Vaatwand-verzwakking, aneurysma: waarom is de vaatwand zwak?

Door toedoen van uiteenlopende aandoeningen of ziekten kan de vaatwand van aderen, de kransslagader of aorta worden aangetast en het verzwakt. Een vaatwand-verzwakking ook wel aneurysma genoemd is een relatief onopvallende aandoening, echter kan fataal eindigen. Waardoor wordt een verzwakking van de vaatwand veroorzaakt, hoe gevaarlijk is een ruptuur en waarom is een aangepaste levensstijl van belang om het te vermijden?

Vaatwand-verzwakking, aneurysma

• Levensader van ons lichaam
• Aderverkalking
• Ziekte van Marfan
• Ziekte van Kawasaki
• Diabetes type 1 en 2
• Symptomen vaatwand-verzwakking
• Hoe aneurysma te vermijden?

Levensader van ons lichaam

Door vaten, aderen, kransslagader en aorta stroomt bloed, zodat het lichaam van zuurstofrijk bloed wordt voorzien. Het is de levensader van ons lichaam. Het kan voorkomen dat de vaatwand verzwakt, waardoor de doorsnede van die ader toeneemt. Hoe wordt een vaatwand-verzwakking veroorzaakt en hoe gevaarlijk is een ruptuur oftewel gebarsten aneurysma?

Aderverkalking

De meest voorname redden waarom de vaatwand verzwakt, is door toedoen van aderverkalking, oftewel atherosclerose. Primaire oorzaak van aderverkalking is de levensstijl en wat voor stoffen worden ingenomen. Bovendien is het gewicht hierbij van wezenlijk belang. Door de lever wordt cholesterol aangemaakt en dat kan ophopen en blijven plakken aan de vaatwand. In eerste instantie zal de binnenste laag van de vaatwand worden aangetast, echter naar mate de aderverkalking aanhoudt zal het dieper gaan. Door de aderverkalking zal een fatty-streak ontstaan (lit.1), waarbij de ader lokaal qua diameter afneemt. Heeft men bloedpropjes dan kan het bloedstremming veroorzaken leidend tot een hartinfarct of beroerte. De atherosclerose zorgt voor een hoge bloeddruk, waardoor de druk op de vaatwand eveneens toeneemt. Is de vaatwand verzwakt, dan kan de doorsnede toenemen en ontstaat een aneurysma. Vaak komt dit als buikaneurysma of hersenaneurysma voor.

Ziekte van Marfan

Door toedoen van een genetische afwijking aan het FBN1 oftewel Fibrilin-1 gen is er onvoldoende fibrillin aanwezig. Het is van belang bij de samenstelling van bindweefsel, waarbij een tekort voornamelijk de ogen en aorta-vaatwand aantast. De eiwitten worden versnel afgebroken en vertonen eerdere celdood. Bindweefsel wordt bij de ziekte van Marfan in verschillende niveaus aangetast. Het leidt tot dubbel zien, botafwijkingen, aangetast ruggenmergvlies en ademhalingsproblemen. Meest belangrijke probleem is dat de spanning om de aderen afneemt door toedoen van verzwakt bindweefsel (lit.2). De aderen en aorta gaan opzetten, waardoor een aneurysma ontstaat.

Ziekte van Kawasaki

Ongeveer tachtig keer per jaar komt de ziekte van Kawasaki bij jonge kinderen voor. In dit geval heeft men een ontsteking, welke de aderen is binnengedrongen. Het kan worden veroorzaakt door bijvoorbeeld een bloedinfectie. De vaatwand wordt door de ontsteking aangetast, waardoor het verzwakt. Het kind heeft een te lage bloeddruk, waarnaast de emoties vaak opspelen. Het kind is minder tevreden door toedoen van een serotoninetekort (neurotransmitter voor de stemming). Aanvullend heeft men continu koorts en lijkt het niet over te gaan bij een antibioticakuur (lit.3). Indien deze symptomen snel worden herkend, kan het goed worden behandeld. De ontsteking wordt behandeld via een infuus toegediend gammaglobuline. Het is een vervanger voor immunogluboline. Het bevat antilichamen oftewel antistoffen en versterkt dus het immuunsysteem, zodat de ontsteking aan de vaatwand wordt verholpen. De vaatwand zal daarna snel weer aansterken.

Diabetes type 1 en 2

Indien onvoldoende insuline wordt aangemaakt, wordt glucose onvoldoende uit het bloed afgevoerd en zal het lichaam versuikeren. Bij diabetes type 1 gaat het om een auto-immuunziekte, waardoor bètacellen onvoldoende tot geen insuline aanmaken. In het geval van diabetes type 2 heeft men door toedoen van de levensstijl en overgewicht de insuline-aanmaak ontregelt. Oftewel de bètacellen hebben niet meer de neiging om voldoende insuline aan te maken om de energie–aanvoer te compenseren (lit.4). In beide gevallen versuikert het lichaam en wordt de vaatwand aangetast. De vaatwand wordt als het ware meer broos en is zwak. Treedt vaatwand-verzwakking op, dan is er door de broosheid hogere kans op ruptuur van de aneurysma.

Symptomen vaatwand-verzwakking

In de meeste gevallen kan men niet herkennen dat men een vaatwand-verzwakking heeft en wordt het bij toeval ontdekt. Voordat het tot een acuut levensbedreigende omstandigheid leidt, geeft het een doffe pijn meestal links onder in de buik (bij buikaneurysma). Deze pijn straalt praktisch altijd uit naar de linker onderrug. Het is reeds een teken dat men per ommegaande naar het ziekenhuis moet gaan, echter het wordt meestal niet als zodanig herkend. Binnen enkele uren tot dagen zal de vaatwand uitzetten tot een kritische grens is bereikt. Daarna zal het weefsel scheuren, waardoor een bloeding ontstaat. Als het gebeurt en men staat, dan wil men gaan zitten waarbij men even een beter gevoel krijgt. Dit is een typisch fenomeen, echter de schijn bedriegt. Door ernstige bloeddrukafname valt men flauw en/ of komt men in shock (lit.5). Afhankelijk van de ernst van de bloeding en waar het zit, kan het uiteenlopende schade veroorzaken. Een gescheurde buikaneurysma kan per ommegaande fataal zijn. Betreft het een hersenaneurysma dan kan het gedeeltelijke hersenuitval betreffen, verlies van geestelijke capaciteiten en soms hersendood. Oftewel ernstige gevolgen, waarbij de kans op overlijden groot is. Men moet dus per ommegaande naar het ziekenhuis voor een levensreddende operatie.

Hoe aneurysma te vermijden?

Heeft men overgewicht of is men zwaarlijvig, dan heeft men verhoogde kans op een aneurysma. Omdat het potentieel het leven bedreigt, is het van belang om iets aan het gewicht te doen. Des te gezonder men leeft, des te kleiner de kans op hart- en vaatziekten is. Stop met roken, matig alcoholconsumptie, val af, beweeg meer en eet minder tot geen verzadigde vetten. Aanvullend kan men profiteren van mariadistelextract. Het zorgt ervoor dat de aanmaak van HDL (high density lipoproteïne) wordt bevorderd en de afvoer van ongunstige cholesterol wordt gestimuleerd. Daarnaast neemt het LDL (low density lipoproteïne) af en dus heeft het bloed minder de neiging om cholesterol op de vaatwand te deponeren. Mariadistelextract helpt het lichaam om de kans op aderverkalking en vaatwand-verzwakking te verminderen.

Lees verder

• Aneurysma buikaorta: gescheurde buikaorta door overgewicht