Psychotrope medicatie
Een andere benaming voor psychotrope medicatie is therapeutische medicatie, deze medicatie staat centraal bij de behandeling van een groot aantal psychische stoornissen. Sinds de jaren 90 staat de behandeling van psychische stoornissen steeds meer centraal binnen de psychofarmacologie. De psychotrope medicijnen werken in op de neurotransmittersystemen in de hersenen en beïnvloeden zo het chemische evenwicht waardoor het onderlinge transport van neuronen mogelijk is.
Psychotrope medicijnen
De vier belangrijkste soorten psychotrope medicijnen zijn de angstremmers, de antipsychotische medicijnen, de antidepressiva en de stemmingsstabilisatoren. Deze soorten medicijnen bestaan weer allemaal uit klassen, en deze klassen bestaan weer uit verschillende generieke geneesmiddelen.
Angstremmers
Angstremmers worden ook wel anxiolitica genoemd en ze hebben als functie dat ze angsten bestrijden, spierspanning verminderen en slaap induceren. Angstremmers zorgen ervoor dat de activiteit van bepaalde delen van het centrale zenuwstelsel wordt verminderd. Het gevolg hiervan is dat de hartslag daalt en dat je dus ontspannender raakt en je angsten zullen verdwijnen of verminderen. Angstremmers hebben helaas ook enkele bijwerkingen, veel voorkomende bijwerkingen zijn: vermoeidheid, slaperigheid en een mindere motorische coördinatie. In extreme gevallen zullen patiënten die deze medicijnen gebruiken niet in staat zijn om voertuigen te besturen of in volledigheid hun werk uit te oefenen. Een andere opmerkelijke bijwerking is dat het gebruik van angstremmers kan leiden tot een tolerantie, hiermee wordt bedoeld dat er sprake kan zijn van lichamelijke gewenning aan het middel waardoor een steeds hogere dosis nodig is om tot hetzelfde resultaat te komen. Ook kunnen er ontwenningsverschijnselen optreden wanneer er geen gebruik meer wordt gemaakt van dit medicijn, dit in de vorm van onttrekking angst waarbij er hevige angsten kunnen ontstaan. Angstremmers bestaan uit de volgende klassen:
- Benzodiazepinen: Onder benzodiazepinen worden vaak slaappillen of kalmeringspillen verstaan. De benzodiazepinen hebben vooral een licht ontspannende werking en zijn dus geen zware medicijnen. Enkele generieke namen die vallen onder de benzodiazepinen zijn diazepam, chlordiazepoxide, clorazepate en lorazepam.
- Barbituraten: De barbituraten zijn iets zwaarder dan de benzodiazepinen en worden vaak ten onrechte als drugs gezien omdat er zowel gewenning als misbruik kan optreden. De meestvoorkomende generieke naam die valt binnen de barbituraten is meprobamate.
- Slaapmiddelen: De slaapmiddelen in zijn algemeenheid beslaan ook een klasse in de angstremmers. Sinds 2009 worden slaapmiddelen niet meer vergoed omdat ze verslavend kunnen werken en om chronisch gebruik ervan te voorkomen. De meestvoorkomende generieke namen binnen de slaapmiddelen zijn flurazepam, triazolam en zolpidem
- Andere anxiolitica: Tenslotte hebben we nog de andere anxiolitica met als bekendste generieke naam de busipirone.
Antipsychotische medicijnen
Antipsychotische medicijnen worden ook wel neuroleptica genoemd en worden vooral gebruikt om schizofrenie te behandelen. Schizofrenie is natuurlijk niet daadwerkelijk te behandelen, maar de antipscyhotische middelen hebben als doel om de symptomen ervan onder controle te houden, te denken aan hallucinaties en wanen. De meeste antipsychotische medicijnen zijn in de jaren 50 van vorige eeuw op de markt gekomen, deze medicijnen behoren tot de zogenaamde typische antipsychotica terwijl de overige medicijnen voornamelijk behoren tot de atypische antipsychotica. Het verschil tussen deze twee is dat de typische variant zich richt op dopamine terwijl de atypische variant zich voornamelijk richt op serotonine en noradrenaline. Ook deze medicijnen kennen hun bijwerkingen, de meestvoorkomende bijwerkingen zijn spierstijfheid en tremors. Een tremor is een voortdurende schudbeweging van een of meerdere lichaamsdelen. Het gebruik van antipsychotische medicijnen kan ook leiden tot tardieve dyskinesie, echter komt deze stoornis gelukkig maar zelden voor. Antipsychotische medicijnen bestaan uit de volgende klassen:
- Phenothiazinen: Phenothiazinen worden sinds 1935 gebruikt als insecticide, het wordt hedendaags echter vooral gebruikt als antipsychotica en antihistaminica. De belangrijkste generieke namen die vallen onder deze phenothiazinen zijn chloroprozamine, thioridazine, mesoridazine, perphenazine en fluphenazine.
- Thioxanthenen: Worden het meest gebruikt voor schizofrenie en de belangrijkste generieke naam is thiothixene.
- Butyrophenonen: Een veelvoorkomende klasse binnen de antipscyhotische medicatie met als belangrijkste generieke naam haloperidol.
- Dibenzoxazipinen en dibenzodiazipinen: Hebben als meestvoorkomende generieke namen loxapine en clozapine.
Antidepressiva
Antidepressiva worden gebruikt om depressies te behandelen, echter is het effect ervan matig. Ook blijkt niet dat het ene middel beter werkt dan het andere en is er dus nog veel verbetering mogelijk op het gebied van antidepressiva. Antidepressiva kunnen ook gebruikt worden bij de behandeling van andere psychische problemen zoals paniekstoornissen, sociale fobieën en obsessief compulsieve stoornissen. Een bijwerking van antidepressiva kan gewichtstoename zijn, ook is het risico op een dodelijke overdoses groot. Antidepressiva bestaan uit de volgende klassen:
- Tricyclische antidepressiva (TCA's): Vergroten de beschikbaarheid van zowel norepinefrine en serotonine in de hersenen. Tricyclische antidepressiva zijn erg populair vanwege hun minder ernstige bijwerkingen. Veelvoorkomende generieke namen binnen de tricyclische antidepressiva zijn imipramine, desipramine, amitriptyline en doxepin.
- MAO-remmers: Hebben dezelfde werking als de tricyclische antidepressiva, alleen zijn deze minder populair vanwege hun ernstigere bijwerkingen. De belangrijkste generieke naam binnen de MAO-remmers is clomipramine.
- SSRI's: De SSRI's hebben vooral invloed op de serotonine in de hersenen. Belangrijke generieke namen binnen de SSRI's zijn phenelzine, tranylcypromine en fluoxetine.
- Andere antidepressiva: Ten slotte is er nog de restcategorie die bestaat uit de generieke namen sertraline, paroxetine, fluvoxamine, citalopram, bupropion, nefazodone en venlafaxine.
Stemmingsstabilisatoren
Stemmingsstabilisatoren bestaan uit antimanische medicijnen en stimulerende medicijnen. Antimanische medicijnen worden veel gebruikt bij de bipolaire stoornis maar ook bij stemmingsstoornissen. Vooral lithium wordt veel gebruikt om de pieken en dalen van iemand met een bipolaire stoornis te verminderen. De bekendste generieke namen binnen de antimanische medicijnen zijn lithiumcarbonaat, carbamazepine, divalproex en valproate. Stimulerende medicijnen worden vooral gebruikt voor de behandeling van ADHD en ADD en hebben als bekendste generieke namen methylphenidate (ritalin) en pemoline.