Cyclothyme stoornis: een milde vorm van bipolaire stoornis

Iemand die bipolair is, heeft periodes van manische stemmingen afgewisseld met periodes van depressieve stemmingen. De stemmingen kunnen elkaar afwisselen, waarbij er periodes van een normale stemming tussendoor kunnen zijn. Iemand die aan een cyclothyme stoornis lijdt, heeft ook stemmingsstoornissen, maar het is een mildere vorm dan een bipolaire stoornis. De stemmingsstoornis houdt meestal een paar dagen aan en komen regelmatig terug met onregelmatige tussenpozen. Tussen twee episodes kan iemand over het algemeen normaal functioneren.

Wat een cyclothyme stoornis is

Deze aandoening wordt gekenmerkt door periodes van een hypomane periode die afgewisseld worden met periodes met licht depressieve symptomen. Een hypomanie is een verhoogde drift om te handelen, waarbij iemand vaak minder slaapt, spraakzamer en vrijpostiger is dan normaal. Hij denkt dat hij alles aan kan, maar kan meestal nog wel gewoon functioneren. Er kunnen periodes van een lichte depressie komen, waarbij iemand zich lusteloos voelt, geen interesse heeft in een ander en somber is. Meestal houdt een periode enkele dagen aan, volgen ze elkaar soms met onregelmatige tussenpozen op en is er sprake van deze stoornis als het minstens twee jaar aanhoudt. De symptomen zijn minder ernstig dan een bipolaire stoornis.

Wat een bipolaire stoornis inhoudt

Bij een bipolaire stoornis zijn er ook wisselende stemmingen waarbij er periodes zijn waarin iemand manisch is, afwisselend met periodes van een depressie. Voorheen werd deze stoornis manisch-depressief genoemd. De manie is het tegenovergestelde van een depressie, waardoor de term tweepolig (= bipolair) is ontstaan. Tijdens de manie kan iemand hyperactief en extreem vrolijk zijn. De stemmingsstoornissen kunnen er af en toe zijn, maar ook snel achter elkaar waarbij ook gemengde episodes kunnen voorkomen. Het kan ook zijn dat een bepaalde stemming steeds achter elkaar voorkomt, dus dat iemand een aantal depressieve periodes achter elkaar doormaakt. Bij een bipolaire stoornis kan iemand belemmerd raken in het dagelijkse functioneren.

De symptomen van een cyclothyme stoornis

Mensen die aan deze stoornis lijden, hebben vaak problemen in het sociale leven en met relaties. Ook kan het op het werk problemen geven. Het kan bij zowel mannen als vrouwen voorkomen, en meestal wordt het gezien bij jonge volwassenen. De persoon kan van temperamentvol en actief zijn, veranderen in iemand die humeurig en onvoorspelbaar wordt. Wanneer iemand een cyclothyme stoornis heeft, zijn er de volgende kenmerken van toepassing:

• Stemmingstoornissen van ten minste twee jaar waarbij er hypomane en depressieve gevoelens zijn
• De periodes van een normale stemming duren niet langer dan twee maanden
• De persoon heeft geen psychotische stoornis zoals schizofrenie of waanstoornis
• Stemmingsstoornissen zijn niet te wijten aan fysiologische oorzaken, zoals drugs of medicijnen
• Er is een sociale beperking zoals relatieproblemen of problemen op het werk

Sociale problemen

Er kunnen sociale problemen ontstaan, waardoor er relatieproblemen kunnen ontstaan. Het kan moeilijk zijn als je partner dit heeft. Iemand heeft een wisselend humeur, is onvoorspelbaar, dan weer heel actief, wisselend met sombere en lusteloze gevoelens. Ook op het werk kan het problemen geven. Iemand kan succesvol zijn in zaken doen, presteert goed en is erg creatief. Maar tijdens een manische periode kan dit juist tot het tegenovergestelde leiden. Mensen met deze stoornis voelen zich vaak niet begrepen en weten niet altijd dat ze deze aandoening hebben. Vaak hebben ze herhaaldelijk verbroken relaties en is de kans op misbruik van slaapmiddelen of andere verslavende middelen aanwezig.

Het verloop

Depressies en bipolaire stoornissen komen vaker voor als de ouders een cyclothyme stoornis hebben. Meestal openbaart deze stoornis zich op een jongvolwassene leeftijd. Het wordt soms gezien als teken dat de persoon aanleg heeft voor het ontwikkelen van stemmingstoornissen, met name bipolaire stoornissen. Als de stoornis zich pas op latere leeftijd openbaart, is er meestal een andere oorzaak, bijvoorbeeld de aandoening multiple sclerose (MS). De cyclothyme stoornis heeft over het algemeen een chronisch verloop waarbij de kans groot is dat iemand later een bipolaire stoornis ontwikkelt.

Behandeling

Meestal wordt er gekozen voor een therapie of medicijnen om deze aandoening te behandelen. Zo wordt er vaak gekozen voor antidepressivamedicijnen om de stemming te stabiliseren. Ook kan gesprekstherapie of een combinatie van beide gekozen worden ter behandeling. Het meest gebruikte medicijn bij een cyclothyme stoornis is Lithium. Lithium wordt ook gebruikt bij mensen met een bipolaire stoornis. Het middel kan een manische periode voorkomen of minder hevig maken. Bij gebruik van dit medicijn is de werking meestal binnen één tot twee weken te merken.

Lees verder

• Manisch-depressief: een ernstige stemmingsstoornis
• Omgaan met depressieve partner: wat te doen?