Omloop of paronychium, symptomen en behandeling

Ruim 2 miljoen Nederlanders hebben last van dwangmatig nagelbijten. Dit is iets dat al vaak in de jeugd ontstaat. Niet alleen de nagels maar ook de nagelriemen moeten er vaak aan geloven. Beschadigde nagelriemen zijn een ingang voor gisten of bacteriën. Op deze manier dringen ze de huid binnen en veroorzaken daar een ontsteking. Zo ontstaat omloop oftewel paronychium. Symptomen van omloop zijn een gezwollen nagelwal, roodheid en pijn. Ook drukken op de nagelriem is pijnlijk. Soms komt er pus of etter uit. Behandeling is vaak ook nodig, ook kan omloop goed voorkomen worden.

Wat is omloop?

Een vreemde benaming, omloop. De naam is afkomstig van het feit dat er een ontsteking rondom de nagelriem ontstaat. Het kan aan zowel de vingernagels als aan de teennagels ontstaan. Een andere benaming is ook wel paronychium.

Oorzaak

De oorzaak is vaak te vinden in beschadiging van de nagelriem. Dit is het huidrandje dat zich op de nagel aansluit en tussen nagel en vinger/teen zit. Het roze gedeelte van de nagel heet het nagelbed. De nagelplaat bevindt zich op het nagelbed. De nagelriem bevindt zich dus tussen vinger/teen en nagel en sluit op de nagelplaat aan.

Een beschadigde nagelriem ontstaat vaak door bijten of pulken aan de nagelriem. Maar ook door het uitschieten met de nagelschaar of het stoten tegen de nagelriem kan er een beschadiging optreden. Bovendien kan een ingegroeide nagel ook de oorzaak zijn. Het is niet de beschadiging zelf die omloop veroorzaakt, maar een bacterie die via de beschadigde nagelriem de huid binnendringt. Veroorzakende bacteriën zijn vaak Candida albicans, Staphylococcus aureus, E. colli of Pseudomonas. Het kan om bacteriën gaan die normaal gesproken op de huid of in de mondholte voorkomen.

Symptomen

Bij omloop gaat het om een ontsteking van de nagelwal. De nagelwal is de huidwal die we om de nagel vinden. Het is het verhoogde gebied rondom de nagelriem. Bij omloop zijn de nagelriemen gezwollen, rood en pijnlijk. Dit zijn typische verschijnselen van een ontsteking. Er kan schilfering rondom de nagelriem zichtbaar zijn. Ook kan er pusvorming optreden. Een en ander hangt af van het type ontsteking: de acute of de chronische vorm.

Acute omloop

Acuut betekent: direct of snel. Een acute ontsteking kenmerkt zich door een rode en gezwollen huid rondom de nagelriem. Na enige tijd zal er pus onder de huid gevormd worden. De veroorzaker is vaak de bacterie Stafylococcus aureus.

Chronische omloop

Chronisch betekent: langdurig. De nagelriemen zijn beschadigd door veelvuldig contact met bijtende middelen of door veelvuldig afbijten van velletjes nagelriem. Hierdoor kunnen bacteriën vaker de huid binnendringen. Bij deze chronische vorm zien we vaak een verkleuring van de nagel. Ook is de nagelwal blauwrood van kleur. Bovendien kan de nagel dik worden. Meestal is er geen pus (etter) aanwezig. De veroorzaker is vaak de bacterie Pseudomonas of een gist zoals Candida.

Behandeling en herstel

Bij acute omloop helpt het wel om de nagel in een warm sodabadje te houden. Natte verbaden worden soms ook toegepast. Bij pusvorming wordt het abces ingesneden waardoor de pus kan wegvloeien. Wanneer de veroorzaker bekend is kan een antibioticakuur helpen.

Bij chronische omloop kan ook antibiotica worden voorgeschreven. Ook nu moet de veroorzaker dan wel bekend zijn. Dit kan door het afnemen van een kweek. Gisten kunnen niet bestreden worden met antibiotica. Een ingegroeide nagel moet altijd behandeld worden. Vaak komt dit bij de teennagel voor: het puntje van de nagel groeit in het vlees. Behandeling bestaat uit het wegsnijden van een gedeelte van de nagel. Daarna kan eventueel aanwezig wild vlees aangestipt worden met zilvernitraat. Bij ernstige klachten volgt soms een operatie aan de (teen)nagel. Door een ingegroeide teennagel te behandelen wordt voorkomen dat omloop terugkeert.

Voorkomen van omloop

Het is belangrijk om de nagelriem gezond te houden. Bijten of trekken aan velletjes zorgt ervoor dat de nagelriem beschadigd raakt. Ruim 2 miljoen volwassen Nederlanders bijten op hun nagels. Een gedeelte hiervan trekt ook velletjes nagelriem mee. Nagelbijten is de grootste veroorzaker voor omloop. De nagelriemen kunnen drastisch beschadigd worden. Vaak is het een aangeleerd iets: door veel met de vingers in de mond te zitten op jonge leeftijd, worden nagels en nagelriemen zachter. Dit bijt zich makkelijk af. Het gaat dan op volwassen leeftijd vaak om een niet te bedwingen impuls. Dit moet afgeleerd worden! Veelvuldig nagelbijten kan leiden tot misvorming van de nagels of blijvende schade aan de nagelriemen.

Beschadigde nagelriemen moeten altijd zorgvuldig behandeld worden. Eraan pulken is uit den boze. Beter is om de nagelriemen goed te verzorgen. Insmeren met uierzalf werkt ontsmettend en beschermend. Elke dag insmeren van de nagelriemen met zalf of olie voorkomt ook uitdroging van de nagelriemen. Hierdoor ontstaan er geen losse velletjes die losgetrokken kunnen worden.