Migraine: oorzaken, symptomen, behandeling, voorkomen aanval

Hoofdpijn is geen ziekte, maar een symptoom van bijvoorbeeld migraine, spanningshoofdpijn en clusterhoofdpijn. Hoofdpijn is over het algemeen een onderschat probleem. Het kan echter het dagelijkse leven flink in de war sturen. Wat is hoofdpijn? Wanneer heb je te maken met migraine? Kun je migraine voorkomen?

Inhoud artikel

• Pijn
• Hoofdpijn
• Migraine
• Twee hoofdtypen migraine
• Migraine met aura
• Migraine zonder aura
• De oorzaken van migraine
• Symptomen van migraine
• De behandeling van migraine
• Het voorkomen van migraine

Pijn

Iedereen heeft wel eens pijn, maar hoe kun je dit gevoel omschrijven? Het is een onaangenaam gevoel dat vaak optreedt als gevolg van een ziekte of verwonding. Pijn is een waarschuwingsmechanisme, het voorkomt verdere schade. Chronische pijn lijkt echter geen nuttige functie te hebben. Bijna alle pijn kan tot op zekere hoogte worden verlicht, wel is chronische pijn vaak moeilijker af te zwakken dan plotselinge pijn.

Hoofdpijn

Hoofdpijn kun je omschrijven als pijn in het hoofd van verschillende intensiteit door verschillende redenen. Het komt meer voor bij mensen ouder dan twintig jaar en meer bij vrouwen dan bij mannen. Meestal duurt hoofdpijn een paar uur, maar je kunt er ook weken last van hebben. De pijn kan zich verschillend uiten: dof, vaag of bonzend. De pijn kan de hele tijd hetzelfde zijn, maar het kan ook gaan om scherpe steken. De pijn kan plaatselijk zijn, bijvoorbeeld boven de ogen of in het hele hoofd. Hoofdpijn kan gepaard gaan met andere klachten zoals een misselijk gevoel, dubbel zien, onduidelijk zien. Vaak wordt hoofdpijn veroorzaakt door spanning in de hoofdhuid of de nekspieren. Spanningshoofdpijn keert vaak terug en zorgt voor lichte pijn aan beide kanten van het hoofd. Andere soorten hoofdpijn als migraine en clusterhoofdpijn kunnen verschillende achtergronden hebben. Meestal heeft hoofdpijn geen ernstige oorzaak, maar soms moet je wel direct op zoek naar medische hulp. Ernstige hoofdpijn kan een aanwijzing zijn van ontsteking van het hersenvlies of een subarachnoïdale bloeding. Hoofdpijn met drukpijn op de slapen of op de hoofdhuid kan wijzen op arteriitis temporales (ontsteking van de bloedvaten, vooral die aan de slapen).

Migraine

Migraine is een hevige hoofdpijn, die vaak samengaat met verstoringen van het zien en een misselijk gevoel of braken. De eerste aanval treedt meestal op als iemand jonger is dan dertig jaar en de aanvallen nemen meestal af als iemand ouder wordt. Migraine komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen en meer voor in sommige families. Het kan al optreden bij kinderen van drie jaar. Migraine is heftig, de hoofdpijn komt op in aanvallen en heb je een aanval dan is het vaak niet mogelijk om te werken. Het kan veel invloed hebben op iemands sociale en maatschappelijke leven. Migraine keert met tussenpozen terug. Sommige mensen hebben er een aantal keren per maand last van, maar het kan ook zijn dat iemand er maar een paar keer per jaar last van heeft. Er zijn tegenwoordig gelukkig medicijnen die de aanvallen afzwakken/onderdrukken.

Twee hoofdtypen migraine

Migraine met aura en migraine zonder aura. Een aura kun je omschrijven als een vast verschijnsel, vaak gaat het om een verstoring van het gezichtsvermogen. Het manifesteert zich voor het begin van de aanval. Een aura treedt bij circa twintig procent van de gevallen op. Het kan ook zijn dat iemand last heeft van beide typen.

Migraine met aura

Dit wordt ook wel klassieke migraine genoemd. Vlak voor de aanval krijgt iemand te maken met: het zien van lichtflitsen of zwarte en gekleurde vlekken. Als de aura verdwenen is dan start de aanval van hoofdpijn met onder andere misselijkheid en braken. Veel mensen voelen een aanval ver van tevoren aankomen door bijvoorbeeld: overdreven energiek voelen of juist heel erg moe, koud hebben, geeuwen, overgevoeligheid voor licht, geluid of geuren, overdreven eten, een pijnlijk gevoel in nek en schouders.

Migraine zonder aura

Migraine zonder aura duurt tussen de vier uur en de tweeënzeventig uur. Twee van de volgende vier symptomen treden op: de pijn kan eenzijdig, bonzend, matig of ernstig zijn, verergert bij beweging. Verschijnselen die ook kunnen optreden: misselijkheid/braken, overgevoeligheid voor licht/geluid.

De oorzaken van migraine

De oorzaak is onbekend. Wel is duidelijk dat tijdens een pijnaanval de bloedstroom toeneemt door verwijding van de bloedvaten in de hersenen en schedeldak. Ongeveer tachtig procent van de mensen met migraine heeft een familielid dat ook last heeft van migraine. Stress, somberheid, ontspanning na een hectische dag, overslaan van een maaltijd, tekort slaap en bepaalde voedingswaren zoals chocolade en te veel koffie, alcohol kunnen aanleidingen zijn voor het optreden van migraine. Bij veel vrouwen treedt een aanval van migraine op rond de menstruatie.

Symptomen van migraine

Soms merk je aan bepaalde symptomen dat er een aanval van migraine (met of zonder aura) aan zit te komen. Deze verschijnselen worden ook wel een prodroom genoemd, ze ontstaan ongeveer een uur voor de 'echte' symptomen. Het kan gaan om: geen rust kunnen vinden, veranderingen in stemming, smaak en reuk kunnen veranderen, heel energiek zijn of juist niet. De verschijnselen van een aura staan al beschreven onder: migraine met aura. Daarna ontstaan bij beide typen migraine de hoofdsymptomen: een hevige kloppende pijn in het hoofd die verergert bij beweging, meestal aan één kant van het hoofd, boven één oog of bij de slaap. Braken of een gevoel van misselijkheid, verder kunnen lichtprikkels en harde geluiden als heel naar worden ervaren. Een aanval kan een paar uur tot een paar dagen duren, maar gaat weer over. Na een aanval kan iemand zich erg moe voelen en problemen hebben om zich te concentreren.

De behandeling van migraine

De huisarts kan de diagnose meestal stellen aan de hand van de klachten. Maar om bijvoorbeeld een hersentumor uit te sluiten kan er een MRI of een CT-scan worden gedaan, dit is echter bijna nooit nodig. Er kunnen medicijnen worden voorgeschreven die de duur van de aanval reduceren, de verschijnselen verminderen. Bij het optreden van een aanval kunnen gewone pijnstillers de pijnklachten verlichten of een NSAID. Bij een misselijk gevoel en braken kan daar een middel voor geslikt worden. Er zijn middelen zoals sumatriptan die je in een vroeg stadium van de aanval moet gebruiken, de aanval wordt als deze is begonnen, getemperd. Als iemand twee keer per maand of meer een aanval heeft, kan de arts voorstellen om een middel als propranolol (bètablokker) te gebruiken. Overleg met de huisarts over medicatie!

Het voorkomen van migraine

Je moet proberen de elementen te achterhalen waardoor de migraine in gang wordt gezet. Een paar weken een dagboek bijhouden om de elementen te ontdekken. Voedsel uit de weg gaan dat een aanval opwekt, denk aan rode wijn, chocola, kaas, koffie, alcohol. Regelmatig eten is belangrijk, sla je een maaltijd over dan kan dat een aanval veroorzaken. Een regelmatig slaappatroon is van belang. Bij stress kun je ontspanningsoefeningen doen.