Als uw lichaam geen vitamine B12 kan opnemen

Een gebrek aan vitamine B12, ook wel cobalamine genoemd, is niet zomaar op te lossen door meer dierlijke producten te eten of B12-supplementen tot u te nemen. Er zijn mensen die geen vitamine B12 kunnen opnemen in hun lichaam. Hier zijn verschillende oorzaken voor, en gelukkig is de behandeling redelijk gemakkelijk. Het moet echter wel opgemerkt worden dat de oorzaak van een vitamine B12-gebrek niet ligt bij te weinig inname ervan, maar dat het door het lichaam zelf komt.

Vitamine B12-gebrek; de “M. Addison-Biemer”-ziekte

Door een verminderde omzetting van vitamine B12 naar het bloed toe hebben veel mensen zonder het te weten een chronisch gebrek aan vitamine B12. Dit kan gebeuren terwijl iemand gezond is in alle andere aspecten van zijn leven. Helaas wordt dit probleem niet genoeg erkend door vele artsen. In de Verenigde Staten heet de aandoening dan ook 'The Forgotten Illness' (de vergeten ziekte). Vele klachten zijn terug te leiden naar het gebrek aan vitamine B12, zoals hoofdpijn, lusteloosheid, evenwichtsstoornis en verminderde weerstand.

Hoe komt een vitamine B12-gebrek?

Een tekort aan vitamine B12 kan komen doordat mensen te weinig voedingsmiddelen tot zich nemen waar deze vitamine in zit. Denk hierbij aan dierlijke producten, zoals vlees, vis, eieren en melk. Vegetariërs en veganisten hebben dus een verhoogde kans op een vitamine B12-gebrek. Tevens lopen alcoholverslaafden het gevaar. Daarnaast hebben sommige medicijnen als bijwerking dat ze zorgen voor een vitamine B12-tekort.

Echter, het komt ook voor dat het lichaam zelf de vitamine B12 niet kan opnemen. Het lichaam heeft dan te weinig IF (Intrinsic Factor). IF is een eitwit dat wordt aangemaakt door het maagslijmvlies en zorgt ervoor dat B12 kan worden opgenomen. Er zijn verschillende redenen waarom IF niet goed kan worden aangemaakt.

• Een bepaalde vorm van bloedarmoede, pernicieuze anemie, zorgt ervoor dat uw lichaam antistoffen maakt tegen IF.
• Uw maag is (voor een deel) weggehaald.
• Een chronische maagslijmvliesontsteking kan ervoor zorgen dat IF minder wordt aangemaakt.

Wat gebeurt er bij een vitamine B12-tekort of -gebrek?

Wij hebben vitamine B12 nodig voor ons zenuwstelsel. Verscheidene aandoeningen die met uw zenuwstelsel te maken hebben, kunnen ontstaan. Echter, niet iedereen heeft last van deze symptomen.

• U kan een tintelend gevoel in handen en voeten krijgen.
• De spiersterkte in de benen neemt af.
• U hebt moeite om uw evenwicht te bewaren.
• U kunt onhandig zijn (tegen dingen aanlopen, etc.).

Daarnaast kunnen nog enkele andere - soms zelfs erg intense - symptomen zich voordoen.

• U voelt u slap en moe en u bent licht in het hoofd. U bent gauw kortademig.
• U weegt minder.
• U hebt diarree.
• U hebt verschillende allergische reacties.
• U kunt last krijgen van geheugenverlies.
• U kunt verward zijn.
• Zelfs kunnen psychische ziekten zoals depressie zich voordoen.

Het lichaam heeft altijd een voorraad B12 in reserve. Die voorraad kan wel drie jaar meegaan. Daardoor duurt het een aantal jaren voordat iemand echt vitamine B12-tekort heeft.

U hebt de symptomen, maar nu moet de arts vaststellen dat u een vitamine B12-tekort heeft

Allereerst moet de huisarts bloed prikken. Er moet zowel gemeten worden op het gehalte vitamine B12 als het gehalte foliumzuur. In Nederland wordt, in tegenstelling tot in andere landen, een lage ondergrens gehanteerd. Sommige artsen maken zich hard om deze ondergrens te verhogen. De meeste ziekenhuizen hanteren een ondergrens van 140 pmol/L, maar er gaan geluiden om deze te verhogen naar 400 tot 500 pmol/l. Het foliumzuurgehalte moet sowieso niet hoger zijn dan 31 pmol/l, want dan is de gemeten B12 bloedwaarde van de bloedtest niet geldig.

Een bloedtest is een aanwijzing voor gebrek aan vitamine B12, maar het geeft helaas geen uitsluitsel. Het gaat namelijk om het gehalte B12 in weefsels en cellen, en dat is niet te meten. Is de uitslag van de bloedtest dus 'goed', dan kan het alsnog zijn dat u een vitamine B12-tekort heeft, zeker als u de symptomen ervaart.

Behandeling

Maakt uw lichaam genoeg IF aan, dan voldoen pillen met vitamine B12 en foliumzuur of een aangepast dieet met veel dierlijke producten. Als uw lichaam echter te weinig IF aanmaakt, dan zijn injecties of zuigtabletten de enige oplossing. Deze dienen per periode in te worden genomen en zult u de rest van uw leven moeten blijven gebruiken.

Hoe snel u resultaat kunt verwachten van de tabletten of injecties, is moeilijk te zeggen. Dit is afhankelijk van de lichamelijke conditie. Er zal ongeveer na 6 tot 12 weken een verbetering worden gezien in de gesteldheid. Is dit niet het geval, zal u de dosering van de tabletten of de injecties moeten verhogen. Dit natuurlijk in overleg met uw arts.

Drink genoeg water bij de inname van de pillen of de injecties, aangezien het lichaam een grondige reiniging ondergaat. De afvalstoffen moet u kwijt kunnen raken, en daar helpt water goed bij. Komt u niet van de afvalstoffen af, kan u juist weer klachten krijgen als hoofdpijn, prikkelbaarheid en lusteloosheid. Het kan zijn dat u hier sowieso in het begin van de behandeling last van krijgt, omdat het lichaam een grote verandering ondergaat.

Let op met lachgas

Als u niet gediagnosticeerd bent voor het gebrek aan vitamine B12 (maar als u dit wel hebt), kan er een gevaar ontstaan bij het gebruik van het verdovingsmiddel lachgas (N20). Dit middel wordt onder andere bij de tandarts gebruikt om de patiënt te verdoven voor een operatie. Lachgas heeft de eigenschap de vitamine B12-voorraad van het lichaam inactief te maken. Dit betekent dat het lichaam in één klap geen voorraad vitamine B12 meer heeft, zodat het kan voorkomen dat de patiënt voor de operatie gezond leek te zijn en na de operatie opeens last heeft van een verdoofd gevoel in de ledematen of zelfs verlamming en geheugenverlies. Iedere medische professional die lachgas gebruikt, zou op de hoogte moeten zijn van een eventueel tekort aan vitamine B12 bij zijn/haar patiënten.

Tot slot

Een diagnose en behandeling kan alleen correct door een arts worden gedaan. U kunt er echter wel voor zorgen goed beslagen ten ijs te komen.