ADHD en Ritalin

Steeds vaker krijgen kinderen en jongeren met ADHD het geneesmiddel Ritalin voorgeschreven. Het gebruik van Ritalin bij kinderen en jongeren van 4 t/m 12 jaar is de afgelopen jaren verviervoudigd. In 2013 gebruikte bijna 4,5% methlfenidaat, de werkzame stof die we vinden in Ritalin. Zijn alle kinderen met ADHD wel gebaat bij een diagnose en behandeling met medicatie?

Wat is ADHD?

ADHD is een gedragsstoornis die kan voorkomen bij kinderen en bij volwassenen. ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Kinderen met ADHD zijn impulsief, hyperactief, opstandig en kunnen zich niet goed concentreren. Naar schatting hebben in Nederland 30.000 tot 100.000 kinderen ADHD. 40.000 van hen worden behandeld.

Internationaal onderzoek
Uit onderzoek onder leiding van het Radboudumc in Nijmegen blijkt dat kinderen met de diagnose AHDH kleinere hersenen hebben dan mensen zonder aandoening. Het onderzoek is uitgevoerd onder leiding van Barbara Franke en op 16 februari 2017 gepubliceerd in Lancet Psychiatry. Deze studie is het grootste onderzoek tot nu toe naar hersenvolumes in mensen met ADHD. In totaal zijn de hersenbeelden vergeleken van 1.713 mensen met ADHD en 1.529 mensen zonder ADHD, in de leeftijd van 4 tot 63 jaar. De gevonden verschillen kunnen de vertraagde hersenontwikkeling verklaren die typerend zijn voor deze aandachtsstoornis. Het blijkt dat vijf hersendelen kleiner zijn, vooral de amygdala of amandelkern (die zintuiglijke waarneming koppelt aan emoties) en de hippocampus (die betrokken is bij het opslaan van nieuwe herinneringen).

Wat is Ritalin?

Ritalin is de merknaam van een medicijn dat wordt voorgeschreven bij ADHD. De werkzame stof in Ritalin is methylfenidaat. Ritalin heeft een stimulerende werking op het centrale zenuwstelsel en verhoogt het vermogen tot concentratie. Kinderen met ADHD worden hierdoor rustiger en minder snel afgeleid. Ritalin is geen geneesmiddel maar verlicht de symptomen.
Ook Concerta wordt voorgeschreven voor ADHD en bevat de zelfde werkzame stof methylfenidaat. Het verschil is echter dat Concerta langer doorwerkt. Ongeveer 135.000 Nederlandse kinderen slikken een ADHD-medicijn.

Oorzaken toename medicatiegebruik

Het lijkt erop dat de prestatiedruk in het onderwijs is toegenomen en afwijkend gedrag op een ander manier wordt benaderd.
Ritalin werkt in vele gevallen wel, maar kan ook bijwerkingen met zich meedragen, zoals hoofdpijn of slaapproblemen.
Er bestaan ook nog verschillende vraagstukken over ADHD en de oorzaken daarvan. ADHD is een omstreden stoornis omdat sommige symptomen ook bij de meeste mensen voorkomen. Het toenemende gebruik van medicatie zorgt voor wereldwijde discussies over ADHD.

Misbruik Ritalin

Ritalin lijkt ook steeds vaker gebruikt te worden door “normale” studenten en middelbare scholieren.
5% van de jongeren gebruikt wel eens het medicijn Ritalin om beter te presteren bij examens.
In Amerika werd al eerder bekend dat 20% van de high professionals, waaronder artsen en advocaten, ritalin gebruiken. Je zult het gelukkig niet snel aantreffen in de supermarkt, want de stof in Ritalin staat net als Heroïne en cocaïne vermeld in de Opiumwet.

Op 27 januari 2014 slikte de bekende Nederlander Arie Boomsma een hoge dosis Ritalin, om te onderzoeken wat voor effect Ritalin heeft. Er ontstond over dit experiment veel ophef. Hij slikte samen met drie anderen een dag een hoge dosis Ritalin. Wetenschappers zouden zo’n dergelijk experiment nooit toegelaten hebben. De bekende Nederlander heeft met dit experiment heel wat boze huisartsen en apothekers op de hals gehaald. Ook kan dit gevolgen hebben voor kinderen met ADHD en hun ouders. Het middel Ritalin wordt neergezet als een middel waar men naar gaat verlangen. Ook moeten ouders zich nu verantwoorden in hun omgeving. Met dit experiment geven ze het idee dat ouders hun kinderen Ritalin geven uit gemakzucht.

Onderzoek

We kunnen wel stellen dat de kwaliteit van studies zijn uitgevoerd naar Ritalin, te wensen overlaat. Dit schrijven onderzoekers van de Cochrane Collaboration in het British Medical Journal. Het is bewezen dat Ritalin geen aanwijzingen geeft op ernstige bijwerkingen, maar het is onduidelijk hoe goed het middel werkt. De onderzoekers baseren zich op een analyse van 185 eerder uitgevoerde wetenschappelijke onderzoeken. Ze kunnen nog niet concluderen dat de voordelen van methylfenidaat opwegen tegen de nadelen.

Alternatieven voor het behandelen van ADHD

De laatste jaren neemt de kennis over behandelingen bij ADHD toe. Ook speelt de invloed van voeding op ADHD een belangrijke rol. Veel hulpverleners zijn nog steeds vooral gericht op de behandeling met medicatie. Met de komst van alternatieven voor het behandelen van ADHD wordt er ook meer specifieke kennis van de hulpverlener gevraagd.

Psychosociale interventies

Psychosociale interventies zijn er voor ouders, maar ook voor scholen of voor het kind zelf.
Het is belangrijk dat ouders en hun omgeving genoeg informatie krijgen over ADHD, zodat het kind ook beter geholpen kan worden. Voorbeelden van psychosociale interventies voor kinderen zijn cognitieve gedragstherapie of sociale vaardigheidstraining.

Gezinstherapie

Gezinstherapie kan worden gebruikt in de behandeling van ADHD en hierbij worden partners en andere gezinsleden betrokken. De problemen die in het gezin spelen staat hierbij centraal.
Er wordt gekeken naar de relaties van de cliënt en bij deze therapie ligt het probleem niet bij de persoon zelf.

Acupunctuur

Acupunctuur is een alternatieve geneeswijze. Door middel van dunne naalden worden de zenuwbanen geprikkeld en kunnen blokkades worden verwijderd.
De American Academy of Medical Acupuncture heeft aangetoond dat acupunctuur een behandeling kan zijn voor ADHD. Ze zijn van mening dat met medicatie de oorzaak niet wordt aangepakt, maar alleen de symptomen worden verlicht.

Voeding

Het is wetenschappelijk aangetoond dat voeding een oorzaak van ADHD kan zijn.
Door het Pelsser RED Centrum zijn meerdere onderzoeken uitgevoerd. Tijdens alle onderzoeken werd gedurende korte tijd een speciaal dieet gevolgd. Al deze kinderen vertoonden een gedragsverbetering van meer dan 40%.

Lees verder

• Autisme en erfelijkheid