Overmatig zweten, wat te doen?

Overmatig zweten kan als heel lastig ervaren worden. Mensen schamen zich er soms voor en nemen extra kleding en antitranspiratiemiddelen voor onderweg mee om er maar voor te zorgen dat de buitenwereld er niets van meekrijgt. Los van het gegeven dat het iedereen kan overkomen, zijn er steeds meer methodes die het de man of vrouw die overmatig zweet een stuk gemakkelijker maken.

Wat is het?

Overmatig zweten of transpireren, noemen we officieel hyperhidrose. Transpireren, wat een begrip uit de plantenfysiologie is (verdamping van waterdamp), staat voor het uitscheiden van vocht uit de zogenaamde zweetklieren. Zweetklieren komen over je hele huid voor en zijn te verdelen in de eccriene en de apocriene zweetklieren. Zweet is met name opgebouwd uit: water, melkzuur, ureum, natrium- en kaliumzouten.

Eccriene zweetklieren

Deze zweetklieren komen over het hele lichaam voor en zijn met name belangrijk om de lichaamstemperatuur op niveau te houden. Als je lichaam warmer wordt, dan gaan deze zweetkliertjes vocht produceren. Door het nat worden van de huid, koelt de huid beter af.

Apocriene zweetklieren
De apocriene zweetklieren zitten niet verdeeld over het lichaam, maar concentreren zich op bepaalde plaatsen, te weten:

• In de oksels
• De huid rond de anus
• De huid rond de tepels

Bij deze zweetklieren komen we ook de zweetgeur tegen, waar mensen soms zo tegenop zien. Zweet is overigens geurloos tot het aan de (huid)oppervlakte komt. Daarna breken bacteriën het zweet af en dit afbraakproces levert de bekende zweetgeur. De apocriene zweetklieren gaan pas in de puberteit werken onder invloed van hormonen.

Oorzaak

Waarom gaat de een overmatig zweten en de ander niet? Gewoon zweten heeft met de temperatuur van het lichaam te maken. Zenuwen geven een signaal af dat de zweetklieren moeten gaan werken. Dat wil ook zeggen dat de zenuwen die normaal het signaal geven, dit bij de overmatige zweter niet of minimaal doen en een meer continue ‘stoom’ zal zich vormen.

Een afwijking op de regel dat mensen in de puberteit vaak overmatig gaan zweten (zodra de zweetklieren zich ontwikkelen), is de man of vrouw die het juist op hogere leeftijd pas krijgt. Zonder een direct aanwijsbare reden kan er een afwijking van de zenuwen ontstaan. De signalering van de zenuw naar de zweetklieren die ontbreekt heet primair hyperhidrosis en dat wil zeggen dat er ook een secundaire hyperhidrosis is. Deze laatste vorm heeft met een aandoening te maken. Dit kan terug te herleiden zijn naar allerlei aandoeningen, zoals:

• Kanker
• Tuberculose
• Hartziekten
• Psychiatrisch klachten
• Snel werkende schildklier
• Carcinoïd (kleine kwaadaardige tumoren) syndroom

Symptomen

De symptomen zijn eigenlijk altijd hetzelfde, namelijk een continue productie van transpiratie. Zelfs bij nauwelijks tot geen inspanning zweet men al. Daarnaast kan het ook met ‘golven’ komen en dan kan een zweetaanval je plots en vanuit het niets drijfnat maken. Soms kan er, als gevolg van het overmatig zweten, bij de voeten een schimmelinfectie ontstaan.

Behandeling

De behandeling van overmatig zweten is niet eenduidig. Er zijn verschillende methoden die toegepast kunnen worden. Het heeft te maken met hoe heftig je last hebt van overmatig zweten en waar je voorkeur naar uitgaat. Enkele van de meer gebruikte methoden die altijd in overleg met een arts moeten plaatsvinden:

• Botox inspuiten en daarmee de zweetklieren als het ware een tijdje stilleggen. Dit moet periodiek gebeuren en het effect is niet exact voor iedereen gelijk. De werking varieert van 3 tot 6 maanden, dan is men (vrijwel) zweetvrij.
• Crèmes die aluminium bevatten kunnen ook nog wel eens werken. Dit is wel een kwestie van blijven smeren.
• Lontoforese is een techniek waarbij elektrische stroom door een bakje met water (waar je handen of voeten in zitten) wordt geleid. De zweetklieren kunnen zo tijdelijk gesloten worden.
• Verschillende medicijnen kunnen uitgeprobeerd worden. De zweetklieren worden vaak stilgelegd als bijwerking van het betreffende medicijn. Het is natuurlijk wel belangrijk om te kijken wat het eigenlijke doel van het medicijn is én of de remedie dan niet erger is dan de kwaal.
• Zweetklieren kunnen altijd operatief verwijderd worden en dat is wel de meest drastische methode. De kans is echter aanwezig dat niet alles weg is en er kunnen nieuwe zweetklieren ontstaan. Het geeft dus ook geen garantie.

Naast dit alles is het goed om jezelf meer dan eens per dag te wassen (vergeet niet zeepresten goed weg te spoelen), goed droog te deppen en je kleding regelmatig af te wisselen. Draag bij voorkeur luchtige en goed ventilerende kleding zoals katoen. Breng eventueel okselpads in je kleding aan en gebruik na het wassen een antitranspirant onder de oksels. Bij erg zwetende voeten is het goed om regelmatig op blote voeten te lopen, geen schoenen van synthetisch materiaal te dragen maar leer in plaats daarvan en minimaal éénmaal per dag schone katoenen sokken aan te trekken.

Tot slot

Overmatig zweten kan als heel gênant gezien worden en menigeen zal er alles aan doen om het te verbloemen. Er zijn methoden die goede resultaten bieden, maar weinigen zijn afdoende. Als je het op een van genoemde manieren onder controle kunt houden, ben je al een stuk verder en zal het je leven niet domineren.