Blessures aan het scheenbeen

Een scheenbeenblessure, een beruchte blessure die vele namen kent. Shin splints, springschenen, beenvliesontsteking, en Mediaal Tibiaal Stress Syndroom, ofwel MTSS, welke naam ik in het artikel zal gebruiken. Deze blessure is zeer makkelijk op te lopen, maar jammer genoeg ook zeer moeilijk om weer af te komen. Veel lopers tobben met deze blessure die ontstaat uit overbelasting, want hoewel dit een van de meest voorkomende blessures is, is er nog geen pasklaar antwoord op de vraag: hoe kom ik er vanaf?

Soorten

De boosdoener van pijnlijke schenen is niet één twee drie aan te wijzen. Maar over het algemeen geldt dat een van de drie onderstaande blessures de veroorzaker is:

Tibiaal Stress Factuur

Deze blessure wordt ook wel vemoeidheidsbreuk genoemd. Bij deze blessure is het scheenbeen zodanig overbelast dat het herstellend vermogen van het bot niet meer groot genoeg is om de opgelopen schade op te vangen. Hierdoor ontstaan minuscule scheurtjes, aan de oppervlakte van het bot, die zich kunnen uitbreiden wanneer er door deze blessure heen gelopen wordt. Dit is een hele vervelende blessure, die je heel lang kan bezig houden. Symptomen zijn onder andere een pijnlijk scheenbeen tijdens inspanning, een scherpe pijn wanneer je op de botrand van je scheenbeen drukt, en een harde verdikking, meestal ter grootte van een paar centimeter, op je scheenbeen.

Chronisch Compartiment Syndroom

Deze aandoening wordt meestal aangeduid met de naam logesyndroom. Bij deze blessure ontstaat tijdens de inspanning een pijn, die geleidelijk aan steeds erger wordt. Deze pijn wordt veroorzaakt door een beknelling van de spieren. Rond elke spier zit een membraan, dat strak genoeg moet zitten om de spier op zijn plek te houden, maar ook los genoeg om de spier de ruimte te geven uit te zetten bij inspanning. Wanneer dit membraan te strak zit, zal er bij inspanning een grote druk op de spieren komen te staan doordat de bloedspanning verhoogd is, wat voor pijn kan zorgen. Na de inspanning zakt deze pijn vrijwel meteen weg, waarin het dus verschilt van de andere twee scheenblessures.

Mediaal Tibiaal Stress Syndroom

Deze blessure wordt ook wel eens een ontsteking genoemd, wat verwarring kan veroorzaken. Er is namelijk geen bacterie in het spel die een ontsteking veroorzaakt, maar veel symptomen van een ontsteking zijn wel aanwezig, zoals roodheid, zwelling, pijn en warmte, en daarom wordt dit ook wel een steriele ontsteking genoemd. De pijn van deze blessure wordt veroorzaakt door overbelasting van de spieren rondom de scheen. Op deze blessure zal ik nu verder ingaan.

Oorzaak MTSS

Deze blessure komt vooral voor in sporten waarbij er gesprongen en gerend wordt. Hardlopers zijn de grootste risicogroep, maar basket- en volleyballers, wielrenners en ook militairen zijn niet veilig voor deze blessure.

Zoals ik hierboven al noemde, wordt MTSS veroorzaakt door overbelasting van de spieren in het onderbeen. Maar men is het nog niet eens over de precieze oorzaak van de blessure. Duidelijk is wel dat de diepe kuitspieren (de m. soleus en de m.tibialis) bij deze blessure een grote rol spelen. Deze spieren zitten aan de achterkant van het scheenbeen vastgehecht. Zij zorgen voor de stand van de voeten en het onderbeen bij het neerkomen, en zorgen er in feite voor dat je niet uit balans raakt wanneer je neerkomt. Wanneer deze spieren overbelast worden, ofwel door een te hoge trainingsintensiteit, ofwel door een disbalans bij het neerkomen waardoor de spieren harder moeten werken, ontstaan er grote trekkrachten op de plek waar de spier aan het beenvlies is gehecht, waardoor het beenvlies op deze plek geïrriteerd kan raken, en ook een ontstekingreactie kan gaan vertonen.

En nu gaan we naar het voor de geblesseerde wat meer interessante onderdeel, namelijk: hoe liep ik deze blessure op? Deze kennis kan een terugkeer van de blessure voorkomen? We kunnen de factoren waardoor deze blessure ontstaat onderdelen in twee groepen: endogene factoren en exogene factoren. Een endogene factor vind je in je lichaam, bij een exogene factor ligt het probleem in je omgeving en training.

Endogene factoren

• Overpronatie mag zich kronen tot de grootste veroorzaker van klachten aan het scheenbeen. Iedereen proneert, anders zou je waarschijnlijk omvallen. Je landt namelijk op de buitenkant van je voet, en naarmate je je voet verder afrolt zet je steeds meer druk op de binnenkant. Maar wanneer je overponeert, zet je te snel te veel druk op de binnenkant van je voet, waardoor je enkel wat naar binnen zakt, en er een hoek ontstaat tussen je voet en je enkel. Dit veroorzaakt grote trekkrachten op de kuitspieren, en kan dus uiteindelijk voor overbelasting zorgen.
• Disbalans vanuit de enkel zorgt er ook voor dat de kuitspieren harder moeten werken, waardoor overbelasting op de loer ligt.
• Een verschil in beenlengte, wat zorgt voor een ongelijke belasting van de benen.

Exogene factoren

• Slecht schoeisel, waardoor de scheen en de spieren telkens grotere klappen te verduren krijgen
• Het te snel opvoeren van de trainingsintensiteit, het herstellend vermogen krijgt niet de kans om zich te adapteren aan de nieuwe intensiteit wat leidt tot beschadigingen. Ook zal dit zorgen voor vermoeide spieren. Spieren werken als schokdempers dus ook nu zal de scheen en zullen de spieren grotere klappen te verduren krijgen.
• Een plotselinge verandering van ondergrond, zoals van de atletiekbaan naar asfalt. Asfalt zorgt voor een grotere impact op de spieren en de scheen bij elke stap.
• Slappen spieren in het onderbeen, zwakke spieren kunnen de schokken minder goed opvangen en zorgen dus voor grotere schokbelasting op andere delen in het onderbeen.

Symptomen

De pijn is vaak zo'n 10 à 15 cm boven de enkel te voelen, wanneer men op deze plek op de botrand drukt ontstaat er een scherpe pijn die onmiddellijk wegtrekt wanneer de druk verlicht wordt. In de beginfase van de blessure wordt de pijn bij inspanning alleen tijdens de warming-up gevoeld, en direct na de inspanning, wat het meteen ook een hele verraderlijke blessure maakt. Omdat de pijn wegtrekt wanneer het been goed is opgewarmd, ben je snel geneigd door te gaan met lopen. Later, wanneer er te lang door deze blessure heen is gelopen, blijft de pijn ook tijdens de inspanning aanwezig en wanneer dit ook genegeerd wordt, zal de pijn ook in rust aanwezig zijn, en zal inspanning onmogelijk zijn. Bij een lager looptempo zal de pijn heviger zijn, omdat de afzet van de voet meer tijd kost. Dit leidt ertoe dat veel lopers met deze blessure hun looptempo verhogen, wat de blessure niet ten goede komt.

Behandeling

Het sleutelwoord bij de behandeling van MTSS is rust. Rust, rust, en nog eens rust. Dit is moeilijk voor de meeste fanatieke sporters, maar toch noodzakelijk. Wanneer je met deze blessure door blijft lopen, heb je zelfs kans op een chronische blessure. Er kan voor gekozen worden om de pijnlijke plek met ijs te behandelen, maar er bestaat discussie over het nut hiervan. Met ijs verlicht je misschien de pijn en de zwelling, maar dit is in feite bestrijding van de symptomen en niet de oorzaak.

Het innemen van aspirine's en andere ontstekingsremmende pijnstillers is discutabel. Aangezien je hiermee de pijn wegneemt, ben je sneller geneigd weer te gaan sporten, terwijl de blessure nog aanwezig is. Tijdens de herstelperiode is het belangrijk dat je je spieren sterk houdt, om te voorkomen dat de blessure terugkeert wanneer je weer mag sporten. Daarom kun je het beste blijven sporten, maar kiezen voor low-impact sporten, als zwemmen, of een ritje op de hometrainer.

Compressiekousen worden ook wel eens aangedragen als deel van de oplossing. Maar vaak worden deze kousen aangeraden door de fabrikanten zelf, niet erg betrouwbaar dus. Er is nog weinig onderzoek gedaan naar het effect van compressiekousen, maar vast staat wel dat de kousen de trilling van de spieren bij het neerkomen verminderen. Het kan dus geen kwaad om deze kousen een keertje uit te proberen, en voor jezelf te zien of het werkt.