Ganglion cyste: knobbel, bobbel onder de huid pols/hand/voet

Ganglion cyste: knobbel, bobbel onder de huid pols/hand/voet Een ganglion is een goedaardige uitstulping, verdikking of zwelling (cyste), die ontstaat vanuit het gewrichtskapsel of vanuit een peesschede. Een ganglion manifesteert zich als een onderhuidse bobbel, knobbel of knobbeltje dat van grootte kan veranderen, maar ook volledig spontaan kan verdwijnen. Ganglion cysten ontstaan meestal op de rug van de hand, de pols, of op de palmzijde van de pols. Een ganglion cyste kan zich echter ook op andere plaatsen ontwikkelen zoals in de handpalm aan de basis van de vinger, waar ze zich manifesteren als een kleine erwt. Of op de vingertop, de duim, de buitenkant van de knie en enkel, de bovenkant van de voet of tenen en de schouder. De meeste ganglion cysten zijn vooral in het begin pijnlijk, maar tot 35% zijn zonder symptomen, op de uiterlijke verschijning na. Een ganglion is een onschuldige aandoening.
Cyste op de rug van de linkerhand dichtbij de pols / Bron: Onbekend, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Cyste op de rug van de linkerhand dichtbij de pols / Bron: Onbekend, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Wat is een ganglion cyste?

Een ganglion cyste is een goedaardige uitstulping of zwelling, die ontstaat vanuit het gewrichtskapsel of vanuit een peesschede. Het gewrichtskapsel is het bindweefsel dat zich aan de binnenzijde van de gewrichtsbanden bevindt en het gewricht omsluit en de peesschede is het omhulsel waar pezen doorheen lopen. Een ganglion is een met vocht gevulde cyste. Binnen de cyste is een dikke, kleverige, heldere, kleurloze, geleiachtige vloeistof. Het lijkt op glijstof die pezen en gewrichten smeert. Afhankelijk van de grootte, kunnen cysten stevig of juist sponsachtig aanvoelen.

Vaak pijnloos
Ganglia komen heel vaak voor en gewoonlijk zijn ze pijnloos. In het begin kunnen ze wel pijnlijk zijn. Tevens kan een ganglion pijn doen wanneer de hand met daarop de ganglion veel belast wordt.

Knobbel, bobbel onder de huid pols, hand of voet

Een ganglion kan in elk gewricht ontstaan, maar komt het meest voor bovenop de pols, op de rug van de hand en soms op de voet. In 60-70% van alle ganglia betreft het een zwelling aan de rugzijde van de pols. Ze kunnen ook voorkomen aan de palmzijde van de pols, of op de buitenkant van de knie en enkel of op vingers. Op een vinger kunnen ze verschijnen op de strekzijde van het eindgewricht (slijmcyste) en in de handpalm aan de basis van de vinger. Ze in grootte variëren van een erwtje tot een pruim. Een ganglion kan vaak spontaan van grootte veranderen en kan ook spontaan verdwijnen.

Ganglion op rechtervoet / Bron: Ricethin, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Ganglion op rechtervoet / Bron: Ricethin, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Oorzaak van een ganglion

Een duidelijke oorzaak voor het ontstaan van een ganglion is er anno 2020 niet. Waarschijnlijk gaat het om een afwijking in het gewrichtskapsel of de peesschede, waardoor het mogelijk is dat het weefsel uitpuilt.

Risicofactoren

Factoren die het risico op ganglion cysten kunnen vergroten, zijn:

Geslacht en leeftijd

Ganglion cysten kunnen zich bij iedereen ontwikkelen, maar komen het meest voor bij vrouwen in de leeftijd tussen 20 en 40 jaar.

Artrose

Mensen met artrose in de vingergewrichten die het dichtst bij hun vingernagels liggen, hebben een groter risico op het ontwikkelen van ganglion cysten nabij die gewrichten.

Gewrichts- of peesblessure

Gewrichten of pezen die in het verleden gewond zijn geraakt, hebben meer kans op het ontwikkelen van ganglion cysten.

Wie krijgen knobbel in pols, hand of voet?

Ganglia komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. In 70% van de gevallen komt het voor bij mensen tussen 20-40 jaar. In zeldzame gevallen kunnen ganglia voorkomen bij kinderen jonger dan 10 jaar.

Een ganglion cyste op de pols / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Een ganglion cyste op de pols / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Klachten en symptomen van een ganglion

Verschijnselen

De symptomen van een ganglion cyste zijn:
  • De ganglion cyste verschijnt meestal als een bult (massa) die van grootte verandert.
  • De cyste is meestal zacht, omvang van 1-3 cm in diameter, en beweegt niet.
  • De zwelling kan in de loop van de tijd verschijnen of plotseling verschijnen, kan kleiner worden en kan zelfs verdwijnen om vervolgens op een ander tijdstip terug te komen.
  • De meeste ganglion cysten veroorzaken enige mate van pijn, meestal na een acuut of herhaald trauma, maar in 35% van de gevallen zijn er geen klachten.
  • Als er pijn aanwezig is, is deze meestal chronisch en kan deze verergeren door gewrichtsbeweging.
  • Wanneer de cyste is verbonden met een pees, kan je een gevoel van zwakte in de aangedane vinger voelen.

Omvang

Een ganglion manifesteert zich als een onderhuidse bobbel, knobbel of knobbeltje dat van grootte kan veranderen, maar ook volledig spontaan kan verdwijnen. Het is meestal een zachte uitstulping, ter grootte van een erwt, maar ze kunnen ook uitgroeien tot een zwelling ter grootte van een pruim. Ze verplaatsen niet van plek.

Ganglion cyste op een vinger / Bron: Macktheknifeau, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Ganglion cyste op een vinger / Bron: Macktheknifeau, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Andere klachten

De meeste ganglion cysten zijn vooral in het begin pijnlijk, maar tot 35% zijn zonder symptomen, met uitzondering van de verschijning. Naast pijn, kan een ganglion bewegingsbeperkend zijn of krachtsverlies veroorzaken, veelal als gevolg van druk van de zwelling op aangrenzende pezen of zenuwen.

Onderzoek en diagnose

Op basis van de verschijnselen kan vaak de diagnose gesteld worden. In de meeste gevallen kan aanvullend onderzoek achterwege blijven. De arts kan verdere bevestiging krijgen door een spuit te gebruiken om wat van de vloeistof in de cyste (naaldaspiratie) te verwijderen. Soms is beeldvormend onderzoek in de vorm van bijvoorbeeld echografie nodig om te bepalen of de bobbel gevuld is met vloeistof of dat deze vast is. Echografie kan ook detecteren of er een slagader of bloedvat is dat de knobbel veroorzaakt.

Behandeling ganglion

Geen behandeling

Veel ganglia (38-58%) verdwijnen spontaan, dus zonder enige behandeling.

Aspiratie (vloeistof opzuigen)

Een behandeling kan bestaan uit het opzuigen van de inhoud van de cyste met behulp van een injectienaald en eventueel het inbrengen van een corticosteroïd. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat 74% van de mensen zijn genezen na deze ingreep. Bij de rest komt de ganglia terug.

Operatie

Chirurgie behoort ook tot de mogelijkheden. De ingreep wordt gewoonlijk uitgevoerd in poliklinische dagbehandeling, onder plaatselijke verdoving, regionale verdoving of algehele verdoving (narcose). Tijdens de operatie wordt de cyste in zijn geheel verwijderd, waarbij ook de oorsprong van het ganglion wordt weggehaald, dat wil zeggen het gedeelte van het gewrichtskapsel of de peesschede waar het ganglion van uitgaat. Het herstel is afhankelijk van de plaats van het ganglion, maar is door de bank genomen vrij vlot. Na de operatie zal de patiënt gedurende een week een drukverband moeten dragen. De kans op een wondinfectie of een nabloeding is gering.

Paracetamol / Bron: Martin SulmanParacetamol / Bron: Martin Sulman

Levensstijl en huismiddeltjes

Je kunt desgewenst pijn verlichten door een ver verkrijgbare pijnstiller, zoals paracetamol of ibuprofen. In sommige gevallen kan het aanpassen van je schoenen de pijn verlichten die gepaard gaat met ganglion cysten aan je enkels of voeten.

Wat je niet moet doen is het slaan op de cyste met een zwaar voorwerp. Dit is geen goede oplossing omdat de kracht van de slag omliggende structuren in je hand of voet kan beschadigen. Probeer ook niet zelf de cyste te laten 'ploppen' door deze met een naald door te prikken. Dit is vaak niet effectief en kan tot een infectie leiden.

Preventie

Omdat de oorzaak van een ganglion cyste anno 2020 niet bekend is, is het moeilijk om te beschrijven hoe deze te voorkomen. Vroege diagnostiek en behandeling worden aanbevolen.

Prognose

Omdat een ganglion cyste een onschadelijke tumor is die alleen kan verdwijnen na een eenvoudige naaldaspiratie of een kleine ingreep, is de kans op volledig herstel groot. Omdat ganglion cysten na een van deze behandelingen kunnen terugkeren, is een herhalingsbehandeling soms nodig.

Lees verder

© 2010 - 2020 Tartuffel, het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.
Gerelateerde artikelen
Wat is een Ganglion?Wat is een Ganglion?Iedereen kan zonder exacte aanwijzing een Ganglion krijgen. Het is een zwelling die meestal voorkomt aan de pols of ving…
Ganglioncyste: Gezwel op gewricht of pees van hand of voetGanglioncyste: Gezwel op gewricht of pees van hand of voetEen ganglioncyste (ook geschreven als ‘ganglion cyste’) is een tumor die zich bovenop een gewricht of pees bevindt. Mees…
Geen kracht in handen: oorzaken van krachtverlies in handenGeen kracht in handen: oorzaken van krachtverlies in handenGeen kracht in je handen? Krachtverlies in de hand of krachtvermindering van de hand is een zeer vervelende klacht, wat…
Knobbel op sleutelbeen: Oorzaken van bultje aan claviculaKnobbel op sleutelbeen: Oorzaken van bultje aan claviculaHet sleutelbeen (clavicula) is een lang en dun bot dat tussen dat tussen het borstbeen en het schouderblad loopt. Het ve…
HuidaandoeningenHuidaandoeningenDe huid is ons grootste orgaan en houdt als het ware, ons lijf met alles er op en eraan, bij elkaar. Dat klinkt niet ech…
Aandoening: AcromegalieAandoening: AcromegalieAcromegalie is een zeldzame aandoening die niet veel voorkomt. her is geen aangeboren afwijking. Het is een aandoening v…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: User:GEMalone, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
  • Dr. Jannes J.E. van Everdingen (hoofdredactie): Het medisch handboek; Kosmos-Z&K Uitgevers, Utrecht/Antwerpen, vijfde volledig herziene druk 2006.
  • Mayo Clinic. Ganglion cyst: Symptoms & causes. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ganglion-cyst/symptoms-causes/syc-20351156 (ingezien op 14-5-2018)
  • WebMD. Ganglion Cyst. https://www.webmd.com/a-to-z-guides/ganglion-cyst#1 (ingezien op 14-5-2018)
  • Afbeelding bron 1: Onbekend, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 2: Ricethin, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 3: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 4: Macktheknifeau, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 5: Martin Sulman

Reageer op het artikel "Ganglion cyste: knobbel, bobbel onder de huid pols/hand/voet"

Plaats een reactie, vraag of opmerking bij dit artikel. Reacties moeten voldoen aan de huisregels van InfoNu.
Meld mij aan voor de tweewekelijkse InfoNu nieuwsbrief
Ik ga akkoord met de privacyverklaring en ben bekend met de inhoud hiervan
Reacties

Thieu, 30-08-2017 12:34 #17
Ik heb sinds enige tijd een knobbel ter grootte van een flinke erwt aan de zijkant van mijn rechterduim. Het gevoel in de duim is branderig, verder kan ik zonder pijn te ervaren op duwen, ik heb hierover nog geen contact gehad met mijn huisarts, maar ga toch eerdaags bij hem langs.

Ina Koop, 02-01-2017 18:46 #16
Ik had een verdikking aan de wijs vinger, gewricht bij de nagel. Deze is in 1 jaar tijd gegroeid tot meer dan 1,5 cm. lang. De huisarts constateerde een ganglion en heeft zonder resultaat geprobeerd de ganglion leeg te zuigen.

Doorverwezen naar de plastisch chirurgie, ook zij constateerde een ganglion. Omdat de verdikking nog steeds toe nam werd besloten deze operatief te verwijderen. Tot mijn groter verbazing en ook voor degene die de behandeling uitvoerde, was het geen ganglion maar een gezwel. Gelukkig goedaardig, maar zo zie je dat meerdere artsen een foute diagnose stelden.

Twan Schillemans, 26-06-2016 11:47 #15
Ik heb al jaren een bobbel aan de rechterenkel pal boven de enkel bij het been op een dik kussen te leggen is de bobbel helemaal weg, zodra de voet weer naar beneden is is de bobbel er weer. Is dit een vetbult of een bindweefsel verdikking?
Wie weet wat er gebeuren moet. Reactie infoteur, 14-08-2016
Een ganglion is eigenlijk niets anders dan een slijmcyste en is een veel voorkomende goedaardige zwelling aan de hand of pols, maar het kan ook op andere plekken voorkomen, zoals de enkel. Uw huisarts kan het beste beoordelen wat dit voor bult is bij uw enkel.

Branco, 06-06-2016 10:57 #14
Bij mij is die ontstaan door de operatie. Hij ontwikkelde onder de hechting. dit kwam niet uit zichzelf. Dus ook operatief kan zo'n bult veroorzaken.

Brenda Welling, 08-01-2016 20:44 #13
Ik heb al even een knobbeltje om de binnenkant van mijn linkerpols. Het is ongeveer zo groot als een dazensteek en het voelt heel hard aan. Zo heb ik er geen last van, alleen als ik er op druk doet hij pijn. Het zit ook zo een beetje 'in' mijn huid(beetje moeilijk om uit te leggen),maar als ik mijn hand naar me toe buig zie ik hem niet meer, als ik mijn hand de andere kant op strek is hij zichtbaar. Kan iemand vertellen wat het kan zijn?

Annelou, 22-02-2015 15:07 #12
Op mijn 14de merkte ik al dat er een rare bult op mijn voet zat wat pijn deed wanneer er een strakke schoen om mijn voet zat. Erg vervelend. Ik ben toen naar de dokter geweest en die dacht dat hij hem wel even weg kon drukken met zijn duim.
Ik heb het toen echt uitgeschreeuwd van de pijn, deze man wist blijkbaar niet wat het was.
Pas 3 jaar later ben ik weer naar de huisarts gegaan en deze heeft me doorgestuurd naar het ziekenhuis om hem weg te laten halen. Dat ging goed. Ik heb alleen een week niet kunnen lopen, alle bewegingen die ik maakte met mijn voet deed pijn, zelfs met gips tot halverwege mijn voet. Toen het gips er na 2 weken vanaf mocht, is het nog een paar maanden heel gevoelig geweest.
Maar, het was weg! En daar ging het om.
Helaas zat er na een half jaar precies op dezelfde plek weer een bultje :( De chirurg heeft me destijds al gezegd dat het mogelijk is dat de ganglion terug kon komen en dat het dan lastiger zou zijn om te opereren aangezien er nu al littekenweefsel zit.
Hopelijk gaat ie bij mij ook vanzelf weg!

Maurita, 25-08-2014 17:00 #11
Ik heb een vraag. Ze gaan binnenkort een cyste verwijderen die op mijn enkel zit. Ik las in jullie artikel dat je een week druk verband moet dragen. Mijn vraag is: mag je wel weer gelijk lopen na de ingreep? Groetjes Maurita

Wianda, 19-03-2014 07:39 #10
Bij mij zat die onder mijn 10e levensjaar om mijn slagader in de pols. Ben er twee keer aan geopereerd en is gelukkig sinds mijn 16e pas echt weg.

Risico van een operatie is dat er een kans is dat die gewoon terugkomt!

Lu, 18-11-2013 20:53 #9
Ik heb hem op mijn pols en boven me duim en het voelt of dat me pols gebroken is. ik heb er al 3 maanden last van maar het wordt steeds meer Reactie infoteur, 18-11-2013
Ik raad aan om een afspraak te maken met de huisarts zodat hij/zij kan bekijken wat er het beste aan gedaan kan worden.

Laurens, 16-06-2013 00:13 #8
De leeftijd die staat vermeld klopt niet helemaal, want ik ben dus 15 en ik heb ook zoon bobbel op mijn hand. Reactie infoteur, 18-11-2013
In het artikel staat dat een dergelijke cyste in 70% van de gevallen voorkomt bij mensen tussen 20-40 jaar. In de rest van de gevallen (30%) komt het dus voor bij mensen die jonger of ouder zijn. En in zeldzame gevallen kunnen ganglia voorkomen bij kinderen jonger dan 10 jaar.

Maya, 22-05-2013 12:13 #7
Goedemorgen,

Ik heb sinds 3 dagen een klein knobbeltje van 3 mm bij mijn knokkel van de middenvinger op de bovenhand. Deze kan ik heen en weer schuiven, van links naar rechts. Is dit ook een Ganglion cyste? Het doet geen pijn. Ik ben zeer benieuwd. Maak me wel een beetje bezorgd.

Laura, 22-04-2013 17:40 #6
Ik heb een bobbel op mijn enkel, precies naast de enkelknobbel. Hij voelt hard aan en kan niet bewogen of ingedrukt worden. Weet iemand of dit ook een ganglion is? Hij doet verder geen pijn en zit er nu zo'n 4 à 5 maand geloof ik. Heb van de zomer m'n enkel gekneusd gehad, misschien is dat de oorzaak? Als iemand het weet, hoor ik het graag. Scheelt weer een bezoekje aan de dokter!

Groetjes, Laura

Sapjes, 11-02-2013 20:28 #5
Ik heb dit vorig jaar ook gehad en weg laten halen. Ik heb de bult in mijn ringvinger zitten.
Deze bult is heel hard en doet zeer als ik iets aan raak. Deze bult is helaas weer het zelfde terug gekomen. Ik weet niet of ik het nog een x weg moet halen. Omdat hij weer terug is gekomen.

Magic, 10-09-2012 14:04 #4
Ik heb vorig jaar een ganglion laten weghalen op mijn voet, helaas is hij groter terug gekomen dan de vorige keer. Ik heb bij de vorige operatie geen druk verband gehad, alleen maar een pleister en met de mededeling dat de hechtingen er na 10 dagen uit mochten bij de huisarts en ik mocht gewoon lopen. Ik vrees dus dat dit de oorzaak is dat hij weer is terug gekomen.

Anna Duncan, 17-08-2012 15:09 #3
Bedankt voor uitgebreidde info. Ik heb sinds 3 maanden een knobbeltje op een pees in mijn handpalm, en was ook bang dat het van het 'muizen' was. Heb er niet echt veel last van (soms ietsje branderig) maar het beestje heeft nu een naam en ik maak me geen zorgen meer. Ik laat er ook niets aan doen (totdat het evt groter wordt of meer in de weg gaat zitten, nu kan ik er prima mee leven… Hartelijk bedankt voor de goede informatie. Met vriendelijke groet,
Anna Duncan

Nogmaals Lezen, 08-08-2012 08:12 #2
Misschien moet je de tekst nogmaals lezen. Al je vragen staan erin vermeld.

Bram Bakker, 18-06-2012 18:45 #1
Erg behulpzaam. Een paar weken geleden zag ik dat er en knobbeltje bovenop mijn pols was ontstaan. Aangezien het zacht voelde maakte ik me hier niet al te druk over en inderdaad, het is pijnloos. Nu ben ik een enthousiast muisgebruiker, met wel vaker RSI achtige klachten, dus verbaasde dit mij niets. Ik ben gerust gesteld door dit artikel, maar heb nog wel een paar vragen. Kan de cyste nog groter worden? Is het een teken om voorzichtiger aan te doen met veel achter de computer te zitten? Loop ik nog gevaar op serieuze klachten?
Met vriendelijke groet,
Bram Bakker

Infoteur: Tartuffel
Laatste update: 08-10-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Special: Huidaandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Reacties: 17
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.
Schrijf mee!