Tandenknarsen tijdens de slaap (bruxisme)

Tandenknarsen is een kwaal die bij veel mensen voorkomt. Zij doen dit in de meeste gevallen tijdens de slaap, waarbij er heel hard met de tanden en kiezen over elkaar worden geschuurd of op elkaar geklemd. Meestal merk je er zelf helemaal niets van, maar je merkt het de volgende ochtend wel. Het kan zijn dat je pijn in je kaken hebt, gevoelige tanden hebt of bijtplekken aan de binnenkant van de wang. Als gevolg van tandenknarsen kan er blijvende schade ontstaan aan het gebit. Veel mensen dragen tijdens het slapen een bitje om de tanden te beschermen.

Wat tandenknarsen inhoudt

Wanneer je heel hard je gebit op elkaar klemt en de kaken heen en weer beweegt, ben je aan het tandenknarsen. Sommige mensen hebben tijdens de slaap erg actieve kauwspieren, waarbij tanden en kiezen met grote kracht over elkaar heen worden geschoven. Dit wordt ook wel tandklemmen genoemd, met de medische benaming “bruxisme”. Meestal doet iemand dit tijdens de slaap waarbij er een knarsend, klikkend of schurend geluid te horen is. Iemand heeft het meestal zelf niet in de gaten, maar het kan een partner zelfs uit de slaap houden. Vaak merk je de volgende ochtend wel dat je aan het tandenknarsen bent geweest.

Komt het veel voor?

Tandenknarsen komt veel voor. In ons land zijn er meer dan een half miljoen mensen die tandenknarsen. Ongeveer vijftien procent van de kinderen en vijf procent van de volwassenen hebben hier last van. Soms kan het zijn dat iemand dit tijdelijk doet, maar er zijn ook mensen die hier altijd last van hebben. Veel mensen komen er pas achter dat ze dit doen, omdat een partner het vertelt. Mensen die ’s nachts tandenknarsen hebben overdag vaak de neiging om nagels te bijten of op een pen te knabbelen. Er zijn ook mensen die ’s nachts vaak wakker zijn door pijn in de gezichtsspieren. Het kan leiden tot slaapgebrek en concentratieproblemen overdag.

Tandklemmen

Sommige mensen klemmen de kaken op elkaar, zonder deze te bewegen. Dit wordt tandklemmen genoemd en kan met veel kracht worden gedaan. Tandklemmen gebeurt niet alleen tijdens de slaap, iemand kan dit ook overdag doen wanneer hij intensief met iets bezig is of gespannen is.

De symptomen

Als je ’s nachts hebt geknarst met je tanden, kun je dat de volgende ochtend vaak merken. Vaak hebben mensen andere klachten, waar niet meteen wordt gedacht aan tandenknarsen. Wanneer je veel last van de onderstaande klachten last hebt, kan het heel goed zijn dat je ’s nachts aan het tandenknarsen bent. De symptomen die horen bij iemand die last heeft van tandenknarsen zijn:

• Pijnlijke kaken
• Hoofdpijn en aangezichtspijn
• Klikkend geluid in het gewricht van de bovenkaak
• Bijtranden ’s ochtends aan de binnenkant van de wangen
• Gevoelige tanden
• Afgesleten kiesoppervlakten
• Partner klaagt over knarsende of klikkende geluiden ’s nachts
• Slecht zittend kunstgebit

Risicofactoren

Langdurig knarsetanden kan tot veel problemen leiden. Voor een deel is dit erfelijk bepaald omdat het in bepaalde families vaker voorkomt. Mensen die veel last hebben van stress en angst hebben lopen meer risico om te gaan tandenknarsen. Andere risicofactoren zijn: overmatig alcoholgebruik, veel roken, medicijngebruik (bijvoorbeeld Prozac) en mensen die drugs gebruiken, zoals XTC en cocaïne.

Bitje

Tandenknarsen kan blijvende schade aan het gebit toebrengen. Aan slijtage is vaak weinig te doen. In veel gevallen van knarsetanden wordt er een bitje geadviseerd. Deze draag je tijdens de slaap zodat je tanden en kiezen beschermd zijn. Er zijn verschillende soorten bitjes verkrijgbaar, zowel universele verkrijgbaar op het internet of bitjes op maat. Je kunt zelf een bitje op maat maken met een speciaal soort bitje dat je verwarmt in warm water, dan in je mond stopt en die dan de vorm van je gebit aanneemt. Je kunt ook bitjes op maat laten maken bij de tandarts waarbij je gips moet happen. Deze bitjes sluiten exact aan op het gebit.

Extreem tandenknarsen

Mensen die een extreme vorm van tandenknarsen hebben, kunnen een apparaatje aanschaffen die een elektrische schok geeft wanneer je begint knarsen. Na het schokje zullen de kaakspieren ontspannen. Dit is wel een duur apparaatje en kost ongeveer duizend euro.

Lees verder

• Gebitsabces: oorzaak en behandeling
• Risicofactoren tandvleesontsteking