Knuckle pads: zwellingen van de vingers - behandeling

Knuckle pads zijn goedaardige zwellingen, bestaande uit fibreus (bindweefselachtig) weefsel. De afwijkingen komen vaak voor bovenop de kleine gewrichten van de hand of voet, dus op de strekzijde van de vingers en de tenen, over de gewrichten. Er kan een relatie zijn met herhaaldelijke, plaatselijke irritatie door bepaalde sporten, spelletjes of werkzaamheden. De afwijkingen zijn volstrekt goedaardig en behoeven in principe geen verdere behandeling.

• Wat zijn knuckle pads?
• Synoniemen
• Vóórkomen
• Oorzaak van knuckle pads
• Herhaalde trauma's
• Zonder bekende oorzaak
• Fibromateuze syndromen
• Andere syndromen
• Hoe zien knuckle pads eruit?
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van zwellingen van de vingers

Wat zijn knuckle pads?

Knuckle pads (tylositas articulis) zijn goedaardige, (vaak) asymptomatische, vrij scherp begrensde, gladde, stevige, huidkleurige papels, knobbeltjes of verhardingen (hyperkeratotische plaques), gelegen in de huid meestal dorsaal van kleine handgewrichtjes. In de medische literatuur werden knuckle pads voor de eerste keer beschreven in 1893, maar knuckle pads zijn waargenomen sinds de Renaissance en zijn zichtbaar in sommige kunstuitingen.

Synoniemen

Knuckle pads staan ook bekend als 'tylositas articuli' en 'knokkelkussentjes'.

Vóórkomen

Knuckle pads zijn geen zeldzaam verschijnsel. Mannen en vrouwen hebben er in gelijke mate last van. Knuckle pads kunnen zich voordoen op elke leeftijd. Ze zijn gemeld bij jonge kinderen die bijten en zuigen op hun vingers, maar ze worden vooral waargenomen bij volwassenen ouder dan 40 jaar.

Oorzaak van knuckle pads

Herhaalde trauma's

Deze aandoening kan ontstaan door herhaalde traumata in verband met sport of beroep (bepaalde werkzaamheden of handelingen waarbij bijvoorbeeld op de knokkels wordt gesteund). In de medische literatuur worden deze laesies vaak aangeduid als 'pseudo-knuckle pads'.¹

Zonder bekende oorzaak

Knuckle pads zijn echter meestal idiopathisch, dus zonder bekende oorzaak. De patiënt ziet dan tot zijn verbazing verdikkingen op zijn vinger ontstaan, hetgeen zijzelf als eeltvorming beschouwen, maar waarvan zij geen uitwendige oorzaak kunnen vinden, hoe gering ook.²

Fibromateuze syndromen

Er kan een relatie zijn met andere fibromateuze syndromen, zoals de ziekte van Dupuytren en keratoderma palmoplantaris.

Andere syndromen

Knuckle pads kunnen voorkomen als geïsoleerd verschijnsel, maar ook in het kader van syndromen zoals:

• het Vorner syndroom;
• het Bart Pumphrey syndroom; en
• het Vohwinkel syndroom.

Hoe zien knuckle pads eruit?

Bij de meeste patiënten gaat het om asymptomatisch, stevige, huidkleurige (met een soms lichtgele tot roodbruine bijtint), goedaardige gezwellen, bovenop de kleine gewrichten van handen of voeten. Hoewel er zelden klachten optreden van pijn of functiebeperking van de fijne motoriek, heeft de patiënt vaak wel cosmetische problemen met de zwellingen.

Onderzoek en diagnose

Meestal worden knuckle pads gediagnosticeerd aan de hand van het klinisch beeld, maar er zijn een aantal andere aandoeningen die verwarring kunnen veroorzaken, waaronder granuloma annulare (gekenmerkt door huidkleurige bultjes die een cirkel of ring vormen), artritis en synovitis, een gewrichtsslijmvliesaandoening. Echografie kan nuttig zijn voor het onderscheiden van knuckle pads van synovitis en artritis. Bij artritis zie je een meer spoelvormige zwelling van de gewrichten, terwijl bij knuckle pads de zwelling bovenop het gewricht gelegen is.³ Echografie is een makkelijk uitvoerbaar, relatief goedkoop en weinig belastend onderzoek. Soms wordt een huidbiopsie uitgevoerd.

Behandeling van zwellingen van de vingers

In het algemeen is behandeling niet vereist. Het betreft immers een volstrekt goedaardige aandoening. Medische noch chirurgische ingrepen voor knuckle pads zijn zeer effectief. Het vermijden van de repetitieve lokale irritatie door bepaalde sporten of spelletjes, kunnen de letsels iets verbeteren. Het dragen van beschermende handschoenen of het nemen van ander werk, kan helpen. Intralesionale injectie met corticosteroïden of fluorouracil kan de omvang van de laesies verminderen. Indien de afwijkingen veroorzaakt worden door bijten of zuigen, kan een een consult bij een psycholoog vereist zijn om de eventuele onderliggende psychologische problemen te behandelen. Toepassingen van keratolytica, zoals salicylzuur of ureum, kan de laesies verzachten of zelfs verminderen. Chirurgische behandeling kan nodig zijn als de knuckle pads een functioneel probleem veroorzaken.

Noten:

1. Emedicine Medscape. Knuckle Pads. https://emedicine.medscape.com/article/1074379-overview (ingezien op 23-6-2022)
2. Stigter, W. Het voorkomen en de aetiologie der 'knuckle pads'. Ned Tijdschr Geneeskd. 1951;95:2464-8
3. Henk A. Martens en Steven C. van Bokhoven. Een man met zwellingen van de vingers. Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:A8587

Lees verder

• Mucoïd cyste: hard bultje rugzijde van de vingers of tenen
• Ganglion cyste: knobbel, bobbel onder de huid pols/hand/voet
• Pijn in de handen of pijnlijke hand: oorzaken van handpijn
• Ontstoken vinger: symptomen, oorzaak en behandeling fijt
• Gekneusde vinger: symptomen & behandeling van vingerkneuzing