Wat te doen na een tekenbeet?

Vooral in de zomer krijgen veel mensen er mee te maken, een tekenbeet. Teken zijn eenvoudig te verwijderen, maar een tekenbeet kan vervelende consequenties hebben. Een teek kan verschillende ziekten overbrengen, zoals de ziekte van Lyme en anaplasma (Ehrlichia). In Zuid-Europa en Oost-Europa kunnen teken ook de oorzaak zijn van besmetting met de Babesia parasiet. Het is dan ook verstandig om niet alleen thuis een tekentang bij de hand te hebben, maar ook om hem mee te nemen op vakantie.

Tekenbeten voorkomen

Een tekenbeet valt niet altijd te voorkomen. Wel kan je de kans op een beet zo klein mogelijk maken. Hoe doe je dat dan?

• Draag lange broeken, dichte schoenen en sokken wanneer je gaat wandelen in het bos of door de duinen.
• Smeer onbedekte huid in met een product wat 30% DEET (NN-Di-Ethyl-mEta-Tolueenamide ook wel N,N-diethyl-3-methylbenzamide genoemd) bevat.
• Blijf op paden en vermijd hoog gras en struikgewas. Moet je hier toch doorheen, steek je broekspijpen dan in je sokken.
• Trek na een boswandeling thuis andere kleding aan.
• Controleer ook je huisdier regelmatig op teken. Niet alleen omdat deze beestjes ook schadelijk kunnen zijn voor het huisdier, maar ook omdat de teek zo in je huis binnenkomt en ook jou of je huisgenoten kan bijten.

Teek verwijderen

Een teek verwijderen doe je het beste met een tekentang. Hiermee pak je de teek vast, zo dicht mogelijk bij de huid. Dan trek je de teek er langzaam uit. Je kan beter niet draaien, omdat je dan de kans loopt dat de teek zijn darminhoud in je bloedbaan leegt. Hetzelfde probleem doet zich voor wanneer je de teek probeert te verwijderen met zeep. Ontsmet de tekenbeet na verwijdering van de teek met alcohol of jodium. Het is verstandig om de datum van de tekenbeet te noteren.

Tekenbeten in het buitenland

Alle besmette teken kunnen ziekten overbrengen zoals anaplasma, rickettsia besmetting (rickettsiosen veroorzaken o.a. vlektyfus en Q-koorts) en de ziekte van Lyme. Sommige teken, die vooral in Zuid-, en Oost-Europa voorkomen kunnen besmetting met de Babesia parasiet opleveren. In Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en een deel van Frankrijk komt besmetting met de virusinfectie FSME (Früh Sommer Meningo Encephalitis = een virusinfectie van de hersenen) nog wel eens voor. In Turkije komt de Hyalomma teek voor. Deze teek verspreidt de Krim-Congokoorts. Dit is een ziekte die inwendige bloedingen kan veroorzaken. Deze ziekte kan zonder medisch ingrijpen fataal aflopen.

Tekenen van besmetting met de ziekte van Lyme of anaplasma

Er zijn verschillende aanwijzingen die kunnen wijzen op besmetting. Wanneer er een kring of rode vlek rondom de tekenbeet ontstaat moet je direct naar de dokter voor een antibioticakuur, maar ook zonder deze kring of rode vlek kan er een besmetting zijn opgetreden. Wees in ieder geval alert, wanneer de volgende verschijnselen zich voordoen:

• plotselinge overgevoeligheid voor licht en/of geluid
• griepverschijnselen zoals koorts, spierpijn, keelpijn, vermoeidheid, hoofdpijn en/of een stijve nek
• klierzwellingen in de hals, oksel en liezen
• oorsuizen
• duizelingen
• spierkrampen
• plotselinge haaruitval
• reumatische klachten aan de spieren en gewrichten
• verlies eetlust
• dubbel zien
• plotselinge stemmingswisselingen of depressiviteit
• ernstige concentratieproblemen
• hartritmestoornissen

Vaak is er sprake van een combinatie van symptomen. Wanneer één of meerdere verschijnselen zich voordoen, kan je het beste zo snel mogelijk een dokter bezoeken.

Wat te doen bij infectie?

Wanneer je denkt dat je een infectie hebt opgelopen door een tekenbeet, ga je altijd naar de huisarts. Deze zal een antibioticakuur voorschrijven. De duur van deze antibioticakuur zal, afhankelijk van de fase waarin de ziekte zich bevindt 14 dagen tot een maand duren. Hoe korter na de beet, de kuur gestart wordt, hoe korter de antibioticakuur duurt. De behandeling mag niet later dan zes weken na de tekenbeet gestart worden. Wanneer de ziekte pas later wordt vastgesteld volgt meestal een intraveneuze antibioticakuur tijdens opname in het ziekenhuis. Bij zo’n 20% van de besmette patiënten is de antibioticakuur niet afdoende en blijven er restverschijnselen bestaan. Deze restklachten worden PLS (Post Lyme Syndroom) genoemd. Een verwarrende afkorting aangezien er ook PLS (Primaire laterale sclerose) bestaat.

Post Lyme Syndroom

Klachten die aanwezig zijn bij PLS zijn:

• vermoeidheid
• gewrichts- of spierpijn
• cognitieve stoornissen

Bovenstaande klachten zijn na verloop van tijd vaak niet meer voortdurend aanwezig. Soms voelt de patiënt zich lange tijd goed om dan ineens weer een terugval te krijgen. De artsen hebben nog geen eenduidige conclusie getrokken over de oorzaak van PLS. Waarom blijven bij sommige patiënten restverschijnselen bestaan? Wel heerst het vermoeden dat deze patiënten zijn gebeten door een zieke teek. Een goede behandeling bestaat nog niet, behandeling bestaat meestal uit symptoombestrijding.