Stress en gewrichtsklachten, wat is de relatie?

De relatie tussen stress en gewrichtsklachten is complex. Was het maar zo eenvoudig dat we gewoon konden zeggen dat stress gewrichtsklachten veroorzaakt. Toch is deze relatie zeer duidelijk aanwezig en zitten de gewrichtsklachten niet tussen de oren. Stress veroorzaakt onder andere een verminderd immuunsysteem en verhoogde spierspanningen en juist deze combinatie kan uiteindelijk gewrichtsklachten opleveren.

Voorkomen is beter dan genezen

Natuurlijk is het altijd beter om het zover niet te laten komen. Wanneer je geregeld last hebt van pijn in de rug en de nek met ook andere klachten zoals hoofdpijn, wordt het misschien tijd om te kijken wat de klachten veroorzaakt en hoe je hierin verandering kan aanbrengen. Soms kunnen kleine veranderingen zoals meer bewegen, gezond eten, afvallen bij overgewicht en/of beter omgaan met je tijd (timemanagement) al effect hebben. Het is het beste om de oorzaak van de stress weg te halen, maar dit is niet altijd mogelijk, zeker niet wanneer de stress veroorzaakt wordt door een privésituatie (zoals bijvoorbeeld ziekte van jezelf of een naaste, problemen met de kinderen).

Verandering in houding

Door stress ontstaat er spierspanningen. Door deze spierspanningen kan het gebeuren dat je minder soepel beweegt en in een gespannen houding gaat zitten. Ook levert dit vermoeidheid op. Door deze spanning in het lichaam kan je houdingen aannemen die niet bevorderlijk zijn voor de ideale stand van de gewrichten, waardoor uiteindelijk pijn in de gewrichten optreedt. Dit komt voornamelijk voor in de schouders, nek en in de rug.

Probeer jezelf bewust te worden van je houding. Zit je gespannen, trek je onbewust je schouders op, span je voortdurend je nekspieren aan omdat je je hoofd naar voren laat hangen? Bewust zijn van hetgeen je doet, geeft je de kans om van houding te veranderen. Zorg voor een actieve rechte houding tijdens het zitten, een ingezakte of onderuitgezakte houding geeft al snel een extra belasting op je spieren. Het is bij zittend werk sowieso verstandig om na twintig minuten van houding te veranderingen en ieder uur even op te staan en een rondje van ongeveer tien minuten te gaan lopen.

Spierspanningen

Spanningen in de spieren veroorzaakt stijve spieren en dit betekent druk op de gewrichten, maar ook extra belasting van de gewrichten. De gewrichten moeten harder werken om de stijve, gespannen spieren te laten bewegen. Er ontstaat een vicieuze cirkel waardoor de klachten in stand blijven en zelfs kunnen verergeren.

Uitleg vicieuze cirkel

Spanning (stress) veroorzaakt een hogere spierspanning. De spier blijft hierdoor zelfs in rust samengetrokken. In de samengetrokken spier vermindert de doorbloeding, afvalstoffen worden slecht afgevoerd en hopen zich op. Er ontstaat pijn en hierdoor verhoogt de spierspanning en vermindert de doorbloeding van de spier nog meer. De spier wordt korter doordat er geen ontspannende fase meer is, waarin de spier zich volledig strekt. Hierdoor vermindert de bewegelijkheid van de spier nog meer waardoor stijfheid ontstaat en de pijn verergert.

Door ontspanningsoefeningen kan je de spierspanning verlagen. Sommige mensen hebben baat bij meditatie, ademhalingsoefeningen, yoga of mindfulness om hun spierenspanning te verlagen. Saunabezoek, luisteren naar kalmerende muziek of een massage kan ook helpen.

Ontstekingen door chronische stress

Door chronische stress wordt het immuunsysteem aangetast. Je bent hierdoor vatbaarder voor ziekten en ontstekingen. Deze ontstekingen kunnen ook voorkomen in de gewrichten, zeker omdat deze toch al extra belast worden door de verhoogde spierspanning. Door de ontstekingen ontstaan zwellingen in de samengetrokken spieren, wat leidt tot pijnlijke bewegingen. Het gewricht wordt dik, warm en soms ook rood. Een cold pack of een natte omslag kan helpen bij een reactieve gewrichtsontsteking. De vicieuze cirkel van stress levert in dit geval dus ernstige pijn en lichamelijke klachten op.

Wat kan je nog meer doen om de klachten te verminderen?

Bewegen

Bewegen helpt om stress te verminderen, maar kan ook helpen om spanning in de spieren te verminderen, waardoor de bewegelijkheid wordt bevorderd. Natuurlijk is het belangrijk om de gewrichten hierbij niet extra te belasten, daarom zijn vooral activiteiten zoals zwemmen en wandelen aan te raden. Wanneer de klachten dusdanig zijn dat dit ook pijnlijk is, is het verstandig om aan de huisarts een verwijzing naar de fysiotherapie te vragen.

Plezier in het leven

Wanneer bewegen pijnlijk is en stress de boosdoener, verdwijnt het plezier in het leven. Juist plezier in het leven kan helpen om de klachten te verminderen. Waar word je nog wel blij van, wat geeft een goed gevoel? Probeer hier wat mee te doen en concentreer je op hierop.

Rijk aan zwavel

Voeding wat veel sulfaat bevat lijkt in dit proces een positieve invloed te hebben. Er wordt beweerd dat dit het cortisolniveau omlaag kan brengen. Baat het niet dan schaadt het niet, dus gebruik voedingsstoffen zoals knoflook, uien, eieren, bloemkool, broccoli, kip, asperges, watermeloen, cashewnoten, walnoten, amandelen, tomaten en peulvruchten.