Overmatig zweten (hyperhidrosis): oorzaken en remedies

Zweten, ook wel transpireren genoemd is onder andere nodig om ons lichaam op temperatuur te houden. We zweten via twee soorten kieren, namelijk de eccriene en accriene zweetklieren. We kunnen zweten door psychisch en fysieke oorzaken, maar het kan ook zijn dat er helemaal geen reden voor een zweetaanval gegeven kan worden. Dit noemt men idiopathisch. Een synoniem van zweten is hidrosis. Wanneer er overmatig gezweet wordt noemt dit hyperhidrosis. Overmatig zweten kan leiden tot sociale isolatie. Er zijn verschillende manieren om zweetoksels, -voeten en -handen aan te pakken. Een bekend voorbeeld om 'okselvijvers' tegen te gaan is het aanbrengen van een okselpad onder je t-shirt. Wanneer deze methoden niet werken kan er tenslotte nog beroep gedaan worden op medische behandelingen.

Waarom zweten we eigenlijk?

De hoofdzaak waarom we zweten is om onze lichaamstemperatuur op peil te houden. Wanneer we het te warm krijgen zullen zweetcellen vocht produceren en door nabij gelegen spiercelletjes leeg geknepen worden. Vervolgens krijgen we dit vocht op onze huid en zal dit laagje zweet verdampen. Op deze manier behouden we een normale lichaamstemperatuur. Zweten kan echter ook een uiting zijn van een onderliggend psychisch of fysisch probleem. Door zweet te produceren wilt ons lichaam signaleren dat er iets mis is. Hiernaast kan iemand ook zweten zonder achterliggende oorzaak.

Eccriene en accriene zweetklieren

Eccriene zweetklieren bevinden zich over het hele lichaam en vervullen een voorname rol bij het op temperatuur houden van ons lichaam. Deze zweetklieren produceren geurloos zweet. Accriene zweetklieren komen enkel voor aan de oksels, rond de tepels en rond de anus. In tegenstelling tot de eccriene zweetklieren, produceren zij vocht dat kan stinken. Door overmatig zweten en het ontstaan van bacteriën kan dit er voor zorgen dat er een 'zweetlucht' ontstaat. Dit komt het meest voor aan de oksels, voetzolen en de handpalmen.

Oorzaken overmatig zweten (hyperhidrosis)

Het is heel normaal dat we na intensief sporten of bij een warme zomerdag zullen beginnen zweten. Net zoals bij het hebben van koorts, het ervaren van stress of bij het nuttigen van pikant eten of alcohol. Maar zweten kan ook overmatig worden: dit noemen we hyperhidrosis.

Primaire hyperhidrosis

Wanneer in eerste instantie geen oorzaak kan aangeduid worden spreekt men over 'idiopathisch'. Hier ontstaat een prikkel in de hersenen (meerbepaald in de hypothalamus) die ervoor zal zorgen dat men gaat transpireren. Dit wordt ook wel de primaire hyperhidrosis genoemd.

Secundaire hyperhydrosis

Wanneer het zweten een fysieke of psychische oorzaak heeft spreekt men ook wel van secundaire hyperhidrosis.
Het is in eerste instantie dus belangrijk om de achterliggende oorzaak van het zweten te weten te komen. Veel voorkomende oorzaken voor overmatig zweten zijn:

• overgewicht
• menopauze
• diabetes
• bijwerking van medicijnen
• carcinoïd syndroom
• acromegalie
• kanker
• hart- en vaataandoeningen
• overactieve schildklier
• longaandoeningen (zoals een ontsteking)
• tuberculose
• psychiatrische aandoeningen zoals een angststoornis

Overmatig zweten en sociale isolatie

In veel gevallen ontstaat overmatig zweten door een combinatie van fysieke en psychische oorzaken. Meer bepaald aanleg voor te zweten en stress. Iemand die snel gestresseerd is en dit uit door te zweten heeft op de duur schrik om te beginnen zweten. Enkel door er aan te denken ontstaat er meer stress en neemt de kans op overmatig zweten toe. Zo zijn zweetoksels, zweetvoeten en zweethanden een echte nachtmerrie in sociale situaties. Het gebeurt dat mensen uit angst voor overmatig zweten zich terug trekken uit het sociale leven, laat het echter zo ver niet komen met volgende remedies.

Zweetoksels (okselvijvers) aanpakken

Volgende tips kunnen helpen om okselvijvers tegen te gaan:

• Een handige tip om aan 'okselvijvers' te ontsnappen is het gebruiken van okselpads
• Scheer okselhaar af
• Gebruik bij het douchen neutrale PH wasgel of zeep
• Draag zoveel mogelijk katoenen kledij (hierop zijn 'okselvijvers' minder zichtbaar)
• Gebruik een anti-transparant
• Vermijd te veel deodorant

Zweetvoeten aanpakken

Om zweetvoeten aan te pakken zijn er volgende mogelijkheden:

• Was je voeten minstens 1 keer per dag met lauw of koud water
• Schaf inlegzooltjes aan
• Neem een voetspray, schoensspray of poeder in huis (deze doden bacteriën die voor een onaangename geur zorgen)
• Draag bij voorkeur wollen of katoenen sokken
• Kies voor schoenen die kunnen 'ademen'

Zweethanden aanpakken

Zweethanden verminderen kan je op de volgende manieren:

• Gebruik talkpoeder (dit zorgt ervoor dat het zweet opgeslorpt geraakt)
• Spoel je handen met koud water en droog ze goed af
• Gebruik antitranspiratiecrème

Medische behandeling zweten

Wanneer vorige middelen niet werken grijpt men in de praktijk vaak naar verschillende medische behandelingen.

Aluminiumchloride-therapie

Hierbij maakt men gebruik van aluminiumzouten die het zweten op de huid tegengaan.

Leidingwater iontophorese

Hierbij volgt de patiënt een therapie, waarbij de handen en voeten behandeld worden met sponselektroden.

Injectie van botulinum toxine (Botox) in de huid

Men gaat op de plaatsen waar men veel zweet botox injecteren.