Niet ingedaalde teelbal (zaadbal): oorzaak, behandeling

Een niet ingedaalde teelbal is een teelbal die is achtergebleven in het lieskanaal of in de buikholte. In de normale ontwikkeling daalt de teelbal vaak al voor de geboorte in. Vanuit het lieskanaal naar de balzak. Heeft het nadelige gevolgen als een teelbal niet is ingedaald en hoe wordt een niet ingedaalde teelbal behandeld?

Inhoud artikel

• Teelbal (ook wel testikel of testis genoemd)
• Niet ingedaalde teelbal
• Nadelige gevolgen als een teelbal niet is ingedaald
• Retractractiele testis
• Oorzaken niet ingedaalde teelbal
• Diagnose niet ingedaalde teelbal
• Behandeling niet ingedaalde teelbal
• Operatie niet ingedaalde teelbal
• Prognose niet ingedaalde teelbal(len)

Teelbal (ook wel testikel of testis genoemd)

De teelbal is een deel van de mannelijke geslachtsorganen. Aan de boven- en achterkant van de teelbal ligt de bijbal. De teelballen hangen in de balzak aan een zaadstreng. Vanaf de puberteit maken ze testosteron. Testosteron is een mannelijk geslachtshormoon en bevordert de ontwikkeling van de secundaire en tertiaire geslachtskenmerken: mannelijke beharing, baardgroei en een zwaardere stem. In de teelballen groeien ook de zaadcellen, die komen via buisjes in de bijbal terecht.

Niet ingedaalde teelbal

Bij een niet ingedaalde teelbal is er sprake van een teelbal die voor de geboorte niet in het scrotum is ingedaald. Normaal gesproken gebeurt dit voor de geboorte: de teelballen dalen in vanuit de buik en komen in het scrotum. Bij ongeveer drie op de honderd jongetjes daalt één bal niet in. Bij twee op de drie gevallen daalt deze bal binnen een jaar alsnog vanzelf in. Het gaat nagenoeg nooit om twee ballen.

Nadelige gevolgen als een teelbal niet is ingedaald

Als er niet op tijd wordt ingegrepen dan bestaat er een licht verhoogd risico op teelbalkanker. Verder is de kans op verminderde vruchtbaarheid iets groter. Een teelbal kan alleen gezonde zaadcellen maken in de balzak. In de lies of in de buik is de temperatuur te hoog.

Retractractiele testis

Het kan zijn dat een teelbal wel is ingedaald maar gemakkelijk wordt teruggetrokken in het lieskanaal. Vooral in een warme omgeving komt de teelbal dan wel in de balzak. Meestal is behandeling niet nodig.

Oorzaken niet ingedaalde teelbal

De oorzaak is onbekend. De indaling vindt pas laat plaats in de zwangerschap (vanaf de zesde maand) en daarom komt het vaker voor bij te vroeg geboren jongens. Het is nog niet helemaal bekend hoe de indaling precies verloopt. Voor een goed indalingsproces is het belangrijk dat de zaadbal zich normaal heeft ontwikkeld. Teelballen die niet ingedaald zijn zien er vaker abnormaal uit.

Diagnose niet ingedaalde teelbal

De teelballen van een pasgeborene worden altijd gecontroleerd en als ze niet zijn ingedaald dan wordt er regelmatig een controle gedaan. Als bij een jongetje beide teelballen niet meer kunnen worden gevoeld dan moet er direct worden doorverwezen naar een kinderarts. Soms is moeilijk te bepalen of een jongetje een niet ingedaalde teelbal heeft, omdat de teelballen van de meeste jongetjes bij koude of aanraking in de buik omhoogtrekken.

Behandeling niet ingedaalde teelbal

Het kan zijn dat als de teelbal/teelballen vlak boven het scrotum ligt/liggen, een arts eerst even afwacht. Als na de zesde maand de teelbal nog steeds niet is ingedaald, dan zal dat niet meer gebeuren en is een operatie nodig, bij voorkeur rond de eerste verjaardag, maar zeker voor de tweede verjaardag. Bij de operatie wordt de teelbal in de balzak gebracht en vastgemaakt: orchidopexie.

Operatie niet ingedaalde teelbal

De operatie vindt altijd plaats onder narcose. Als er geen bal gevoeld wordt, dan begint men met een kijkoperatie. De camera wordt via de navel ingebracht. Afhankelijk van wat men ziet, kan dan verder worden gegaan met de operatie om de teelbal in de balzak te brengen. De operatie wordt gedaan tijdens een ziekenhuisopname of een dagbehandeling. Dit hangt af van de leeftijd en de algehele gezondheidstoestand van het kind. Of de zaadbal aan één of aan beide kanten niet is ingedaald, speelt ook een rol.

Prognose niet ingedaalde teelbal(len)

Door de operatie kan de teelbal zich optimaal ontwikkelen. Ondanks de operatie (op jonge leeftijd) kan een normale functie van een niet ingedaalde teelbal niet worden gegarandeerd. Met name wanneer beide ballen niet waren ingedaald, kan er later sprake zijn van verminderde vruchtbaarheid.