Beginfase Alzheimer: wat kan helpen?

Wanneer jij of een familielid in de beginfase van Alzheimer zit, is dit een verdrietige zaak. Het ziekteproces kan redelijk snel verlopen en dit is belastend voor de patiënt zelf, maar ook voor de familieleden hier omheen. Na de diagnose overheersen vaak gevoelens van verdriet, boosheid en soms ook ongeloof, maar het leven gaat desondanks verder. Wat kan je verwachten in deze beginfase en hoe ga je hier mee om?

Onder behandeling van een arts

Wanneer iemand in het beginstadium van Alzheimer staat, kan een arts nog veel doen om het proces te vertragen. Dit kan met behulp van medicatie. De een reageert hier beter op dan de ander. Als familielid is het verstandig om mee te gaan wanneer de patiënt de arts bezoekt. Schrijf van tevoren de vragen op die je wilt stellen en schrijf op waar je tegen aan loopt, zodat je dit met de arts kan bespreken. Laat de patiënt niet alleen gaan, want dan is de kans aanwezig dat deze zaken vergeet.

Lichamelijke conditie

Ook wanneer je in het beginstadium van Alzheimer zit, blijft een goede lichamelijke conditie belangrijk. Wanneer je voldoende lichaamsbeweging en voldoende rust krijgt, kan dit ervoor zorgen dat het ziekteproces vertraagt. Probeer zoveel mogelijk te lopen en de beenspieren te trainen, zodat je weer wat stabieler op de benen staat.

Ook gezond eten blijft belangrijk. Bij veel Alzheimerpatiënten verdwijnt de aandrang om te eten en te drinken. Vooral dorst wordt amper meer waargenomen. Het is dus belangrijk dat de patiënt zelf en de omgeving in de gaten houden hoeveel de patiënt op een dag binnen krijgt.

Zorg voor optimaal functionerende zintuigen

Wanneer er sprake is van gehoorproblemen en/of slechtere ogen is het zaak om hier iets aan te doen. Iemand die slecht hoort, raakt geïsoleerd en dat is niet goed. Slecht zicht zorgt ervoor dat de patiënt zich veel moet inspannen om bepaalde dingen te zien en dit kost heel veel energie. Hierdoor kan de patiënt verwarder overkomen dan hij of zij in werkelijkheid is. Bovendien zorgen goed functionerende zintuigen dat prikkels goed binnen komen en hierdoor blijft men langer geestelijk gezond, ook in het beginstadium van Alzheimer.

Licht

Veel mensen met Alzheimer lijden onder een verstoord dag- en nachtritme. Dit komt door een verstoring van de biologische klok. Meer licht in de omgeving en vooral meer zonlicht (af en toe naar buiten voor een wandelingetje) helpt hiertegen. Licht stimuleert de werking van de biologische klok en verbetert hiermee het slaap/waakritme. Wanneer dit beter werkt, heeft dit ook een positieve invloed op het geheugen. Soms kan ook een lichttherapielamp hierbij helpen.

Het geheugen

• Probeer in deze beginfase geen nieuwe dingen meer te leren.
• Berg alles altijd op op een vaste plaats, zodat het makkelijker wordt om dingen terug te vinden.
• Zet geregeld bekende muziek op. Muziek die je mee kan zingen. Bekende muziek stimuleert het geheugen en volgens onderzoek aan de Boston Universiteit in 2015 helpt het luisteren naar bekende muziek Alzheimerpatiënten om nieuwe informatie beter op te nemen.
• Kijk zo min mogelijk televisie. Dit is een passieve activiteit en dit versterkt gevoelens van lusteloosheid en vermoeidheid. Bovendien kan veel televisie kijken slapeloosheid bevorderen en ook dit verergert geheugenproblemen.
• Blijf indien mogelijk sociaal actief en meedoen aan activiteiten.
• Gebruik zoveel mogelijk geheugensteuntjes om het jezelf gemakkelijker te maken. Koop een agenda en houd hierin bij welke afspraken je hebt en wat je die dag moet doen (takenlijst: boodschappen doen, wc schoonmaken, stofzuigen). Zet voorin de agenda alle belangrijke informatie zoals naam, adres, telefoonnummer, adressen en telefoonnummers van vrienden en familie. Maten van kleding en schoenen, bloedgroep, medicijnen, enz. Plak ook de boodschappenlijstjes hierin bij de juiste dag, zodat je deze niet kwijtraakt.

Stappenplan

Iemand met Alzheimer of een andere vorm van dementie is snel afgeleid en dit bemoeilijkt het uitvoeren van taken. Verdeel taken waar je moeite mee hebt in verschillende stappen en noteer deze voor jezelf als geheugensteuntje zodat je de stappen achter elkaar en in de juiste volgorde kan uitvoeren. Laat je tussendoor niet afleiden of verleiden even wat anders te doen (kijken wat de postbode in de brievenbus heeft gegooid, kan ook op een later tijdstip). Wanneer je even wat anders gaat doen, is de kans groot dan je niet meer weet waar je mee bezig was.

Wanneer de telefoon gaat of er iemand aan de deur komt, kan je ervoor kiezen om toch die deur open te doen of de telefoon op te nemen. Natuurlijk alleen wanneer dit zonder gevaar kan. Je kan dan tegen die persoon zeggen waar je mee bezig was en deze de opdracht geven je hier weer aan te herinneren wanneer het gesprek voorbij is. Het is niet erg om een beroep op een ander te doen, wanneer je geheugen je af en toe in de steek laat.

Routine

Het is belangrijk een dagelijkse routine te ontwikkelen. Wanneer je geheugen je in de steek laat zijn de gewone dagelijkse taken al moeilijk genoeg. Een dagelijkse routine geeft houvast en maakt het makkelijker om de dag door te komen. Je hoeft niet meer na te denken over hetgeen moet gebeuren en hierdoor bespaar je tijd en kom je aan je taken toe. Zo kan je langer zelfstandig functioneren en zal je minder fouten maken.

Vraag en accepteer hulp

Helaas is het zo dat het leven met Alzheimer steeds moeilijker wordt en als gevolg hiervan zal je steeds meer een beroep op anderen moeten doen. Kijk naar hetgeen je stress oplevert en vraag hierbij hulp. Misschien dat je dit eerst samen met iemand anders kan doen en in een later stadium helemaal kan uitbesteden. Stress verergert de symptomen van Alzheimer, dus accepteer hulp om zoveel mogelijk stress te vermijden.

Lees verder

• Alzheimer voorkomen: Alzheimer voorkomen en de eerste verschijnselen (special)