PTSS: als je partner posttraumatische stressstoornis heeft

PTSS staat voor posttraumatische stressstoornis. Patiënten met PTSS kunnen last hebben van diverse symptomen die ook de mensen in hun leefomgeving, soms in ernstige mate, kunnen beïnvloeden. Partners van patiënten met PTSS kunnen onder andere te maken krijgen met spanningen, woede-aanvallen, het zich terugtrekken en ander ongewenst gedrag van hun levensgezel. Zij kunnen vaak meer begrip opbrengen voor wat er met hun levensgezel aan de hand is, wanneer ze over informatie beschikken met betrekking tot de mogelijke oorzaken, de kenmerken en behandelmethoden met betrekking tot PTSS. Door zich te informeren over de symptomen en mogelijkheden tot behandelen kan, in combinatie met het inschakelen van professionele hulp, naar adequate wijze van omgaan met deze stoornis wordt gestreefd, zowel voor de patiënt als voor de partner.

Wat is PTSS?

PTSS staat voor posttraumatische stressstoornis.
PTSS is een ongepaste reactie op een traumatische gebeurtenis die een persoon heeft meegemaakt. De reactie op deze ervaring is langdurig. De reactie kan zich maanden of jaren na de gebeurtenis pas openbaren en kan ook maanden of zelfs jaren blijven bestaan.
Bij een traumatische ervaring kan gedacht worden aan:

• aanwezigheid in een oorlogs- en /of gevechtssituatie
• betrokkenheid bij een auto-ongeluk of ander ernstig ongeluk
• een natuurramp meemaken
• slachtoffer geweest zijn van een misdrijf of misbruik

Wanneer uw partner in een dergelijke situatie heeft verkeerd is het mogelijk dat hij of zij daar een posttraumatische stressstoornis aan heeft overgehouden. Belangrijk om te weten is dat niet iedereen die een traumatische gebeurtenis heeft meegemaakt PTSS ontwikkelt. Of iemand PTSS ontwikkelt hangt mede af van de ernst van het trauma en de mate waarin iemand is blootgesteld aan het trauma. Maar ook persoonlijkheidsfactoren en omgevingsfactoren, zoals sociale steun en schaamtegevoelens, spelen een rol bij het ontwikkelen van PTSS.

De kenmerken van PTSS

PTSS uit zich op de volgende wijzen:

• Patiënten met PTSS kunnen extreem gespannen zijn. Dit wordt een verhoogde arousal genoemd. Deze mensen kunnen hun gevoel omschrijven als zich continue waakzaam of ‘opgefokt’ voelen. De spanning kan zich uiten in concentratieproblemen, problemen met slapen, prikkelbaarheid, woede-uitbarstingen, ernstige schrikreacties.
• Mensen met PTSS voelen zich vaak emotioneel verdoofd. Dat houdt bijvoorbeeld in dat ze soms niet meer kunnen genieten van dingen die ze voorheen wel leuk vonden. Het kan ook betekenen dat ze zich ‘vlak’ voelen of zelfs het vermogen om lief te hebben verliezen.
• Mensen met PTSS vermijden situaties die gelijk zijn of die ze in verband brengen met de traumatische gebeurtenis.
• Patiënten met PTSS hebben last van herbeleving van het trauma. Dit kan zich uiten op verschillende wijzen. Te denken valt aan het hebben van onaangename herinneringen, het ervaren van flashbacks of regelmatig nare dromen.
• PTSS kan de patiënt belemmeren in het dagelijks functioneren. Regelmatig is er sprake van psychische klachten die gepaard kunnen gaan met angst, depressie of verslavingsproblemen.

Behandeling van PTSS

Er zijn diverse behandelmethoden die goede resultaten hebben opgeleverd bij PTSS.

Cognitieve gedragstherapie

Bij cognitieve gedragstherapie gaat men ervan uit dat irrationele gedachten afwijkend gedrag veroorzaken. Door de patiënt anders naar deze gedachten te leren kijken wordt het daarop volgende gedrag veranderd.

EMDR

Een andere behandelmethode die veel goede resultaten boekt is EMDR. EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Bij deze vaak kortdurende therapie wordt door middel van het combineren van oogbewegingen en herinneringen ophalen een traumatische ervaring verwerkt.

U kunt bij uw huisarts terecht voor meer informatie over de behandeling van PTSS.

Partner

Als partner van iemand met PTSS is het goed te beseffen dat PTSS iedereen kan overkomen die een traumatische ervaring heeft meegemaakt en dat diverse behandelmethoden zeer effectief zijn gebleken. PTSS is van langdurige aard. Behandelmethoden kosten tijd, PTSS is niet snel weer over. Uw partner kan behoefte hebben aan uw steun, probeer hier met hem of haar over te praten.

Voor meer informatie kunt u naast uw huisarts ook terecht bij de GGZ in uw regio. Ook wanneer u als partner zelf steun zoekt in het omgaan met de situatie.