Behandeling van schaafwonden

Een schaafwond kan behoorlijk pijn doen. Vooral kinderen zijn hier gevoelig voor. Schaafwonden ontstaan door schaven van de opperhuid. Het bovenste gedeelte van de huid is dan weggeschaafd door bijvoorbeeld een valpartij. In de opperhuid bevinden zich veel zenuwuiteinden die beschadigd raken. Dit verklaart de pijn. Een schaafwond verzorgen behoeft enige aandacht. Straatvuil moet altijd verwijderd worden. Soms is een tetanusprik nodig. Gaas of zalf, veel mensen weten niet wat het beste is.

Wat is een schaafwond?

Een schaafwond, ontvelling of excoriatie ontstaat door het schaven van de huid, vaak door een val. Een schaafwond kan ook ontstaan wanneer de huid tegen een ruw oppervlak wordt geschuurd zoals een muur. De buitenste laag van de huid, de opperhuid, is afgeschaafd. Er ontstaan puntbloedingen die zichtbaar zijn als rode puntjes. De schaafwond doet pijn e voelt warm aan. Vaak is de huid rondom rood gekleurd.

Waarom doet dit zoveel pijn?

Een schaafwond kan zeer veel pijn doen, vaak meer dan een gewone wond. De huid bevat veel zenuwuiteinden. Wanneer deze zijn beschadigd ontstaat er pijn. Bij een normale wond, die vaak dieper gelegen is en waarbij weinig zenuwuiteinden zijn beschadigd, is er minder pijn. Dit verklaart waarom een schaafwond meer pijn doet.

Zelf laten genezen

Over het algemeen geneest een schaafwond geheel vanzelf. Er zal na enkele uren een korst op de schaafwond verschijnen. Deze bedekt de beschadigde huid en beschermt de wond. De pijn zal na 1 tot 2 dagen minder worden. Wanneer de wond geneest ontstaat er jeuk. Het is belangrijk om niet te krabben en de korst te laten zitten. Wanneer de korst verwijderd wordt vertraagd dit het gehele genezingsproces. Afhankelijk van de diepte en de grootte van de schaafwond is deze binnen 5 tot 14 dagen genezen.

Zelfreinigend: bloeden

Wanneer de schaafwond bloedt, werkt dit zelfreinigend. Het is daarom belangrijk om de wond enige tijd te laten bloeden. Probeer het bloeden niet te stelpen. Dek de wond ook niet af. Het bloeden stopt vanzelf, daarna zal zich er een korst vormen. Alleen bij grote en ernstige schaafwonden kan het bloeden langer aan blijven houden. In deze gevallen kan het bloeden wel gestelpt worden. Over het algemeen bloedt een schaafwond zeer weinig.

Straatvuil in de wond

Wanneer er straatvuil in de wond terecht is gekomen, wat bij een schaafwond vaak het geval is, kan dit voor een infectie zorgen. Er ontstaat dan een ontsteking in de wond. Straatvuil bevat vele bacteriën die schade aanrichten. Het is daarom belangrijk om straatvuil direct te verwijderen. Grove stukken kunnen met een pincet uit de wond gehaald worden. Door de wond te spoelen met alleen kraanwater worden kleinere stukjes straatvuil verwijderd. Eventueel kan gebruik worden gemaakt van een sponsje of gaasje om het vuil te verwijderen. Over het algemeen doet het schoonmaken veel pijn. Vooral kinderen zijn hier gevoelig voor.

Straatvuil kan de bacterie Clostridium tetani bevatten. Deze bacterie is verantwoordelijk voor tetanus. De bacterie dringt het lichaam binnen via een wond. In het lichaam scheidt de bacterie een zwaar gif (toxine) af. Het gif verspreidt zich via lymfe en bloed door het gehele lichaam. Er treedt stijfheid in de omgeving van de wond op. De stijfheid breidt zich verder uit naar andere lichaamsdelen. Daarna zullen er spierkrampen optreden. De spieren in de rug verkrampen soms zo erg dat de patiënt de vorm van een komma aanneemt (achterover buigt). Het hart kan verstoord raken en er treden soms botbreuken op. De patiënt krijgt hoge koorts. Na 4 tot 6 weken kan er sterfte optreden. De kans om te sterven loopt op tot 100 procent. Met behandeling is de kas op sterfte evengoed nog 20 tot 40 procent. Het is daarom belangrijk om altijd een tetanusprik te halen bij de huisarts. Een enting geeft een bescherming van 10 tot 15 jaar.

Ontsmetten

De schaafwond wordt bij voorkeur ontsmet. Het ontsmetten kan pijn en irritatie met zich meebrengen. Voor kinderen is het ontsmetten dan ook een vervelende behandeling. Jodium is erg prikkend in een schaafwond. Betadine-zalf prikt over het algemeen niet en is goed uit te smeren. Het huidontsmettingsmiddel hibicet is een uitstekend middel om schaafwonden te reinigen en te ontsmetten. Het geeft weinig irritatie en prikt niet.

Afdekken of laten drogen aan de lucht

Blaas een schaafwond nooit droog. Laat deze drogen aan de lucht. Een schaafwond wordt niet afgedekt. Vaak gaat het gaas of de pleister aan de wond plakken en kan zelfs de huid ingroeien. Wanneer de schaafwond tegen kleding aanschuurt zorgt dit voor pijn en irritatie en vertraagd het genezingsproces. De schaafwond kan dan afgedekt worden met vaselinegaas. Dit gaas verkleefd niet met de wond. Vooral voor kinderen is afdekken van de wond prettiger. Het is niet nodig om zalf op een schaafwond aan te brengen. Soms wordt uierzalf aangebracht. Dit ontsmet de huid licht en dekt de huid af.

Naar de huisarts

Het is soms nodig om met een schaafwond naar de (huis)arts te gaan:

• Wanneer er (veel) straatvuil in de schaafwond zit, is een tetanusprik aan te bevelen
• Wanneer de schaafwond meer dan 5 procent van het huidoppervlak bedraagt
• Wanneer de schaafwond flink blijft bloeden
• Wanneer er na enkele dagen een ontsteking rondom de schaafwond optreedt (roodheid, zwelling, warmte, pijn en/of koorts)

Ga in bovenstaande gevallen zo spoedig mogelijk naar een huisarts. Deze kan beoordelen of verdere behandeling noodzakelijk is.