Keelpijn en tips

Keelpijn komt vaak voor, een kleine groep patiënten gaat met keelpijn ook naar de huisarts. Bij deze groep is er sprake van acute keelontsteking. Lichte tot matige keelpijn wordt vaak veroorzaakt door een bacterie of virus en verdwijnt vanzelf weer met wat nuttige tips. Zware keelpijn kan door iets anders veroorzaakt worden.

Symptomen van keelpijn

Bij keelpijn is er sprake van een pijnlijke keel, soms opgezet. De keel kan er rood uitzien en voelt rauw of droog aan. Soms is de pijn ook voelbaar in één of beiden oren. Er kan heesheid optreden en er zijn voornamelijk klachten tijdens het slikken. Bijna iedereen maakt wel eens keelpijn mee, baby, kind of volwassene. Sommige mensen hebben vaker last van keelpijn dan anderen. Keelpijn hangt ook af van de persoonlijke beleving: wat voor de een pijnlijk is, hoeft voor de ander geen betekenis te hebben.

Oorzaken van keelpijn

In de meeste gevallen wordt keelpijn veroorzaakt door een bacterie of virus. Wie voorafgaande aan de keelpijn verkouden was of veel moet hoesten, heeft vaak te maken met een verkoudheidsvirus dat de keel aantast. Soms wordt een keelontsteking veroorzaakt door een bacterie: de streptokokken. Patiënten die besmet zijn met deze bacterie gaan vaker naar de huisarts, omdat de symptomen ernstiger zijn.

Roken, maar ook meeroken, is een andere grote veroorzaker van keelpijn. Vooral meerokers hebben vaker last van keelpijn omdat hun keel niet gewend is aan de schadelijke stoffen van een sigaret. Bij rokers lijkt het afweermechanisme tegen deze schadelijke stoffen niet goed meer te werken, waardoor keelpijn minder vaak ontstaat als gevolg van roken. Alleen bij pas beginnende rokers treedt vaker keelpijn op.

Het gebruik van alcohol veroorzaakt ook keelpijn. Ook hier geldt weer: stevige alcoholgebruikers krijgen minder vaak keelpijn dan mensen die af en toe alcohol drinken. Zowel tabak als alcohol kunnen keelkanker veroorzaken. Oppassen dus met deze irriterende stoffen.

De keel overbelasten is een risicofactor: wie veel schreeuwt of de keel vaak schraapt kan hierdoor keelpijn krijgen. Het slijmvlies raakt door overbelasting geïrriteerd en zwelt op, wordt rood en voelt pijnlijk aan. Ook kan er heesheid ontstaan.

Een droge lucht prikkelt de keel. Hoe droger de lucht, hoe meer irriterende stoffen zich in deze lucht bevinden. Bepaalde stoffen kunnen de keel zodanig irriteren dat er keelpijn ontstaat. Ook droogt een droge lucht de slijmvliezen va de keel uit, waardoor een ontsteking sneller kan ontstaan. Een droge lucht is vooral in de winterperiode aanwezig, zowel binnenshuis als buitenshuis.

Irriterende stoffen als aceton, ammoniak en schoonmaakmiddelen kunnen de keel ook irriteren. Over het algemeen zijn deze producten goed te herkennen. Open je een fles en deins je terug van de geur, dan waarschuwt je lichaam je voor een giftig of gevaarlijk gas. Niet inademen dus!

Vrouwen die zwanger zijn hebben vaker last van keelpijn dan andere vrouwen. Dit komt omdat de afweer tijdens de zwangerschap iets verlaagd kan zijn. Het lichaam steekt al zijn energie in de zwangerschap en vergeet daarbij soms de eigen afweer. Over het algemeen wordt keelpijn tijdens de zwangerschap vaak veroorzaakt door een verkoudheidsvirus.

In een enkel geval is er bij een aanhoudende of terugkerende keelpijn sprake van keelkanker. Vaak zijn er dan ook witte plekjes in de mond of keelholte te zien, is de keel rauw, de stem hees of is er moeite met slikken. Deze verschijnselen treden steeds vaker op of blijven lang aanhouden.

Keelpijn: welke tips helpen?

Een acute keelontsteking is vaak niet zo snel zelf te behandelen. Een acute keelontsteking wordt veroorzaakt door een bacterie. Vaak zijn er witte puntjes in de keel te zien en is de keel rood en opgezet. De keel doet pijn bij het slikken. Over het algemeen geneest een acute keelontsteking weer vanzelf, maar dit duurt wel langer dan een ontsteking veroorzaakt door een virus. Een antibioticakuur laat de klachten sneller afnemen, maar de keelontsteking zal er niet sneller door genezen. Artsen moeten voorzichtig zijn met het voorschrijven van antibiotica: overmatig gebruik resulteert in het feit dat bacteriën ongevoelig (resistent) worden voor antibiotica. In 4% van de gevallen heeft een acute keelontsteking wel spoedeisende hulp nodig. Er treedt dan een abces op die met hoge koorts gepaard gaat.

Over het algemeen helpt het om veel te drinken. Dit spoelt de keel en houdt de slijmvliezen vochtig. Warme dranken voelen wellicht prettiger aan voor de keel, maar kunnen een ontsteking verergeren. Koude dranken verdoven de keel. De omgevingslucht vochtig houden helpt ook, vooral in de winter wanneer de verwarming hoog staat is de lucht vaak erg droog. Waterbakjes aan de verwarming houden de lucht vochtiger, maar ook de natte was aan de radiator hangen helpt voldoende.

Vermijd irriterende stoffen zoals giftige of prikkelende dampen, roken en alcohol. Voor rokers is een vaak terugkerende keelpijn de ideale reden om te stoppen met roken. Niet-rokers vermijden liever ruimtes waar gerookt wordt, vooral wanneer keelpijn vaker terugkeert nadat ze in een rokerige ruimte zijn geweest.

Heel soms wordt keelpijn veroorzaakt door keelkanker. Dit geneest niet uit zichzelf en moet onderzocht en behandeld worden door een specialist. Vooral rokers en alcoholgebruikers moeten bedacht zijn op keelkanker. Loop dan ook niet te lang met aanhoudende of terugkerende klachten rond.