Word je ziek als je zonder jas naar buiten gaat?

Zonder jas naar buiten of met natte sokken rondlopen: je wordt er ziek van. Tenminste, dat is ons altijd verteld. Maar klopt dit verhaal wel? De meeste ouders proberen hun kinderen op deze manier ervan te overtuigen dat ze altijd de jas aan moeten trekken. Kinderen spelen liever zonder jas: ze krijgen het al snel te warm. Het is een fabel dat je ziek wordt wanneer je zonder jas naar buiten gaat. Wel kan de weerstand wat minder worden en in ernstige gevallen raak je onderkoeld. Maar een griep of verkoudheid wordt hier niet door veroorzaakt. Het virus dat hier verantwoordelijk voor is gaat namelijk niet op zoek naar slachtoffers zonder jas.

Jas aan, anders word je ziek!

Veel kinderen krijgen dit al vroeg te horen van hun ouders: jas aan als je naar buiten gaat, anders word je ziek! We weten dan ook niet beter dat je nooit zonder jas naar buiten mag. Als het tenminste koud is buiten. En deze ervaring dragen we weer over op onze eigen kinderen. Maar klopt dit gegeven eigenlijk wel?

Van een virus word je ziek

Griep wordt door het griepvirus veroorzaakt en een verkoudheid door het verkoudheidsvirus. Van beiden virussen zijn er zeer veel soorten. Ook is de grens tussen verkoudheid en griep soms moeilijk te bepalen, omdat een zware verkoudheid soms op een griep lijkt. En sommige griepvirussen veroorzaken slechts lichte verschijnselen, waardoor we weer eerder denken aan een verkoudheid. In ieder geval worden zowel griep als verkoudheid door een virus veroorzaakt. We raken met dit virus besmet door contact met een ander besmet persoon, of doordat het virus zich in de lucht bevindt en wij het inademen.

In de winter vaker ziek

Een virus circuleert zowel in de zomer als in de winter rond. Maar toch worden we in de winter sneller ziek. Dit heeft te maken met meerdere factoren:

• In de winter blijven we vaker binnen. Hierdoor zitten we dicht op elkaar en verspreid een virus zich makkelijker.
• In de winter is de weerstand vaak lager. De slijmvliezen zullen door de kou minder goed functioneren. Bovendien wordt er vaak minder gezond gegeten tijdens de winter, doordat we eerder grijpen naar vette happen zoals friet en pizza. In de zomer zij we meer geneigd gezond te eten (groenten, fruit).
• Een virus leeft wat langer tijdens een koude periode. Dit wil echter niet zeggen dat er tijdens periodes van kou meer virussen zijn.

Zonder jas aan naar buiten

Mama, mag ik 'met zonder jas' naar buiten? De meeste moeders moeten hier wel om glimlachen, want wil het kind nu MET of ZONDER jas naar buiten? Maar de vraag is eigenlijk wel duidelijk. Veel kinderen krijgen het al snel te warm. Ze spelen, rennen en ravotten er op los en zonder jas rent het net even lekkerder. Ook raken ze de overtollige warmte makkelijker kwijt. Het is dus helemaal geen rare vraag van het kind om zonder jas naar buiten te willen.

Word je er ziek van?

Zonder jas naar buiten is niet ziekmakend. Wie geen jas aantrekt zal hoogstens kou lijden, maar zal er niet plots ziek van worden. Zoals eerder uitgelegd wordt een griep of een verkoudheid door een virus veroorzaakt. Het virus gaat niet specifiek op zoek naar gastheren zonder jas. Een jas houdt een virus ook niet tegen. Het virus komt immers via de mond of neus het lichaam binnen, en niet via de huid.

Maar waarom zou je dan ziek worden? Wie zonder jas naar buiten gaat kan gaan rillen van de kou. Bovendien kan de huid nat worden bij regen. In ernstige gevallen treedt er onderkoeling op, maar dan ben je al een tijd in een erg koude en vochtige omgeving. Hiervan spreken we wanneer de lichaamstemperatuur tot onder de 35 graden Celsius daalt. Maar zelfs van onderkoeling loop je geen griep of verkoudheid op.

Wel kan de weerstand tijdens periode van onderkoeling verlaagd zijn. Niet zo gek ook, want het lichaam is even bezig met andere belangrijke zaken. De bloedvaten in de neus vernauwen zich tijdens periodes van kou. Er stroomt minder bloed en dus minder afweercellen door de neus en de slijmvliezen. De weerstand in de neus en slijmvliezen daalt hierdoor. Kom je op dat moment in aanraking met een virus, dan kan deze makkelijker toeslaan.

Natte voeten en verkoudheid

Er wordt vaak gedacht dat je van natte en koude voeten ziek wordt. In dit geval is het precies hetzelfde als het zonder-jas verhaal: je wordt hier niet ziek van. Wel kan ook hierdoor de weerstand dalen. Britse onderzoekers hebben ooit drie groepen personen aan een test onderworpen. De eerste groep kreeg het verkoudheidsvirus ingespoten en werd in nat badpak gedurende een half uur buiten in de kou gezet. De tweede groep kreeg ook het verkoudheidsvirus toegediend en mocht lekker warm binnen zitten. De derde groep kreeg geen verkoudheidsvirus toegediend en moest ook een half uur in nat badpak in de kou gaan staan. Je raadt het al: alleen de derde groep werd niet ziek. Zonder jas of met natte sokken naar buiten leidt dus niet tot de griep of verkoudheid.