Slaapapneu – oorzaak en behandeling

Buiten een partner die verstoord wordt in zijn slaap maken we ons over snurken niet overdreven veel zorgen. Maar frequent en luid snurken kan een teken zijn van slaapapneu, een veel voorkomende en potentieel ernstige aandoening waarbij de ademhaling herhaaldelijk stopt en optrekt tijdens de slaap. Hoewel slaapapneu te behandelen is wordt het vaak niet herkend. Daarom is het belangrijk de waarschuwingssignalen te leren identificeren en hoe je deze kan onderscheiden van normaal snurken.

Wat is slaapapneu?

Slaapapneu beïnvloedt de manier waarop je ademt als je slaapt. Bij onbehandelde slaapapneu wordt de ademhaling kort onderbroken of wordt deze erg zwak tijdens de slaap. Deze adempauzes duren meestal tussen de tien tot twintig seconden en kunnen zich voordoen tot honderden keren per nacht, en halen je uit een natuurlijk slaapritme. Als gevolg daarvan besteed je meer tijd in een lichte slaap en minder in een diepe, herstellende slaap die je nodig hebt om energiek, mentaal scherp en productief te zijn de volgende dag.

Dit chronische slaaptekort leidt tot slaperigheid overdag, trage reflexen, slechte concentratie, en een verhoogd risico op ongevallen. Slaapapneu kan op lange termijn ook leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, met inbegrip van diabetes, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, beroerte, en gewichtstoename. Maar met een juiste behandeling krijg je de symptomen onder controle waardoor je terug een normale nachtrust hebt.

Soorten slaapapneu

• Obstructieve slaapapneu is de meest voorkomende vorm van slaapapneu. Het treedt op wanneer het zachte weefsel in de achterkant van je keel ontspant tijdens de slaap en zo de luchtwegen blokkeert, vaak leidt dit tot hevig snurken.
• Centrale slaapapneu is een minder voorkomende vorm van slaapapneu. Deze vorm beïnvloedt het centrale zenuwstelsel wanneer de hersenen er niet in slagen signalen door te sturen naar de spieren die verantwoordelijk zijn voor de controle van de ademhaling. Mensen met centrale slaapapneu snurken zelden.
• Complexe slaapapneu is een combinatie van obstructieve slaapapneu en centrale slaapapneu.

Symptomen van slaapapneu

Slaapapneu kan je zelf heel moeilijk identificeren omdat de meeste prominente symptomen alleen voorkomen wanneer je slaapt. Je kan wel hoogte krijgen van dit probleem door aan je bedpartner te vragen je slaapgewoonten te observeren of jezelf te filmen tijdens je slaap.

Belangrijkste tekenen en symptomen van slaapapneu

Wanneer er pauzes optreden tijdens het snurken gevolgd door een gevoel van verstikking of ademtekort mag je dit zeker beschouwen als een aanwijzing voor slaapapneu.

Een ander veel voorkomend teken van slaapapneu is het gevecht tegen slaperigheid gedurende de dag, op het werk of tijdens het autorijden of je valt gemakkelijk in slaap tijdens rustige momenten van de dag als je niet actief bent. Zelfs als u niet beschikt over slaperigheid overdag is het aangeraden om een arts te raadplegen als je problemen met ademhalen ondervindt tijdens de slaap.

Andere veel voorkomende tekenen en symptomen van slaapapneu

• Hoofdpijn in de ochtend
• Geheugen of leerproblemen en concentratiestoornissen
• Prikkelbaarheid, depressiviteit, stemmingswisselingen of persoonlijkheidsveranderingen
• Vaak wakker worden om te urineren.
• Droge mond of een zere keel bij het wakker worden

Tekenen en symptomen van slaapapneu bij kinderen

Terwijl obstructieve slaapapneu vaak voorkomt bij kinderen is het niet altijd gemakkelijk deze te herkennen. Naast het continu luid snurken kunnen kinderen met slaapapneu een vreemde slaaphouding aannemen en lijden ze aan bedplassen, overmatige transpiratie 's nachts of nachtmerries.

Als je vermoedt dat je kind slaapapneu zou kunnen hebben raadpleeg je best een kinderarts die gespecialiseerd is in slaapstoornissen. Zodra obstructieve slaapapneu wordt gediagnosticeerd kan een operatieve verwijdering van de amandelen of adenoids ervoor zorgen dat de slaapproblemen verdwijnen.

Oorzaken en risicofactoren van slaapapneu

Of je nu jong, oud, man, vrouw of zelfs kind bent. Iedereen kan lijden aan slaapapneu. Bepaalde risicofactoren worden echter geassocieerd met obstructieve en centrale slaapapneu.

Risicofactoren voor obstructieve slaapapneu

Je hebt een hoger risico voor obstructieve slaapapneu als je:

• te zwaar bent
• mannelijk bent
• een familielid hebt met deze aandoening
• ouder dan 65 jaar bent
• een zwarte huidskleur hebt, Spaans of Oceanisch bent
• een roker

Andere risicofactoren voor obstructieve slaap apneu omvatten bepaalde fysieke kenmerken zoals het hebben van een dikkere nek, afwijkend septum, terugwijkende kin of vergrote amandelen of neusamandelen (de meest voorkomende oorzaak van slaapapneu bij kinderen). De luchtwegen kunnen worden geblokkeerd of verkleind tijdens de slaap omdat je keelspieren de neiging hebben om meer dan normaal te ontspannen. Allergieën of andere medische aandoeningen die neusverstopping en blokkade veroorzaken kunnen ook bijdragen tot slaapapneu.

Risicofactoren voor centrale slaapapneu

Slaapstoornissen zoals obstructieve slaapapneu en centrale slaapapneu komen vaker voor bij mannen en mensen boven de leeftijd van 65. Maar in tegenstelling tot obstructieve slaapapneu, wordt centrale slaapapneu vaak geassocieerd met een ernstige ziekte, zoals hart- en vaatziekten, beroerte, neurologische ziekten, of een spinaal of hersenstam letsel.

Behandelingen voor slaapapneu

Zelfbehandelingsopties voor slaapapneu

Terwijl een diagnose van slaapapneu eng lijkt is het een behandelbare aandoening. In feite zijn er veel dingen die je zelf kan doen, met name voor lichte tot matige slaapapneu. Huismiddeltjes en aanpassing van de levensstijl kunnen al heel veel helpen bij het bestrijden van slaapapneu symptomen.

Andere veranderingen in levensstijl die kunnen helpen slaapapneu tegen te gaan:

• Stoppen met roken. Roken wordt verondersteld bij te dragen aan slaapapneu door het verhogen van ontstekingen en het vasthouden van vocht in je keel en bovenste luchtwegen.
• Het vermijden van alcohol, slaappillen en kalmerende middelen, vooral voor het slapen gaan waar ze de spieren in de keel ontspannen en zo de ademhaling bemoeilijken.
• Het vermijden van cafeïne en zware maaltijden minstens twee uur voor je naar bed gaat.
• Het onderhouden van een regelmatig slaapritme. Vasthouden aan een regelmatig slaap schema zal je helpen ontspannen en zo beter te slapen. De apneu zal dan automatisch afnemen omdat je voldoende slaap hebt.

Medische behandelingen voor slaapapneu

Als je slaapapneu toch matige tot ernstige vormen aanneemt en de zelfhulpbehandelingen en verandering in levensstijl lijken geen succes te hebben is het aangeraden om toch een arts te raadplegen. Een slaapspecialist kan de symptomen evalueren en helpen een effectieve behandeling te vinden. Deze hebben de afgelopen tijd een grote stap vooruit gezet waardoor er alsmaar betere behandelingen voor handen liggen. Daarom is het wel belangrijk de juiste behandeling te starten. Zelfs als je in het verleden reeds een behandeling hebt gehad voor slaapapneu zal je merken dat de methodes er alsmaar beter op worden wat de levenskwaliteit zeker ten goede komt.

De behandelingen voor centrale en complexe slaapapneu omvatten gewoonlijk:

• Het behandelen van de onderliggende medische aandoening die de oorzaak is voor de apneu, zoals een hart- of neuromusculaire aandoening
• Het toedienen van extra zuurstof terwijl je slaapt
• Het gebruik van de ademhalingstoestellen die ook de obstructieve slaapapneu zal beheren

Medicijnen kunnen alleen de slaperigheid die geassocieerd wordt met slaapapneu behandelen en niet de apneu zelf, dus deze mogen alleen worden gebruikt in combinatie met andere bewezen slaapapneu behandelingen.