Slapende voet of been

Slapende voet of been: een veel voorkomende klacht die in de meeste gevallen onschuldig is. Vaak komt het door een verkeerde houding, maar soms ook is er iets anders aan de hand. Zo kan diabetes of een andere ziekte ook een slapend been of voet veroorzaken. Het vervelende is het gevoel dat verdwijnt en vaak de pijnlijke prikkels in het been of de voet. Hoe ga je om met een slapend ledemaat?

Wat is een slapende voet of been?

Een slapende voet of been wordt ook wel ervaren als een tintelende of een doof aanvoelende voet, soms het gehele been. Er zit weinig tot geen gevoel in de voet/been en lopen is onmogelijk of pijnlijk. Veel mensen hebben last van een slapend been, meestal doordat de zenuwen of bloedbaan tijdelijk zijn afgekneld. Maar ook kan er een onderliggende ziekte of aandoening zijn die de slapende voet of been veroorzaakt. In tegenstelling tot een slapende arm of hand, die vaak 's nachts ontstaat, ontstaat een slapende voet of been meestal overdag.

Eerst een doof gevoel, later tintelend

In de meeste gevallen ontstaat er eerst een doof gevoel dat later wordt gevolgd door een tintelend gevoel. Sommige mensen missen het dove gevoel en ervaren direct het tintelend gevoel. Het dove gevoel ontstaat wanneer zenuwen of bloedbanen zijn afgekneld en al het gevoel uit de voet verdwijnt. Het tintelend gevoel ontstaat wanneer het gevoel weer langzaam terugkomt. Dit wordt weergegeven als prikkelingen. Over het algemeen wordt een slapen been als vervelender ervaren dan alleen een slapende voet.

Door de voet zakken

Wanneer de voet of het been 'slaapt' zoals dit genoemd wordt, is het niet raadzaam om op de voet te gaan staan. De kans is aanwezig dat men direct door het been heen zakt en op de grond belandt. Dit wordt veroorzaakt door enerzijds het afwezige gevoel, anderzijds door het niet werken van de spieren en zenuwen in het been of de voet. Zonder bloedtoevoer kunnen spieren hun werk niet doen en zullen dan ook niet reageren. Wanneer de zenuw is afgekneld of afgesloten van bloedtoevoer, zal deze geen gevoel weergeven.

De oorzaak

Vaak is een verkeerde zithouding de oorzaak van een slapende voet. Dit wordt gezien wanneer de voet onder het been wordt gevouwen tijdens het zitten. Ook kan het dat de bovenbenen worden afgekneld bij een bepaalde zithouding. Mensen die lang op het toilet zitten hangen vaak meer op hun bovenbenen waardoor de bloedtoevoer naar de voet en het onderbeen toe afgekneld kan worden.

Daarnaast zijn er ook medische oorzaken te vinden. Zo is roken een risicofactor. Vaak hebben rokers last van rusteloze benen en slapende benen of voeten. Een tekort aan bepaalde vitaminen speelt ook een rol, met name vitamine B12. Vaatproblemen in de lies of problemen aan de heupen kunnen de bloedtoevoer verhinderen of zenuwen afknellen. Ook vochtophoping (oedeem) in de benen kan voor slapende benen en voeten zorgen. Mensen met diabetes lopen een verhoogd risico, net als mensen met multiple sclerose. Beknelde zenuwen zoals bij het Carpaal Tunnel Syndroom zijn ook een veroorzaker. Daarnaast kan er ook een zenuw in de rug bekneld zitten. Mensen die aan een bepaalde sport doen zoals wielrennen of paardrijden klagen ook vaker over een slapende voet of een slapend been. De klachten kunnen aan één voet of been voorkomen maar soms ook tegelijkertijd aan beiden.

Behandelen

Wanneer een slapend been of een slapende voet ontstaat door een onderliggende oorzaak, zal deze behandeld moeten worden. Daarnaast is het raadzaam om niet te roken, vooral wanneer er sprake is van rusteloze benen in combinatie met slapende ledematen. Bij sporten als motorrijden, wielrennen en paardrijden is het een bekend probleem. Soms kan een andere schoen uitkomst bieden, maar vaak is er niet meer aan te doen dan regelmatig de voet te bewegen. Een juiste (zit)houding kan een slapend been of voet voorkomen.

Wanneer het been of de voet slaapt, ga dan niet erop staan. Probeer het been te bewegen en de enkel te draaien. Soms helpt het om de huid goed door te masseren zodat de doorbloeding op gang komt. Wanneer het been weer doorbloed raakt, kan dit gaan tintelen en zelfs een stekende pijn doen, alsof er kleine spelden in het been of de voet gestoken worden. Blijven masseren verlicht de pijn en zorgt ervoor dat deze sneller verdwijnt. Probeer daarna voorzichtig te gaan staan met ondersteuning. pas als dit goed aanvoelt, kan de voet belast worden. Wie vaak last heeft van een slapend been of voet vlak na het opstaan uit bed, kan beter voortaan wachten met opstaan en eerst het been aftasten. Dit voorkomt onnodige valpartijen.