Verschil tussen kriebelhoest en vastzittende hoest

Van hoesten kun je veel last hebben. De keel voelt rauw en droog aan, er kan hoofdpijn ontstaan en ook pijn op de borst. In hoeverre deze klachten ernstig zijn zal de arts bepalen. Er is een duidelijk verschil tussen een kriebelhoest (prikkelhoest) en een vastzittende hoest. De vastzittende hoest is een productieve hoest waarbij er slijm wordt opgehoest. De behandeling voor beiden vormen is anders. Deze kan dus niet zomaar met een en dezelfde hoestdrank bestreden worden.

Hoesten en de oorzaken

Hoesten is een reactie van het lichaam op prikkeling van het slijmvlies van de longen. Dit is een natuurlijk afweermechanisme. De longen zijn bedekt met een slijmlaagje. Deze laag dient ter bescherming. De longen zijn immers een belangrijk orgaan: ze zorgen voor de aanvoer van zuurstof en voeren kooldioxide af. Het slijmlaagje in de longen vangt stofdeeltjes, rookdeeltjes en andere schadelijke stoffen op. Wanneer er een aantal deeltjes in de slijmlaag zitten, krijgt het slijmvlies een prikkeling. Deze prikkeling wordt veroorzaakt door zenuwvezeltjes die in het slijmvlies liggen. Deze geven een signaal door aan de hersenen. De hersenen geven het signaal hoesten door.

Bij het hoesten worden de buikspieren aangespannen en de stemspleet wordt afgesloten. De druk in de longen neemt toe. Deze druk is nodig om een hoestbui goed te laten verlopen. Vervolgens wordt de stemspleet geopend en wordt de lucht vanuit de longen naar buiten geperst. Hoesten gebeurt altijd tijdens een uitademing. Inademen en hoesten tegelijkertijd gaat niet.

Verschillende vormen van hoest

We onderscheiden twee soorten hoest: de kriebelhoest, die ook wel eens de prikkelhoest wordt genoemd, en de vastzittende hoest. Bij beiden is het slijmvlies in de longen geprikkeld en ontstaat er een hoestreactie.

Vastzittende hoest herkennen

Een vastzittende hoest is een productieve hoest: er wordt slijm opgehoest. Het hoestcentrum wordt geprikkeld doordat er overtollig slijm in de longen aanwezig is. Door middel van hoesten wordt dit slijm afgevoerd. Het slijm ontstaat doordat de slijmvliezen in de longen opzwellen. Dit wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld een infectie of door stofdeeltjes. Ook tabaksrook kan het slijmvlies laten opzwellen. Het gezwollen slijmvlies produceert meer slijm dan normaal. Dit overtollige slijm prikkelt de slijmvliezen en zet aan tot hoesten. Een vastzittende hoest kan soms voor stevige hoestbuien zorgen. Bij erg hard hoesten kan er een adertje scheuren, waardoor er soms wat bloed bij het opgehoeste slijm zit.

Kriebelhoest herkennen

Een kriebelhoest wordt veroorzaakt vanuit een prikkeling van het longslijmvlies. Een kriebelhoest wordt ook wel een droge hoest genoemd: er wordt niets opgehoest. Het hoestcentrum wordt onnodig geprikkeld. De reactie is een niet-productieve hoest. Door het vele hoesten raakt het slijmvlies steeds meer geïrriteerd en geprikkeld, waardoor de kriebelhoest ook steeds erger wordt. Mensen met een kriebelhoest moeten vaak en langdurig hoesten. Hun keel voelt rauw aan en kan pijnlijk zijn. Daarnaast ontstaan er vaak klachten van hoofdpijn, doordat de druk in het hoofd toeneemt as gevolg van het vele hoesten.

Een kriebelhoest wordt vaak veroorzaakt door irritatie van de slijmvliezen. Dit kan sigarettenrook zijn, vuildeeltjes (stofdeeltjes), maar ook een virus of bacterie kan irritatie opwekken. Soms gaat een vastzittende hoest over in een kriebelhoest.

Chronische hoest

Wat eerst een kriebelhoest of een vastzittende hoest leek, kan een chronische hoest worden. De oorzaak is vaak te vinden aan een ontsteking van de luchtwegen, astma, een allergie of maagzuur dat omhoog komt. Ernstigere oorzaken zijn longziekten als COPD of zelfs longkanker. Wanneer het hoestpatroon verandert of wanneer er veel bloed wordt opgehoest is het altijd raadzaam om een arts te raadplegen. Deze bepaald of een doorverwijzing naar de longarts of KNO-arts noodzakelijk is.

Behandeling

In de meeste gevallen verdwijnt de hoest binnen twee weken vanzelf. Wanneer de momenten van hoesten pijnlijk worden (hoofdpijn, pijn op de borst), kan er een medicijn worden voorgeschreven. Een middel dat de hoestprikkel onderdrukt mag nooit bij een vastzittende hoest worden voorgeschreven. Bij een vastzittende hoest is de hoestprikkel juist nodig om het overtollige slijm af te voeren.

Een middel dat het slijm dunner maakt is alleen nuttig bij een vastzittende hoest. Bij een kriebelhoest heeft dit middel geen enkel effect.

Vaak voelt de keel rauw of pijnlijk aan door het veel hoesten. De keel kan verzacht worden door het sabbelen op een snoepje. Vooral snoepjes met kamille of menthol verzachten de keel. Hoestdranken zoals we die kennen van de drogist werken vaak niet voldoende. Ze verzachten wel de keel. Sommige mensen raken verslaafd aan hoestdranken.

Bij ernstige hoofdpijn op pijn op de borst als gevolg van het hoesten kan een pijnstiller ingenomen worden. Wanneer de hoest langer dan twee weken aan blijft houden, gepaard gaat met benauwdheid, de klachten telkens weer terug komen of wanneer er bloed wordt opgehoest, moet de arts geraadpleegd worden. Jonge kinderen en oudere personen nemen liever ook eerder contact op met de arts. Bij deze twee groepen is het immuunsysteem vaak zwakker. Ook mensen met een onderliggende ziekte, waardoor het immuunsysteem verzwakt is, moeten eerder contact opnemen met de arts.