ontstekingsreactie van de bloedvaten, waardoor bloedvaten gaan lekken. Hierdoor ontstaan er kleine roodpaarse vlekjes over de huid. Deze purpura komt vooral bij kinderen veel voor. Vaak ontstaat deze nadat men een luchtweginfectie heeft opgelopen, maar kan ook ontstaan als gevolg van een allergische reactie op medicijnen.

Het herkennen van de onderhuidse bloeding

Er ontstaat bij deze aandoening een of meerder vlekjes op de huid, die paarsrood van kleur zijn. De grootte kan variëren van klein (speldenknop) tot zeer groot (tennisbal). Vaak moet men hierbij denken aan een bloeduitstorting of aan een soort blauwe plek. Wanneer er op deze plek geduwd wordt, verdwijnt de kleur niet.

Purpura komt nogal eens aan de benen, met name de onderbenen voor. Maar ook aan de armen, vooral de onderarmen, de hals, het gezicht en op de rug komt purpura voor. Ook op de rug van de hand wordt purpura veel gezien, vooral bij oudere mensen.

De paarsrode vlekken verdwijnen na een tijdje, maar kunnen op een andere pek terug komen. Wanneer dit vaker voorkomt, is er vaak sprake van purpura, maar ook van een onderliggende aandoening. Zoals eerder gezegd, is purpura veelal een gevolg van een ziekte of afwijking in het bloed of de bloedvaten.

Behandelen

Om purpura te behandelen, moet eerst de onderliggende oorzaak bekend zijn. Hier wordt dan als eerste onderzoek naar gedaan. Bij ouderdom, waarbij steunweefsel zijn afgebroken, is er veelal geen behandeling mogelijk: het is een onschuldige aandoening. Deze vorm van purpura wordt ook wel Purpura senilis genoemd. Bloedvaatjes gaan door verlies van elasticiteit lekken, waardoor het gelekte bloed onder de toch al dunne huid terecht komt en zichtbaar is van buitenaf.

Bij een auto-immuunziekte zal men veelal de patiënt behandelen met corticosteroïden. Bij een tekort aan bloedplaatjes, zal overgegaan worden op een bloedtransfusie, waarbij het aantal bloedplaatjes wordt aangevuld. Vaak zijn hierna nog medicijnen nodig ter ondersteuning.

Purpura van Henoch-Schönlein worden behandeld met corticosteroïden. Een beschadiging van de nieren zal verholpen moeten worden: vaak worden er dan medicijnen voorgeschreven die de activiteit van het afweersysteem onderdrukt. Het is belangrijk om geen medicijnen in te nemen waarop een allergische reactie ontstaat.