Artrose: is het erfelijk?

Artrose van een reumatische aandoening, waardoor het kraakbeen in een gewricht is aangedaan. Er wordt teveel kraakbeen afgebroken, waardoor gewrichten pijnlijk en stijf worden. Risicofactoren zijn onder andere hoge leeftijd, overgewicht, gewrichtsschade en een te langdurige zware belasting. In sommige families wordt artrose vaker gezien en is er sprake van een erfelijke vorm van deze gewrichtsslijtage. Het is niet altijd duidelijk waarom iemand artrose krijgt. De erfelijke vorm van artrose begint meestal voor het veertigste levensjaar. Artrose kan op iedere leeftijd optreden, maar naarmate iemand ouders wordt, is de kans groter om het te krijgen.

Wat artrose is

Artrose is een slijtage van het kraakbeen tussen de gewrichten, waarbij er ontstekingen kunnen ontstaan. Kraakbeen behoort glad te zijn en zorgen ervoor dat botdelen soepel kunnen bewegen ten opzichte van elkaar. Wanneer het kraakbeen volledig is verdwenen, komen de botdelen direct op elkaar. Hierdoor kunnen er ontstekingen ontstaan. Dit leidt tot pijnklachten, zwelling en stijfheid. Ontstekingen stimuleren verdere afbraak van kraakbeen en kunnen ook in andere gewrichten komen via de bloedcirculatie en op andere plekken ontstekingen veroorzaken. Meestal ontstaat artrose in de knieën en heupen, maar het kan overal in het lichaam voorkomen. Het is een reumatische aandoening waarbij de kwaliteit van het kraakbeen afneemt, waardoor het uiteindelijk minder wordt en kan verdwijnen.

Oorzaken

Het is niet altijd duidelijk waarom iemand artrose krijgt. Vaak ontstaat het als gevolg van een combinatie van meerdere factoren. Het is niet altijd zo dat je oud hoeft te zijn om artrose te krijgen. Wel neemt de kans toe om het te krijgen naarmate je ouder wordt. Andere risicofactoren die de kans op artrose vergroten zijn:

• Overgewicht
• Regelmatige overbelasting
• Vrouw zijn, het komt twee keer zo vaak voor bij vrouwen dan bij mannen
• Gewrichtsproblemen, bijvoorbeeld abnormale stand van het gewricht
• Gewrichtsschade, bijvoorbeeld een blessure of ongeluk
• Erfelijkheid

In tegenstelling tot reuma, ontstaat artrose vaak in één gewricht. Dit kan zich uitbreiden naar meerdere gewrichten. Wanneer het in meer dan vijf gewrichten voorkomt, wordt het ook wel polyartrose genoemd.

Klachten

Artrose is één van de bekendste veroorzakers van gewrichtspijn. Kenmerkend zijn de lokale klachten van het aangedane gewricht. Het gewricht doet pijn, is stijf en kan wat opgezwollen zijn. Kraakbeen zelf is gevoelloos, omdat deze geen zenuwcellen bevat. De pijn die iemand voelt bij artrose, komt omdat er in het gewrichtsslijmvlies en botten wel zenuwen zitten, die pijnsignalen naar de hersenen sturen.

Erfelijkheid

Met name de ernstigere vormen van artrose komt binnen bepaalde families vaker voor. Bij familiaire artrose, is de kans groter dat je op jongere leeftijd last hebt van kraakbeenafbraak in meerdere gewrichten. Het ontstaat dan al vaak voor het veertigste levensjaar. De klachten kunnen snel verergeren. Genen die betrokken zijn van de ontwikkeling van kraakbeen en botweefsel, zijn hierbij betrokken.

Behandeling

Er bestaat helaas nog geen medicijn dat artrose kan remmen of stoppen. Behandeling bestaat uit het gebruiken van pijnstillers, waarbij de voorkeur uitgaat naar paracetamol. Met oefentherapie kan stijfheid bestreden worden. Mochten pijnstillers niet meer helpen, wordt er gekeken of het aangedane gewricht kan worden vervangen. Dit is bijvoorbeeld mogelijk bij een heup- of kniegewricht. Op dit moment vindt er genetisch onderzoek plaats naar het ontstaan van artrose. Er wordt gekeken of genen die in beschadigd kraakbeen voorkomen, hetzelfde zijn als de genen van een gezond persoon.

Adviezen

Erfelijke artrose is niet te voorkomen, maar je kunt wel zorgen dat klachten worden beperkt. Leef regelmatig en zorg dat je gezond eet. Lichaamsbeweging is belangrijk, waarbij je niet te veel en niet te weinig moet bewegen. Beweeg minimaal een half uur per dag. Probeer overmatig intensief sporten te vermijden. Indien je overgewicht hebt, kun je beter wat afvallen. De meeste mensen die problemen krijgen met artrose, hebben last van overgewicht. Verder is het beter is beter om stress te voorkomen en voldoende vitamine D binnen te krijgen.

Lees verder

• Chronische rugpijn
• Gewrichtsslijtage door veelvuldig sporten
• Gewrichtsslijtage van de heup (artrose)
• Ischialgie (ischias): een vervelende rugpijn
• Knipmesvinger: als buigen van de vinger moeizaam gaat