Overmatig zweten: hoe komt het en wat doe je ertegen?

Ieder mens verliest zweet, ook al zit je stil. Door je in te spannen, wordt het merkbaar en lopen er zweetdruppels over je huid. Als je zonder erg veel inspanning veel moet zweten, dan wordt het overmatige transpiratie genoemd. Dit kan erg vervelend zijn, vanwege de onaangename geur en de zweetplekken in je kleding. Deze aandoening wordt ook wel hyperhidrosis genoemd en vaak is er sprake van een onderliggend probleem. Wat houdt hyperhidrosis precies in en wat kun je eraan doen?

Zweten

Het is heel normaal dat een mens zweet. Je beschikt over miljoenen zweetkliertjes verspreid over je huid, die vocht uitscheiden om de lichaamstemperatuur constant te houden. Op de huid verdampt het vocht, waardoor het lichaam afkoelt. Daarom zul je tijdens sporten meer vocht verliezen. De huid reageert ook op kou, want dan worden de poriën gesloten en krijg je kippenvel. Ook als je je niet inspant, verlies je zweet. Alleen dan zul je er onder normale omstandigheden er weinig van merken. Het transpiratievocht zelf is van nature reukloos. Zodra het in contact komt met bacteriën zal het gaan ruiken. In okselhaar kunnen bacteriën zich nestelen, waardoor je op die plek eerder geurtjes krijgt.

Wat hyperhidrosis is

De medische benaming voor overmatig zweten is hyperhidrosis. Bij een geringe inspanning is er al sprake van zweten. Soms gaat het alleen om het zweten van de handen, voeten of oksels, maar bij sommigen gaat het om het hele lichaam. Iedereen zweet, zelfs tijdens de slaap, maar bij mensen met hyperhidrosis is er meer vocht nodig om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Bij sommige mensen is het aangeboren, maar er kan ook pas later in het leven een zenuwafwijking ontstaan. Niet altijd wordt er een oorzaak gevonden voor overmatig zweten. Het is vervelend omdat het kan zorgen voor onaangename geurtjes en zweetplekken in de kleding. Iemand met deze aandoening, moet zich vaak meerdere malen op een dag omkleden.

Oorzaak

Als de zweetklieren overactief zijn, is er meestal sprake van een onderliggend probleem. Zo kunnen zwaarlijvige mensen met extreem overgewicht snel zweten, maar het kan ook voorkomen bij vrouwen die in de overgang zijn, door andere hormonale aandoeningen, door bepaalde medicijnen, infecties of door kanker. Andere factoren die een rol kunnen spelen zijn: griep, slechte lichamelijke conditie, overactieve schildklier of een lage bloedsuikerspiegel. Soms ontstaat overmatig zweten door psychische factoren, door bijvoorbeeld stress of angst. Waarom de ene persoon meer zweet dan de andere, is niet altijd duidelijk.

Symptomen

Mensen met hyperhidrosis hebben steeds last van vochtige handen en voeten. Op de kleding zijn zweetplekken zichtbaar, vooral onder de oksels en op de rug. Vaak hebben deze mensen altijd wat schone kledingstukken bij zich om zich gedurende de dag een paar keer om te kleden. Ze vinden het niet fijn om iemand een hand te moeten geven vanwege de klamme handen en ze schamen zich voor eventuele lichaamsgeuren. Vochtige voeten zijn kwetsbaarder voor schimmelinfecties en kunnen al gauw stinken. De huid kan geïrriteerd raken, vooral waar er plooien zijn zoals in de liezen. Uiteindelijk kan overmatig zweten leiden tot psychische problemen, zoals een verminderd zelfvertrouwen, depressie of sociaal isolement.

Een goede hygiëne

Zelf kun je er een hele hoop aan doen, waarbij een goede hygiëne het belangrijkste is. Was je regelmatig zonder teveel zeep en spoel je goed af na het douchen. Droog de huid overal goed af, vooral tussen je tenen. Trek elke dag schone kleding aan en probeer ook veel op blote voeten te lopen. Draag leren schoenen en probeer niet elke dag dezelfde schoenen te dragen zodat het paar dat je niet draagt kan luchten. Verder kun je een goede deodorant gebruiken en zorg dat je in een goed geïsoleerde omgeving bent. Deodorant heeft geen invloed op de aanmaak van zweet, maar het beïnvloedt wel de geur. Het afscheren van het okselhaar, zorgt voor een betere hygiëne omdat er minder bacteriën zich in de oksel kunnen nestelen.

Wat je verder kunt doen

Probeer stress zoveel mogelijk te vermijden. Pas op met voeding waar je van gaat zweten, bijvoorbeeld erg pittig eten. Alcohol verwijdt je bloedvaten, waardoor je eerder gaat zweten. Als je alle maatregelen al hebt getroffen die je zelf kunt doen en je hebt nog erg last van overmatig zweten, kun je naar de huisarts of dermatoloog gaan. Ook al wordt er niet altijd een oorzaak gevonden, toch kan er soms een middel worden voorgeschreven zoals een ACE-remmer, bètablokker of anticholinergica. Andere oplossingen kunnen bijvoorbeeld Botox-injecties zijn of een operatie. Middelen die zinkpasta of aluminiumchloride bevatten zorgen er wel voor dat er minder zweet wordt geproduceerd. Deze producten worden antiperspirants genoemd. Deze vernauwen de zweetkliertjes, waardoor er minder zweet wordt geproduceerd.

Injecties

Een Botox-behandeling wordt regelmatig gekozen door mensen met deze aandoening. Deze behandeling zorgt ervoor dat het zweten voor langere tijd stopt. Door de Botox worden de signalen van zweetzenuwen stop gezet. Het effect houdt een paar maanden aan, en daarna zul je weer gaan zweten. Uit onderzoek is gebleken dat Botox-injecties van de oksel, handen en voeten effectief zijn. Na een paar maanden kunnen de injecties herhaald worden.

Lees verder

• Hidradenitis suppurativa: huidaandoening met ontstekingen