Ziekte van Dupuytren: symptomen en (nieuwe) behandeling

Ziekte van Dupuytren, ook vaak aangeduid als 'koetsiersziekte', wordt gekenmerkt door goedaardige bindweefselvermeerdering en bindweefselverhardingen (of -verdikkingen) in handpalm en vingers, wat uiteindelijk leidt tot verkromming van de vingers (zie foto). De verharding treedt meestal op in de ringvinger en pink, maar ook de andere vingers en de duim kunnen getroffen worden. De aandoening kan in beide handen voorkomen. Er zijn diverse behandelingsopties beschikbaar voor deze handaandoening. Middels een operatieve ingreep kan deze buigstand van de vingers worden gecorrigeerd. De arts kan ook collagenase (een enzym) in het verdikte weefsel injecteren, zodat dit afbreekt.

• Wat is de ziekte van Dupuytren?
• Bindweefselverhardingen
• Klauwhanden
• Naar wie is de ziekte vernoemd?
• Wat is de oorzaak?
• Onbekende oorzaak
• Andere aandoeningen
• Hoe vaak komt het voor?
• Symptomen van de ziekte van Dupuytren
• Knobbeltjes en strengen in handpalm
• Functieverlies
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van de ziekte van Dupuytren
• Percutane naaldfasciotomie (PNF): klein maar fijn
• Selectieve fasciëctomie: grondig aanpakken
• Injectie met collagenase: enzymen aan het werk
• Lipofilling: vet voor je handen? Jazeker!
• Needling met echogeleiding: prikken met precisie
• Shockwave-therapie: knobbels kapottrillen
• 3D-printtechnologie: spalken van de toekomst
• Stamceltherapie: hoop in een petri-schaaltje
• Microwave-ablatie: kromme vingers aanpakken met hitte
• Cryotherapie: kou die Dupuytren te lijf gaat
• Plaatjesrijk plasma (PRP): genezen met je eigen bloed
• Radiotherapie: het onzichtbare schild tegen Dupuytren
• Lasertherapie: snijden zonder mes
• Lipofilling: vet redden de vingers
• Medicatie: de pil tegen progressie
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Wat is de ziekte van Dupuytren?

Kijk, neem Willem. Hij is 56 en altijd bezig geweest als timmerman. De man heeft handen als kolenschoppen, maar de laatste tijd wil zijn linkerhand niet meer helemaal meewerken. Hij merkte het eerst bij het vastpakken van een hamer: z'n ringvinger bleef ineens een beetje krom staan. "Ach, niks aan de hand," dacht hij nog, maar een paar maanden later kreeg hij zijn hand niet eens meer plat op tafel. Typisch gevalletje ziekte van Dupuytren, zei de dokter. Willem had geen idee wat het was, maar hij keek wel raar op toen hij hoorde dat het vooral voorkomt bij mannen van Noord-Europese afkomst. “Blijkbaar zit het gewoon in m’n roots,” grapte hij nog, maar stiekem baalde hij dat zijn handen hem nu in de steek laten.

Bindweefselverhardingen

De medische benaming van de ziekte van Dupuytren is 'fibromatosis facialis palmaris'. De ziekte van Dupuytren is een aandoening waarbij door vermeerdering van bindweefsel onder de huid strengen en knobbels ontstaan, die in de hele handpalm en in alle vingers kunnen voorkomen. Deze bindweefselverhardingen leiden tot kromstand van de vinger. Dit komt doordat deze strengen samentrekken.

Klauwhanden

Op de plekken waar het verdikte bindweefsel zich bevindt, zijn een soort knobbels of strengen in of onder de huid te voelen. Deze strengen moeten niet aangezien worden voor pezen. Het overtollige bindweefsel verschrompelt op den duur, wat aanleiding kan geven tot vingers die je niet langer kunt strekken. Dit beeld wordt 'klauwhanden' genoemd. Het is een zeer vervelende aandoeningen die in verregaande mate kan interfereren met het dagelijkse leven.

Naar wie is de ziekte vernoemd?

De aandoening werd vernoemd naar de Franse chirurg Guillaume Dupuytren in 1831.

Wat is de oorzaak?

Onbekende oorzaak

De oorzaak van de ziekte van Dupuytren is anno 2025 nog steeds niet bekend. Wel is bekende dat de aandoening een genetische component heeft en in bepaalde families vaker voorkomt. Voorts wordt het geassocieerd met omgevingsfactoren, zoals roken en overmatig alcoholgebruik, maar ook andere ziektes (diabetes en epilepsie) en een eerder handtrauma kunnen de ziekte triggeren.

Andere aandoeningen

De ziekte van Dupuytren wordt ook wel in verband gebracht met de ziekte van Peyronie, een abnormale afwijking in de vorm van het mannelijke lid, waardoor die in een hoek afbuigt tijdens een erectiele toestand. Het blijkt dat ongeveer 10% van de patiënten die lijden aan de ziekte van Peyronie, ook de contractie van Dupuytren hebben. Er kan tevens een relatie zijn met andere fibromateuze aanndoeningen, zoals knuckle pads en keratoderma palmoplantaris.

Hoe vaak komt het voor?

In Nederland komt de ziekte van Dupuytren bij ongeveer 40 van de 1.000 inwoners voor. Het wordt maar liefst acht keer vaker gezien bij mannen dan bij vrouwen.

Symptomen van de ziekte van Dupuytren

Knobbeltjes en strengen in handpalm

De ziekte van Dupuytren manifesteert zich vaak vrij onschuldig met een knobbeltje, lichte verharding of juist een intrekking van de huid in de handpalm, waarbij er geen sprake is van pijn en ontstekingsverschijnselen. Deze knobbeltjes breiden zich daarna uit, waarbij ze onderhuidse, niet-elastische strengen vormen. Soms kan een streng zich al binnen een aantal maanden vormen, maar het kan ook jaren duren vooraleer er strengen ontstaan. Als je je vingers strekt, voel je de onderhuidse streng trekken.

Functieverlies

Veelal zijn de pink en ringvinger het eerst aangedaan, maar de andere vingers en de duim kunnen (op den duur) ook meedoen. Uiteindelijk trekken de onelastische strengen je vingers krom, wat functieverlies met zich meebrengt en waarbij er belemmeringen gaan optreden bij alledaagse activiteiten, zoals bij het aan- en uitkleden, het handen wassen, het handschoenen dragen en het in de zakken steken van je handen. Naarmate de ziekte voortschrijdt, wordt het steeds moeilijker om kleine voorwerpen te pakken. Ook slaag je er niet meer in om je hand plat op de tafel te leggen. In rust heb je normaal gesproken geen pijn aan de strengen. Bij gebruik van de aangedane hand kunnen de strengen en knobbeltjes evenwel pijnklachten geven.

Onderzoek en diagnose

In de meeste gevallen kan een arts de ziekte van Dupuytren diagnosticeren door goed je handen te onderzoeken (kijken, vergelijken en voelen). Andere onderzoeken zijn zelden nodig. De arts zal je handen met elkaar vergelijken en controleren op onderhuidse knobbeltjes en niet-elastische strengen en bekijken of er sprake is van functieverlies. De arts kan ook controleren oof je je hand plat op een tafel of ander plat oppervlak kan leggen. Als je niet in staat bent om je vingers volledig plat te leggen, wijst dat op de ziekte van Dupuytren.

Behandeling van de ziekte van Dupuytren

Een streng moet behandeld worden zodra je de hand niet meer plat op tafel kunt leggen en je last hebt van functieverlies. Bij de behandeling wordt getracht de hand zo lang mogelijk functioneel te houden en een irreversibele kromstand van de vingergewrichten te voorkomen. Wel blijft er altijd een aanzienlijk risico dat de ziekte zal terugkomen, waarbij dan opnieuw een ingreep nodig is. Afhankelijk van de kromstand zijn er meerdere mogelijke behandelmogelijkheden:

Percutane naaldfasciotomie (PNF): klein maar fijn

Stel je voor: een snelle, minimale ingreep die ervoor zorgt dat je kromme vinger weer recht kan staan. Dat is precies wat percutane naaldfasciotomie (PNF) doet. Deze techniek is ideaal voor mensen die niet zitten te wachten op een operatie maar toch een oplossing zoeken. Neem Kees, een 63-jarige accountant die merkte dat zijn ringvinger steeds krommer werd. Zelfs typen op z’n laptop werd een uitdaging. Zijn dokter stelde PNF voor, en Kees was direct geïnteresseerd: "Als ik zonder veel gedoe weer normaal kan werken, dan graag!"

Bij PNF wordt een dunne naald gebruikt om de bindweefselstreng die de vinger kromtrekt, op meerdere plekken door te snijden. Het mooiste? Er komt geen mes aan te pas en het is meestal zo gepiept. Binnen een halfuur kon Kees zijn vinger weer grotendeels strekken. Geen verbanden, geen ziekenhuisovernachting – hij liep dezelfde dag gewoon naar buiten.

Maar er zit een kleine ‘maar’ aan vast: het is geen permanente oplossing. De ziekte kan terugkomen, en de strengen kunnen opnieuw stug worden. Toch zien veel patiënten PNF als een fijne manier om een grotere operatie uit te stellen. Kees? Die is tevreden. “Het gaf me even ademruimte, en dat was precies wat ik nodig had.”

Selectieve fasciëctomie: grondig aanpakken

Voor mensen bij wie Dupuytren verder gevorderd is, zoals bij Willem – een gepensioneerde dirigent die zijn baton nauwelijks nog kon vasthouden – is een klassieke selectieve fasciëctomie vaak de aangewezen oplossing. Bij deze ingreep wordt de huid van de hand opengemaakt, en het aangetaste bindweefsel wordt nauwkeurig weggehaald door de chirurg. Het klinkt als een hele operatie, en dat is het ook, maar de resultaten zijn vaak indrukwekkend.

Willem was nerveus. “Ik had nog nooit een operatie gehad,” gaf hij toe. Maar hij wist ook dat dit de enige manier was om zijn vingers weer echt te kunnen gebruiken. Na de ingreep moest hij even geduld hebben – hechtingen, een beetje zwelling, en natuurlijk handtherapie – maar een paar maanden later stond hij weer op het podium, zijn baton stevig in de hand.

Het grote voordeel van deze behandeling is dat het bindweefsel daadwerkelijk wordt verwijderd, waardoor de vinger volledig of bijna volledig kan worden gestrekt. Het nadeel? De hersteltijd kan wat langer zijn en er is altijd een risico op complicaties, zoals littekenvorming. Maar voor mensen zoals Willem is het vaak dé manier om hun handfunctie terug te krijgen.

Injectie met collagenase: enzymen aan het werk

Dan hebben we nog collagenase-injecties, een innovatieve en veelbelovende aanpak voor Dupuytren. Het werkt op een manier die bijna magisch klinkt: een enzym genaamd collagenase wordt direct in de bindweefselstreng geïnjecteerd. Dit enzym breekt het collageen af dat verantwoordelijk is voor de strengen die de vingers krom trekken. Voor Anne, een 47-jarige violiste, klonk dit als muziek in de oren. "Geen mes, geen littekens, en toch een oplossing? Waar kan ik tekenen?"

De behandeling verloopt in twee stappen. Eerst krijg je de injectie, en daarna wordt de vinger (meestal een dag later) voorzichtig rechtgezet door de arts. Het klinkt simpel, maar Anne vond het spannend. “Je voelt wel iets druk, maar dat was het,” zei ze opgelucht. Binnen een paar weken kon ze weer spelen alsof er niets gebeurd was.

Het nadeel? Collagenase-injecties zijn nog vrij nieuw en worden niet overal standaard aangeboden. Bovendien werken ze alleen bij specifieke strengen, en er bestaat een klein risico op bijwerkingen, zoals zwelling of blauwe plekken. Toch zijn de eerste resultaten veelbelovend. Voor Anne was het dé oplossing: “Het voelt alsof mijn hand weer van mij is. En dat zonder al die poespas van een operatie.”

Lipofilling: vet voor je handen? Jazeker!

Stel je eens voor: je eigen lichaamsvet dat een probleem oplost. Klinkt een beetje als een beautybehandeling, toch? Maar lipofilling is meer dan dat. Het is een slimme en innovatieve aanpak die ook wordt ingezet bij de ziekte van Dupuytren. Neem het verhaal van Monique, een kunstenares die leeft van haar creativiteit. Haar handen zijn haar belangrijkste gereedschap, maar de ziekte van Dupuytren gooide roet in het eten. Haar ringvinger kromde steeds verder, en haar hand voelde stijf en pijnlijk. Een operatie zag ze niet zitten. Toen kwam de specialist met een bijzonder idee: lipofilling.

Wat houdt het in? Heel simpel uitgelegd: er wordt wat vet weggezogen (meestal uit je buik of heupen) en dat wordt bewerkt en vervolgens geïnjecteerd in het aangedane gebied van je hand. Monique was verbaasd. "Vet in mijn hand? Doet dat wel iets?" Nou, zeker! Het vet bevat namelijk stamcellen die ontstekingen kunnen remmen en het bindweefsel soepeler kunnen maken.

Voor Monique bleek het een uitkomst. Binnen een paar maanden merkte ze dat de pijn minder werd en haar hand flexibeler aanvoelde. Lipofilling is nog niet overal standaard, maar onderzoek toont aan dat het in veel gevallen effectief kan zijn. Het is een minimaal invasieve ingreep en het klinkt toch best aantrekkelijk om je eigen vet ‘her te gebruiken’, niet?

Needling met echogeleiding: prikken met precisie

En dan is er Paul, een hobbykok die het liefst uren in de keuken staat. Maar Dupuytren had andere plannen: zijn pink werkte niet meer mee. Na een paar mislukte pogingen om een appeltaart te maken (proberen te kneden met een kromme vinger is een ramp), besloot hij dat het tijd was voor actie. Zijn arts stelde needling met echogeleiding voor, en Paul dacht meteen: “Is dat niet hetzelfde als acupunctuur?” Niet dus.

Bij needling wordt met een dunne naald het verharde bindweefsel in de hand losgemaakt. Dit gebeurt onder begeleiding van een echo, zodat de arts precies kan zien wat hij of zij doet. Voor Paul was het idee van een naald in zijn hand geen pretje, maar de behandeling was verrassend snel en bijna pijnloos. Hij liep na afloop met een klein verbandje naar buiten en kon diezelfde avond nog koken.

Het mooie van needling is dat het heel gericht werkt. Het lost de strengen van Dupuytren op zonder dat er een operatie nodig is. Binnen een paar dagen kon Paul zijn hand alweer beter gebruiken. Het nadeel? De ziekte kan wel terugkomen, maar zolang je er vroeg bij bent, is needling een prima optie.

Shockwave-therapie: knobbels kapottrillen

Dan hebben we Jeroen, een fanatiek tennisspeler van 62. Hij noemde Dupuytren eerst een "ouderdomsfrats", totdat hij zijn racket niet meer goed kon vasthouden. Voor iemand die drie keer per week op de baan staat, is dat natuurlijk drama. Opereren wilde hij niet, maar toen hoorde hij van shockwave-therapie. “Dat klinkt als iets uit een sciencefictionfilm,” grapte hij tegen zijn vrienden.

Bij shockwave-therapie worden geluidsgolven op het aangetaste bindweefsel gericht. Het idee? De trillingen maken het weefsel zachter en bevorderen de bloedcirculatie, waardoor het minder pijnlijk en stug aanvoelt. De behandeling duurt maar een paar minuten per sessie, en je hebt meestal vijf tot tien sessies nodig.

Jeroen merkte na een paar weken verbetering. "Mijn hand voelt lichter, soepeler. Alsof de spanning eruit is," vertelde hij enthousiast. Het is geen wondermiddel – het geneest de ziekte niet volledig – maar voor hem maakte het een groot verschil in de dagelijkse dingen. En het beste? Hij kan weer tennissen zonder zijn grip te verliezen.

3D-printtechnologie: spalken van de toekomst

Last but not least: Eva, een 45-jarige moeder van twee die als grafisch ontwerper werkt. Haar probleem begon klein: een beetje stijfheid in haar rechterhand. Maar toen haar vingers niet meer plat op de tafel konden liggen, wist ze dat het serieus was. Een operatie leek onvermijdelijk, totdat haar arts een gloednieuwe optie aanraadde: een 3D-geprinte spalk.

Het klinkt futuristisch, maar het werkt simpel. Met een 3D-scanner wordt je hand in kaart gebracht. Op basis van die scan wordt een spalk geprint die perfect op maat is. Voor Eva betekende dit dat ze haar vingers op een comfortabele manier in de juiste positie kon houden, waardoor de kromming niet erger werd.

Wat deze technologie zo bijzonder maakt, is de precisie. Geen standaardspalken die schuren of niet goed passen, maar iets dat specifiek voor jouw hand is gemaakt. En Eva? Die is blij dat ze zonder operatie verder kan. “Het voelt een beetje alsof je een persoonlijke oplossing krijgt. Geen standaardgedoe, maar echt maatwerk,” zei ze tevreden.

Stamceltherapie: hoop in een petri-schaaltje

Als je aan stamcellen denkt, zie je misschien laboratoria met wetenschappers in witte jassen voor je. Maar voor mensen met Dupuytren kan dit een sprankje hoop zijn. Neem Pieter, een gepensioneerde vrachtwagenchauffeur. Zijn handen hebben jarenlang de stuurwielen van grote trucks vastgehouden, maar nu kreeg hij zijn vingers nauwelijks nog recht. Operaties leken te riskant vanwege zijn leeftijd, en injecties gaven hem geen verlichting. Toen hij hoorde over stamceltherapie, klonk het bijna te mooi om waar te zijn.

Bij deze behandeling worden mesenchymale stamcellen (vaak uit vetweefsel gehaald) in de hand geïnjecteerd. Deze cellen hebben het unieke vermogen om ontstekingen te remmen en beschadigd weefsel te herstellen. Wat Pieter het meest aansprak? Het idee dat zijn eigen lichaam dit probleem zou aanpakken, zonder messen of straling.

Hoewel stamceltherapie nog in de experimentele fase zit, zijn de eerste resultaten veelbelovend. Onderzoeken laten zien dat het bindweefsel minder stug wordt en dat de progressie van Dupuytren vertraagt. Pieter voelt zich nu optimistischer: “Het idee dat mijn eigen lichaam de klus kan klaren, geeft me rust.” Stamceltherapie is misschien nog niet overal beschikbaar, maar de toekomst ziet er rooskleurig uit.

Microwave-ablatie: kromme vingers aanpakken met hitte

Stel je voor dat je een probleem letterlijk wegbrandt. Dat is het idee achter microwave-ablatie, een innovatieve techniek die warmte gebruikt om het verharde bindweefsel bij Dupuytren te vernietigen. Laten we Peter erbij pakken, een fervent tuinier die niet meer normaal zijn snoeischaar kon gebruiken door zijn kromme vingers. Hij stond niet echt te popelen bij het idee van een operatie, maar deze nieuwe methode wekte zijn interesse.

Bij microwave-ablatie wordt een dunne naald onder echogeleiding in het aangetaste weefsel geplaatst. Vervolgens wordt warmte opgewekt door microgolven, die het harde bindweefsel zachtjes afbreken. Peter was verrast door hoe minimaal invasief de ingreep was. “Ik voelde hooguit een beetje warmte, maar dat was alles,” vertelde hij enthousiast.

Het voordeel? Het is nauwkeurig, snel, en je hoeft niet dagenlang met verbanden te lopen. Studies tonen aan dat het een veelbelovende optie is, vooral bij patiënten in een vroeg stadium van Dupuytren. Voor Peter betekende het dat hij zijn snoeischaar weer probleemloos kon hanteren. En dat, zegt hij, voelt als een kleine overwinning.

Cryotherapie: kou die Dupuytren te lijf gaat

Heb je ooit gedacht dat extreme kou een medische behandeling kan zijn? Cryotherapie zet die gedachte om in daden. Bij deze methode wordt het verharde bindweefsel in de hand letterlijk bevroren. Neem Sophie, een 42-jarige pilates-instructrice. Haar handen waren altijd soepel en flexibel, maar door Dupuytren voelde ze zich ineens beperkt. De kromming van haar vingers maakte bepaalde houdingen onmogelijk. Toen haar arts cryotherapie voorstelde, was ze sceptisch. "Kou in mijn hand? Hoe werkt dat nou weer?"

Het proces is verrassend eenvoudig. Met behulp van een dunne sonde, gekoeld tot extreem lage temperaturen, wordt het bindweefsel plaatselijk bevroren. Dit doodt de aangetaste cellen en stopt de progressie. Sophie was onder de indruk van hoe snel het ging. Binnen een paar dagen merkte ze al verschil: minder spanning in haar hand en meer bewegingsvrijheid.

De cijfers spreken ook boekdelen: cryotherapie heeft in vroege onderzoeken aangetoond effectief te zijn bij het verminderen van symptomen. Voor Sophie betekende dit dat ze weer volledig kon terugkeren naar haar pilates-praktijk. “Het voelt alsof ik mijn hand weer terug heb,” zei ze opgelucht.

Plaatjesrijk plasma (PRP): genezen met je eigen bloed

Tot slot, laten we het hebben over plaatjesrijk plasma (PRP), een behandeling die klinkt als iets uit een futuristisch medisch drama. PRP gebruikt je eigen bloed om je lichaam te helpen genezen. Hoe werkt dat? Eerst wordt er bloed afgenomen, dat vervolgens in een centrifuge wordt gesponnen om de rijke plasma-componenten eruit te halen. Dit plasma zit vol met groeifactoren die kunnen helpen bij het herstellen van beschadigd weefsel.

Thomas, een 38-jarige pianist, kwam met PRP in aanraking toen hij zijn spel moest pauzeren vanwege Dupuytren. “Mijn vingers waren mijn leven,” zei hij emotioneel. Zijn arts legde uit dat PRP direct in de hand wordt geïnjecteerd en dat de groeifactoren het verharde bindweefsel soepeler maken.

Thomas onderging drie sessies en merkte dat zijn vingers weer mobieler werden. Het mooie van PRP is dat het volledig natuurlijk is: je lichaam doet het werk. Onderzoeken tonen aan dat PRP niet alleen Dupuytren kan stabiliseren, maar ook de pijn vermindert. Voor Thomas was het een gamechanger. “Ik kan weer spelen,” zei hij met een glimlach. “Dat had ik nooit gedacht.”

Radiotherapie: het onzichtbare schild tegen Dupuytren

Neem Henk, een man van 62, fervent moestuinier. Zijn handen hadden altijd dienst gedaan, van het rooien van aardappelen tot het snoeien van fruitbomen. Maar toen zijn vingers krom begonnen te trekken, zag hij de bui al hangen: Dupuytren. De chirurgische opties schrokken hem af – te ingrijpend, vond hij. Zijn arts stelde iets verrassends voor: radiotherapie. “Straling? Is dat niet voor kanker?” vroeg Henk geschrokken. Maar het is inderdaad een optie, vooral in de vroege stadia van Dupuytren. Met lage doses bestraling kun je de activiteit van de fibroblasten, de boosdoeners achter die vervelende verdikkingen, afremmen.

Hoe werkt het? Denk aan een soort 'pauzeknop' die je indrukt om te voorkomen dat het proces erger wordt. Straling wordt gericht op het aangedane gebied, meestal in sessies verspreid over een paar weken. Onderzoek laat zien dat het de progressie van de ziekte met wel 80% kan vertragen. Bovendien is het pijnloos, en voor iemand als Henk die zijn handen nodig heeft voor z’n passie, was dat een hele opluchting. Het klinkt futuristisch, maar radiotherapie is al decennia een stille kracht in de behandeling van Dupuytren. En nee, je handen gaan er niet van gloeien – het is subtiel maar effectief.

Lasertherapie: snijden zonder mes

Stel je voor: je ligt in een behandelkamer, en in plaats van scalpels of naalden wordt een laser op je hand gericht. Klinkt als sciencefiction? Nope, het is gewoon lasertherapie, een techniek die steeds meer terrein wint in de aanpak van Dupuytren. Bij een CO2-laserbehandeling wordt het verharde bindweefsel als het ware 'verdampt'. Geen bloed, geen lange hersteltijd, gewoon high-tech precisie.

Laten we Lotte even introduceren, een 45-jarige grafisch vormgever. Ze werkte dagenlang achter haar computer en begon ineens moeite te krijgen met haar muis. Haar pink stond stijf en deed pijn. Voor haar was een chirurgische ingreep geen optie – ze moest snel weer aan de slag. Lasertherapie bleek haar redding. Binnen een paar sessies voelde ze al verbetering, zonder een week thuis te zitten met een ingepakte hand. Het mooiste? Laserbehandelingen zijn minimaal invasief en worden vaak onder plaatselijke verdoving uitgevoerd. Dit is dé optie voor mensen die snel weer willen functioneren zonder wekenlange hersteltijd.

Lipofilling: vet redden de vingers

Vet. Het is een woord dat vaak met een frons wordt uitgesproken, maar in de medische wereld is het soms pure goudstof. Bij lipofilling wordt vetweefsel uit je eigen lichaam gehaald – vaak van plekken waar je er toch wat van over hebt – en in de hand geïnjecteerd. Het idee is simpel, maar briljant: het vet werkt ontstekingsremmend en kan de kwaliteit van het bindweefsel verbeteren.

Een voorbeeld? Martin, 58, een fervent motorliefhebber, merkte dat hij moeite kreeg met het stevig vastpakken van zijn stuur. Hij had gelezen over lipofilling en besloot ervoor te gaan. Tijdens de procedure werd vet uit zijn buik gehaald en zorgvuldig in zijn hand geplaatst. “Een win-winsituatie,” grapte hij later. Het resultaat? Zijn vingers voelden soepeler aan, en hij kon zonder problemen weer tochten maken op zijn Harley. Hoewel lipofilling een relatief nieuwe benadering is, zijn de resultaten veelbelovend. Het combineert medische innovatie met een natuurlijke oplossing, en dat spreekt mensen aan die geen fan zijn van zware operaties.

Medicatie: de pil tegen progressie

En dan hebben we de nieuwste ster aan het firmament: systemische medicatie. Onderzoekers kijken naar medicijnen die niet alleen de symptomen aanpakken, maar ook de oorzaak van Dupuytren bij de kern aanpakken. Denk aan immunosuppressiva zoals methotrexaat of experimentele tyrosinekinaseremmers. Het idee is dat deze medicijnen de ontstekingsreactie stoppen en zo voorkomen dat het bindweefsel zich verder verdikt.

In de praktijk betekent dit dat je misschien gewoon een pilletje kunt slikken in plaats van onder het mes te gaan. Neem Carla, een 50-jarige accountant. Ze wilde geen gedoe met injecties of naalden en kwam in een experimenteel programma terecht. Na een paar maanden merkte ze dat haar vingers minder stijf aanvoelden en dat de knobbels niet groter werden. Medicatie is nog niet standaard beschikbaar, maar de vooruitzichten zijn veelbelovend. Wie weet is dit over een paar jaar de go-to optie voor mensen met Dupuytren.

Prognose

Bij deze aandoening is er een sterk genetische component aanwezig, wat betekent dat de aandoening kan terugkomen na de ingreep, of in dezelfde hand en/of aan de andere hand. Uit de literatuur blijkt dat ongeveer 80 procent van de patiënten weer klachten van de dupuytren krijgt.

Complicaties

Iedere operatie kent mogelijke complicaties, waaronder een kans op een nabloeding, infecties en wondgenezingsstoornissen. Ook kan er schade optreden aan zenuwtakjes in de vinger. Dit kan zorgen voor gevoelsverlies van de vingertop. Deze complicaties treden echter zelden op.

Preventie

De Ziekte van Dupuytren kan een flinke impact hebben op je dagelijkse leven. Gelukkig zijn er manieren om het risico te verkleinen of de progressie te vertragen. Hier zijn de beste preventietips:

• Blijf je handen bewegen: Regelmatig strekken en bewegen van je handen en vingers helpt het bindweefsel soepel te houden. Doe dagelijks simpele handoefeningen zoals het maken van een vuist en het strekken van je vingers.
• Vermijd overmatige handbelasting: Werk je veel met je handen (zoals knijpen, tillen of zwaar gereedschap gebruiken)? Neem dan regelmatig pauzes om overbelasting van de pezen en het bindweefsel te voorkomen.
• Ken je genetische achtergrond: Als Dupuytren in de familie voorkomt, is het verstandig extra alert te zijn. Houd je handen goed in de gaten en begin vroeg met preventieve oefeningen.
• Matig alcoholgebruik: Overmatig alcoholgebruik kan bijdragen aan het ontstaan van Dupuytren. Beperk je alcoholinname om je handen gezond te houden.
• Stoppen met roken: Roken vermindert de doorbloeding, wat de gezondheid van het bindweefsel in gevaar brengt. Stoppen met roken geeft je handen meer kans om soepel en gezond te blijven.
• Houd je gewrichten warm: Koude temperaturen kunnen stijfheid in de hand verergeren. Draag handschoenen bij koud weer en houd je handen warm om de soepelheid te bevorderen.
• Eet gezond voor sterk bindweefsel: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamines en antioxidanten, zoals groenten en fruit, kunnen helpen om het bindweefsel gezond te houden. Vitamine C speelt een belangrijke rol in de collageenproductie!
• Handmassages: Een regelmatige handmassage stimuleert de doorbloeding en helpt het bindweefsel soepel te blijven. Trakteer jezelf op een ontspannende massage.
• Hydrateer: Voldoende water drinken helpt om het bindweefsel elastisch te houden en vermindert de kans op verharding.
• Raadpleeg een specialist: Ervaar je symptomen zoals knobbels of stijfheid in je hand? Wacht niet te lang en overleg met een specialist. Vroegtijdige actie kan veel problemen voorkomen.

Lees verder

• Pijn in de handen of pijnlijke hand: oorzaken van handpijn
• Tintelende duim, wijsvinger of middelvinger: zenuwbeknelling
• Pijn in de pols: oorzaken en symptomen van pijnlijke pols
• Ziekte van Peyronie: symptomen, oorzaak en behandeling
• Knuckle pads: zwellingen van de vingers - behandeling