Parkinson ziekte
Parkinson is een hersenaandoening waarbij een kleine groep cellen in de hersenen beschadigt en afsterft. Parkinson ontstaat meestal pas boven je vijftigste levensjaar. Het is helaas nog niet te genezen.
Wat is de ziekte van Parkinson?
Mensen met de ziekte van Parkinson hebben te weinig dopamine in hun hersenen. Dat komt door een beschadiging van de zenuwcellen. Wat de oorzaak hiervan is, is helaas nog onbekend. Een tekort aan dopamine kan problemen geven bij dagelijkse activiteiten zoals bij het lopen, staan, omdraaien in bed en praten. Geheugenstoornissen kunnen ook voorkomen, maar ook slaapproblemen, concentratieproblemen, depressies en persoonlijkheidsveranderingen. Andere veelvoorkomende klachten zijn pijn in het lichaam zoals de benen en armen, incontinentie en problemen met de spijsvertering.
Beginnende symptomen zijn niet snel te herkennen, en zijn meestal na jaren pas duidelijk merkbaar:
- Vermoeidheid - Snel moe, en vaak over de gehele dag erg moe.
- Trillerigheid - Het lichaam trilt ongecontroleerd, vooral de benen, armen en het hoofd.
- Zwakke stem - Zacht en trillerig praten, stem valt soms weg.
- Depressiviteit - Heel down zijn, geen zin meer hebben in het leven.
- Verkrampt handschrift - Door het trillen niet goed meer kunnen schrijven, de controle kwijt.
De belangrijkste aanwijzingen zijn:
- Stijve armen, benen en/of nek
- Onopzettelijk trillen van ledematen in rusthouding
- Slechte lichaamshouding en een verstoord evenwichtsgevoel
Beweging bij de ziekte van Parkinson
Mensen met de ziekte van Parkinson hebben hun goede en minder goede momenten. Dit noemen ze een 'off periode' of een 'on periode'. Voor deze mensen is het verstandig om op de goede momenten de conditie en kracht te trainen. Het is slim om minstens vijf dagen in de week een half uur te bewegen. Zwemmen, gymnastiek en fietsen zijn goede manieren. Er zijn mensen die vóórdat ze de ziekte van Parkinson kregen een sport beoefenden. Het is verstandig ook met de ziekte van Parkinson door te gaan met deze sport, al is het misschien in mindere mate. Ook is het slim een fysiotherapeut te hebben die ze hierbij helpt.
Vermijd dubbeltaken! Parkinson patiënten moeten hun aandacht goed houden bij wat ze doen. Zo kan praten én lopen soms al teveel zijn. Nog een voorbeeld is opstaan uit een stoel met een kop koffie. Probeer dus altijd één ding tegelijk te doen. Dit vermindert de kans op vallen, en is daarom ook een stuk veiliger.
Parkinson, erfelijk?
Parkinson kan erfelijk zijn. Als de ziekte zich op jongere leeftijd openbaart (rond het veertigste levensjaar), is de kans groot dat het om een erfelijke vorm gaat. Maar als het pas op latere leeftijd voor komt, boven het vijftigste levensjaar, gaat het niet om erfelijkheid.
Behandeling
Behandeling met Levodopa
Levodopa is het bekendste en het meest effectieve medicijn om de symptomen van Parkinson te onderdrukken. Het kan de ziekte níet genezen en het kan de ziekte ook níet vertragen. Levopoda is puur om de pijn te verlichten en om er wat gemakkelijker mee om te kunnen gaan. Levodopa wordt gebruikt om de hoeveelheid dopamine in de hersenen te verhogen.
Hersenoperatie
Soms zijn de klachten zo hinderlijk dat medicijnen niet of nauwelijks werken. Een hersenoperatie (stereotaxie) is dan mogelijk. Dit komt vooral voor bij de wat jongere patiënten, (rond de 50), met Parkinson. Er wordt dan een hersengebied uitgeschakeld of gestimuleerd door zwakstroom waardoor bepaalde klachten verdwijnen.
Apomorfine
Als met de medicijnen de klachten niet voldoende verlichten, is de apomorfine een oplossing. Apomorfine krijg je met een injectiepen of pomp toegediend. Deze zit bij je buik.