Perseveratie of breedsprakigheid

Perseveratie komt voor in de volgende vormen: breedsprakigheid, echolalie en kleverigheid. Het is het nabootsen van gedrag van anderen of het napraten van anderen, maar ook het lang blijven hangen in een gesprek. Ook het letterlijk hangen aan anderen valt onder perseveratie. Vaak is de oorzaak een psychische stoornis zoals schizofrenie. Maar ook epilepsie of een hersenbeschadiging kan als oorzaak worden aangewezen. Behandeling is soms mogelijk, de omgeving zal ook rekening moeten houden met iemand die aan perseveratie lijdt.

Wat is perseveratie?

Met perseveratie wordt bedoeld: het blijven herhalen van woorden of in een gesprek blijven hangen, zelfs nadat de prikkel al is verdwenen. Perseveratie wordt ook wel breedsprakigheid genoemd. In bepaalde gevallen spreken we van kleverigheid. Met perseveratie wordt ook echolalie bedoeld: het dwangmatig naspreken van andere mensen.

Oorzaak

In de meeste gevallen valt perseveratie onder de psychische stoornissen. Dit kan als een onderdeel van schizofrenie zijn ontstaan. Autisme kan ook een oorzaak zijn. Dit is een aangeboren ontwikkelingsstoornis. In 90 procent van alle gevallen is autisme erfelijk bepaald. Een andere oorzaak van perseveratie is een hersenbeschadiging. Dit kan aangeboren zijn maar ook het gevolg van een trauma. In enige mate komt perseveratie ook voor bij epilepsie. Epilepsie wordt ook wel de vallende ziekte genoemd. Dit kan aangeboren zijn, maar komt ook vaak voor in combinatie met schizofrenie.

Kleverigheid

Perseveratie wordt soms ook wel eens kleverigheid genoemd. Van kleverigheid wordt gesproken wanneer het voorkomt in combinatie met epilepsie. Kleverigheid wordt als een karaktertrek gezien die bij epilepsie hoort. Hierbij hangt de patiënt aan mensen. Daarnaast komt ook breedsprakigheid voor. Ook langdradigheid komt voor. Daarnaast worden karaktertrekken als achterdochtig, prikkelbaar en soms zelf agressief genoemd. Ook claimend gedrag komt voor.

Breedsprakigheid

Met breedsprakigheid wordt bedoeld: veel woorden nodig hebben om iets duidelijk te maken. Mensen die breedsprakig zijn blijven lang in een verhaal hangen. Ze hebben over het algemeen bijna twee keer zoveel woorden nodig om duidelijk te maken wat ze bedoelen, dan anderen. Breedsprakigheid komt vaak voor bij mensen die een hersenbeschadiging hebben opgelopen. Daarnaast kan het ook voortkomen uit het niet juist aangeleerd hebben van sociale vaardigheden.

Breedsprakigheid is soms zelf te verbeteren door een langdradig gesprek zelf in te korten, door de luisteraar erop attent te maken dat je zelf te langdradig bezig bent. Met begeleiding is het mogelijk om op een juiste manier te leren communiceren. Toch kan breedsprakigheid niet altijd ongedaan gemaakt worden. Mensen met een hersenbeschadiging komen hier niet meer vanaf.

Echolalie

Onder perseveratie valt ook echolalie. Dit ontstaat vaak als onderdeel van schizofrenie. Ook bij autisme komt het voor. Daarnaast is echolalie voornamelijk bekend bij het syndroom van Gilles de la Tourette. Bij dit syndroom is door een effect in de genen de werking van de hersenen verstoord. Het syndroom van Gilles de la Tourette wordt ook wel de scheldziekte genoemd. Echolalie kenmerkt zich door het napraten van andermans woorden en zinnen, maar soms ook door het nadoen van bewegingen van de ander. Bij schizofrenie komt dit gedrag voort uit het feit dat dit een veilige manier van communiceren is. Door het nadoen van anderen, hoeft er zelf geen initiatief getoond te worden.

Echolalie is geen bewuste actie: de patiënt is zich niet bewust van het nazeggen van zinnen of het nabootsen van bewegingen. Wanneer er aan de patiënt gevraagd wordt hiermee te stoppen, komt er geen reactie. Soms is de patiënt zich er wel van bewust, maar kan de drang om dit te doen niet gestopt worden.

Behandeling van perseveratie

Breedsprakigheid, echolalie of kleverigheid is vaak moeilijk te behandelen. Dit komt mede omdat het een gevolg is van een onderliggende psychische stoornis of van een verstoorde werking van de hersenen. Bij een psychische stoornis wordt getracht deze te onderdrukken middels therapie, medicijnen, dagopvang, ondersteuning etc. Een verstoorder werking van de hersenen kan soms opgevangen worden middels medicijnen. Een hersenbeschadiging is niet meer terug te draaien.

Vaak is het voor de patiënt wel mogelijk om middels therapie te leren omgaan met perseveratie. Sommigen zijn in staat hun gedrag aan te passen aan de samenleving, waardoor een redelijk normaal sociaal leven geleidt kan worden. Wanneer dit niet mogelijk is, zal de omgeving er rekening mee moeten blijven houden. Voor de omgeving is het belangrijk om te weten waar het gedrag vandaan komt, hoe het ontstaan is en hoe ermee om te gaan. Met een goede begeleiding en begrip van de omgeving zijn veel patiënten in staat om arbeid te verrichten. Soms gaat het hier om aangepaste arbeid. Dit is afhankelijk van de ernst van de perseveratie.