Branchioom: Goedaardige tumor onder huid aan zijkant van nek
Een branchioom is een goedaardige tumor dat zich meestal onder de huid aan de zijkant van de nek vormt. Dit gezwel bevat de restanten van een kieuwboog en is ontstaan in de vroege ontwikkeling van de foetus. Soms ontstaat hierbij een infectie met bijgevolg veel pijn, maar in vele gevallen is de aandoening pijnloos. De behandeling van deze tumor bestaat uit chirurgie. De arts Baer beschreef een branchioom voor het eerst in de medische literatuur in 1827.
Synoniemen branchioom
Een branchioom is eveneens gekend onder deze synoniemen:
- branchiale gespleten cysten (BCC)
- branchiogene tumor
- branchoma
- cervicale cysten (abnormaal gevormde holten in lichaam)
- gespleten sinus
Oorzaken gezwel
Tijdens de vierde week van de zwangerschap ontwikkelen zich kleine groeven in de nek. Deze groeven zijn gekend als branchiale kloven, beter bekend als kieuwbogen. Normaal gesproken verdwijnen ze na verloop van tijd. Als ze niet verdwijnen, vormt zich een dunne buisvormige massa van weefsel onder de huid van de nek. Hierdoor ontwikkelt zich een branchioom. Aangezien deze aandoening in de
baarmoeder ontstaat, komen branchiomen het vaakst voor bij jonge kinderen.
Symptomen: Zwelling onder de huid aan de zijkant van de nek
De patiënt heeft een beweegbaar gezwel onder de huid aan de zijkant van de nek die zo groot is als een
olijf of zelfs
ei. Normaalgezien veroorzaakt de aandoening geen
pijn. Enkel bij een infectie of zwelling treedt veel pijn op in het tumorgebied. Af en toe bevinden de tumoren zich hoger, zelfs tot bij de kaaklijn. Maar ook een lagere positie is mogelijk, tot maximaal aan het sleutelbeen. In sommige gevallen verliest de tumor vocht dat dan aan de onderkant van de nek verdwijnt. Hierdoor ontstaat snel een infectie. Als de vloeistof niet lekt en zich begint op te hopen, dan ontstaat een zwelling.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
De arts voert een lichamelijk onderzoek uit. Hij voelt hierbij een
knobbel onder de huid van de nek. Verdere onderzoeken zijn nodig om de diagnose van een branchioom te bevestigen.
Diagnostisch onderzoek
Het opsporen van een branchioom gebeurt met ultrageluid beeldvorming, beter gekend als een "
echografie". De arts plaatst bij dit onderzoek een transducer tegen de nek. Dit apparaatje maakt gebruik van geluidsgolven om een beeld van het gebied onder de huid te maken. Aan de hand van deze beelden weet de arts of de patiënt een vaste tumor heeft, of dat het branchioom gevuld is met vloeistof. Wanneer zich vloeistof in het branchioom bevindt, is sprake van een cyste.
Behandeling via operatie
Vlak na de geboorte verwijdert de chirurg het branchioom. Dit is nodig om de groei te stoppen en een mogelijke infectie te vermijden. De patiënt mag ten minste acht uur voor de operatie niets eten. Deze ingreep die een tijdsduur kent van ongeveer één tot twee uur, vindt plaats onder volledige
narcose. Tijdens de operatie maakt de chirurg een opening, waarbij hij de cyste verwijdert en vervolgens hecht hij de wonde dicht. Na de operatie krijgt de patiënt
pijnstillers voor pijnbestrijding.
Complicaties: Infecties en pijn
Mogelijke complicaties door de operatie omvatten:
- bloedingen uit de plaats van incisie (medische term: snede)
- heldere, kleverige, of gekleurde vloeistof die uit de incisie lekt
- koorts
- pijn die niet verdwijnt met medicatie
- veranderingen in de stem
Bij een infectie die vaak pijn met zich meebrengt, neemt de patiënt
antibiotica. Soms is chirurgie ook nodig om het vocht van de infectie te draineren.
Prognose goedaardige tumor
De vooruitzichten zijn goed als de chirurg het branchioom verwijdert. Het operatielitteken verdwijnt na verloop van tijd. Indien de chirurg het branchioom niet verwijdert, ontstaat een infectie die zich mogelijk verspreidt naar andere lichaamsdelen rond de cyste. Een groot branchioom maakt het ook moeilijk om het hoofd helemaal te draaien naar een bepaalde zijde. Om deze redenen is een operatie steeds de beste behandeloptie.