Pijn aan de enkel

De enkel kan aan de binnenkant of buitenkant pijn doen. Dit kan tijdens het hardlopen, traplopen, wandelen of bij het opstaan gevoeld worden. De vraag is waarom deze pijn er is. Door overbelasting, slijtage of een andere oorzaak? Belangrijk is dat de behandeling op de juiste manier plaatsvindt zodat snel herstel optreedt.

Het enkelgewricht en de enkelknobbel

Het enkelgewricht verbindt de voet met het onderbeen. De enkel is beweeglijk. Er zijn twee spronggewrichten. De bovenste zorgt ervoor dat de voet op en neer kan bewegen. Beweeg de voet maar eens recht naar boven (de voet naar de neus toe laten wijzen) en recht naar onder. Dat is het bovenste spronggewricht. Het onderste spronggewricht zorgt voor het kantelen van de voet. Zo kan je op de binnen-en buitenkant van de voet lopen.

De enkelknobbels zijn de uiteinden van twee lange botten,de fibula en de tibia, die vanaf het onderbeen richting de voet lopen en ter hoogte van de enkel eindigen. Deze uiteinden vormen de enkelknobbels.

Pijn aan de enkel tijdens het hardlopen, schaatsen, springen of andere beweging

Tijdens het hardlopen, maar ook bij schaatsen, lopen of andere sporten kan er pijn aan de enkel optreden Vaak ontstaat deze pijn doordat er spieren gebruikt worden die normaal niet zo zwaar belast worden. Denk aan schaatsen: de enkel wordt overbelast doordat er evenwicht gehouden moet worden. Pijn aan de enkel kan dan al vrij snel optreden. Daarnaast bevorderen schaatsen de bewegelijkheid van de enkel ook niet. Ook dat wordt gevoeld. Hardlopen en springen vergt ook veel van de enkels omdat deze de klappen opvangen.

Een schaatsknobbel ontstaat door een niet goed passende schaats. Er treedt pijn en zwelling op aan de binnen-en buitenkant van de enkel en vaak aan de hiel. De slijmbeurzen zijn ontstoken. Door te koelen met ijs en rust te nemen zal in de meeste gevallen de ontsteking afnemen. Soms is een operatie nodig.

Een peesontsteking, ook wel tendinose of tendinopathie genoemd, komt vaak voor bij hardlopen, springen en schaatsen. Door overbelasting van de pezen treedt er een ontsteking op. Dit geeft pijn aan de enkel. Soms is de enkel ook rood, warm en dik maar dit is niet altijd het geval. Belangrijk is dat de spieren goed getraind worden bij een peesontstekingen de training vermindert wordt. Soms is rust noodzakelijk. Vaak worden pijnstillende ontstekingsremmers voorgeschreven. De fysiotherapeut kan massage en bewegingstherapie toepassen.

Bij een spierscheur of zweepslag is het vaak moeilijk de enkel nog te bewegen. Er is sprake van hevige pijn die vrijwel direct optreedt. Er treedt krachtvermindering op. De spier is gedeeltelijk of geheel gescheurd. De pijn neemt later wat af maar nog steeds is het onmogelijk de spier te gebruiken. Daarnaast treedt er een zwelling op van de enkel. Er moet onmiddellijk gestaakt worden met sporten. De spier mag absoluut niet gemasseerd worden. Een arts kan een ondersteunend verband aanleggen waardoor de zwelling wordt verminderd en de enkel wordt ondersteund. De eerste tijd mag de voet niet belast worden en wordt het been hoger gelegd om het vocht af te voeren. Een spierscheur is te voorkomen door een goede warming-up goede rekoefeningen, te snelle of te zware training vermijden en een goede cooling-down.

Verstuiking of verzwikking van de enkel ontstaat wanneer de voet te ver naar binnen zwikt. Dit gebeurt vaak bij sporten maar ook gewoon bij lopen. De banden van het gewricht raken gescheurd of teveel uitgerekt waardoor de vlakken van het gewricht onstabiel tegen elkaar aan liggen. Dit geeft pijn en zwelling. Vaak treedt er ook een bloeduitstorting op. De enkel hoog leggen en koelen helpt zwelling en pijn verminderen. Het is belangrijk de enkel wel te blijven bewegen.

Een botbreuk aan de enkel komt minder vaak voor. Een botbreuk is pijnlijk, en soms zelfs zichtbaar doordat de voet in een vreemde stand staat of verdraaid is. Soms steekt er een stukje bot onder de huid of zelfs door de huid. Een botbreuk moet altijd behandeld worden door een arts. Deze zal de voet vaak gipsen.

Enkelpijn bij het opstaan

Pijn aan de enkel bij het opstaan kan soms op verlate spierpijn duiden. Heb je de dag ervoor zwaar getraind of gesprongen, of wellicht andere bewegingen gedaan die je normaal niet doet? Dan kan er enkelpijn optreden 12 tot 48 uur nadien. Dit komt door kleine spierscheurtjes. De pijn verdwijnt vanzelf en er is geen behandeling nodig.

In de meeste gevallen ontstaat er pijn aan de enkel bij het opstaan door blessures of overbelasting. Zolang de voet niet gebruikt wordt is er geen sprake van pijn maar bij het opstaan is de pijn vaak veel heviger. Vaak verdwijnt de pijn weer nadat men de voet even heeft bewogen. De pijn kan ook afkomstig zijn door slijtage van het gewricht. Artrose en reuma zijn ziekten die vaak ook aan de enkel voorkomen.

Overbelasting en herstel

Door overbelasting of een plotselinge beweging kunnen allerlei klachten ontstaan aan de enkel, zoals hierboven al beschreven is. De behandeling bestaat vaak uit rust of vermindering van de training. In de meeste gevallen is het wel belangrijk om de enkel te blijven bewegen. Beweging bevordert het herstel en voorkomt slappe spieren. Bij plotseling hevige pijn kan de enkel het beste hoger gelegd worden om vocht af te voeren en de enkel koelen om pijn en zwelling te verminderen. Daarna kan een arts de enkel bekijken en beoordelen. Masseer de enkel nooit wanneer je niet weet wat er aan de hand is. Laat dit aan een arts over. Eventueel legt de arts een drukverband of een ondersteunend verband aan en schrijft pijnstillers of ontstekingsremmers voor. In een enkel geval is een operatie nodig of gipsverband. Herstel van de enkel duurt enkele dagen tot enkele weken. Wanneer het herstel lang aanhoudt, ga dan naar de arts. Deze kan eventueel foto's maken.