Auto-immuun hemolytische anemie

Bij verschillende auto-immuun aandoeningen worden er antilichamen aangemaakt die de rode bloedcellen aanvallen. Het lichaam denkt dan dat de rode bloedcellen geen lichaamseigen stoffen zijn. Deze groep van aandoeningen wordt ook wel auto-immuun hemolytische anemie genoemd. De ziekte is vrij zeldzaam, maar beperkt zich niet tot een bepaalde leeftijdsgroep. Je kan er op iedere leeftijd last van krijgen. De ziekte komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en in de helft van de gevallen kan er geen duidelijke oorzaak voor de ziekte worden gevonden. Auto-immuun hemolytische anemie kan ontstaan door andere aandoeningen. Een goed voorbeeld daarvan is systemische lupus erythematodes wat tevens ook een auto-immuun ziekte is. In sommige gevallen kan auto-immuun hemolytische anemie ook ontstaan door het gebruik van bepaalde medicijnen zoals penicilline.

Twee soorten

Er zijn twee soorten van auto-immuun hemolytische anemie. Wanneer de ziekte wordt veroorzaakt door warmte-autoantilichamen, vernietigen de autoantilichamen rode bloedcellen wanneer de temperatuur hoger is dan de normale lichaamstemperatuur. Vanzelfsprekend doen koude-autoantilichamen hetzelfde wanneer de temperatuur lager is dan de lichaamstemperatuur. Het ziekteverloop kan bij beide soorten nogal wisselen. De afbraak van rode bloedcellen kan namelijk heel geleidelijk gaan, maar kan soms ook heel erg acuut zijn. Ook hoeft er niet constant sprake te zijn van afbraak van rode bloedcellen.

Symptomen

Over het algemeen hebben mensen met auto-immuun hemolytische anemie last van symptomen door een gebrek aan bloedcellen. Wanneer er een gebrek is aan rode bloedcellen kan men last krijgen van kortademigheid, vermoeidheid, bleekheid en zwakte. Bij een gebrek aan bilirubine kan men last krijgen van een gele verkleuring van het oogwit en de huid. Wanneer het aantal witte bloedcellen te laag is kan men last krijgen van ernstige ontstekingen en infecties. Ook kunnen het aantal bloedplaatjes verlaagd zijn in het bloed. Men heeft dan een verhoogde kans op bloedingen. Wanneer de afbraak van rode bloedcellen geleidelijk aan verloopt, hoeft een patiënt niet perse last te krijgen van symptomen. Ook kan het gebeuren dat de symptomen niet worden opgemerkt. Wanneer auto-immuun hemolytische anemie wordt veroorzaakt door een andere ziekte, kan het gebeuren dat daar de symptomen van overheersen.

Diagnose

Auto-immuun hemolytische anemie kan via een aantal onderzoeken worden aangetoond. De arts kan een volledig bloedbeeld aanvragen zodat men kan vaststellen om welke anemieziekte het gaat. Ook kan er gebruik gemaakt worden van een reticulocyten telling. Hiermee wordt gemeten hoe snel het beenmerg nieuwe rode bloedcellen aanmaakt. Er kan een DAT-test worden gedaan om de hoeveelheid antistoffen op de rode bloedcellen te meten. Tot slot kan er ook nog onderzoek gedaan worden naar de leverfunctie. Men controleert dan in hoeverre er nog bloedcellen door de lever worden afgebroken.

Behandeling

Bij een auto-immuun hemolytische anemie is het niet altijd nodig om de patiënt te behandelen. Dit is vooral zo wanneer er sprake is van lichte symptomen en weinig afbraak van de rode bloedcellen. Wanneer de afbraak hoger wordt, begint men met het gebruik van ontstekingsremmende middelen zoals prednison. Men begint met een hoge dosering die in de loop van een half jaar weer wordt afgebouwd. Ook kan men proberen om middelen toe te dienen die het immuunsysteem onderdrukken. Wanneer de afbraak van rode bloedcellen extreem groot is, kan het nodig zijn om de patiënt een bloedtransfusie toe te dienen. Wanneer niets meer helpt kan men proberen om de milt te verwijderen. Ook plasmaferese zou kunnen helpen. Hierbij filtert men de antilichamen uit het bloed. Dit is wel een laatste redmiddel.