Branchioom: Goedaardige tumor onder huid aan zijkant van nek

Een branchioom is een goedaardige tumor die zich meestal onder de huid aan de zijkant van de nek vormt. Dit gezwel bevat restanten van een kieuwboog en ontstaat tijdens de vroege ontwikkeling van de foetus. Hoewel een branchioom vaak pijnloos is, kan het in sommige gevallen tot een infectie leiden, wat resulteert in pijn. De behandeling van deze tumor bestaat uit chirurgie. Dr. Baer beschreef het branchioom voor het eerst in de medische literatuur in 1827.

• Synoniemen branchioom
• Oorzaken van het gezwel
• Symptomen: Zwelling onder de huid aan de zijkant van de nek
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via operatie
• Prognose van de goedaardige tumor
• Complicaties: Infecties en pijn
• Preventie

Synoniemen branchioom

Een branchioom is ook bekend onder de volgende synoniemen:

• branchiale gespleten cysten (BCC)
• branchiogene tumor
• branchoma
• cervicale cysten (abnormaal gevormde holten in het lichaam)
• gespleten sinus

Oorzaken van het gezwel

Tijdens de vierde week van de zwangerschap ontwikkelen zich kleine groeven in de nek, bekend als branchiale kloven of kieuwbogen. Deze groeven verdwijnen normaal gesproken na verloop van tijd. Als dit niet gebeurt, kan zich een dunne, buisvormige massa van weefsel onder de huid van de nek vormen, wat resulteert in een branchioom. Aangezien deze aandoening zich in de baarmoeder ontwikkelt, komen branchiomen vooral voor bij jonge kinderen.

Symptomen: Zwelling onder de huid aan de zijkant van de nek

Een branchioom verschijnt als een beweegbaar gezwel onder de huid aan de zijkant van de nek, dat ter grootte kan zijn van een olijf of zelfs een ei. In de meeste gevallen veroorzaakt het geen pijn. Alleen bij een infectie of aanzienlijke zwelling kan de patiënt pijn ervaren in het gebied van de tumor. Branchiomen kunnen zich soms hoger in de nek bevinden, tot aan de kaaklijn, of lager, tot aan het sleutelbeen. Soms kan de tumor vocht verliezen dat naar de onderkant van de nek loopt, wat kan leiden tot infectie en zwelling. Als het vocht zich ophoopt, kan er een aanzienlijke zwelling ontstaan.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De diagnose van een branchioom begint meestal met een lichamelijk onderzoek, waarbij de arts een knobbel onder de huid van de nek voelt. Verdere diagnostische onderzoeken zijn nodig om de aanwezigheid van een branchioom te bevestigen en om andere mogelijke aandoeningen uit te sluiten.

Diagnostisch onderzoek

Het opsporen van een branchioom gebeurt doorgaans met behulp van ultrageluid beeldvorming, beter bekend als echografie. Tijdens dit onderzoek plaatst de arts een transducer op de nek, die gebruikmaakt van geluidsgolven om een beeld te maken van het onderliggende weefsel. Aan de hand van deze beelden kan de arts bepalen of het gezwel vast is of gevuld met vloeistof, wat wijst op een cyste.

Behandeling via operatie

Na de geboorte wordt een branchioom doorgaans operatief verwijderd om verdere groei en mogelijke infecties te voorkomen. De patiënt moet doorgaans acht uur voor de operatie nuchter zijn. De ingreep, die ongeveer één tot twee uur duurt, wordt uitgevoerd onder volledige narcose. Tijdens de operatie maakt de chirurg een opening, verwijdert de cyste en hecht de wond vervolgens dicht. Na de operatie krijgt de patiënt pijnstillers voor pijnbestrijding en om het herstel te bevorderen. Na de operatie is follow-up zorg belangrijk om te verzekeren dat er geen complicaties optreden en dat het herstel goed verloopt. Regelmatige controles bij de arts zijn nodig om te controleren op eventuele terugkeer van de tumor en om de genezing van de incisie te volgen.

Prognose van de goedaardige tumor

De vooruitzichten zijn doorgaans goed na het verwijderen van een branchioom. Het litteken van de operatie zal na verloop van tijd vervagen. Als een branchioom niet wordt verwijderd, kan het leiden tot een infectie die zich mogelijk verspreidt naar omliggende weefsels. Een groot branchioom kan ook de beweging van het hoofd belemmeren. Om deze redenen is een operatie meestal de beste optie voor behandeling.

Complicaties: Infecties en pijn

Mogelijke complicaties van de operatie kunnen omvatten:

• bloedingen uit de plaats van incisie (medische term: snede)
• heldere, kleverige of gekleurde vloeistof die uit de incisie lekt
• koorts
• pijn die niet verlicht wordt door medicatie
• veranderingen in de stem

Bij een infectie, die vaak gepaard gaat met pijn, kan de patiënt antibiotica krijgen. In sommige gevallen kan aanvullende chirurgie nodig zijn om het geïnfecteerde vocht af te voeren.

Preventie

Hoewel het onmogelijk is om de vorming van een branchioom volledig te voorkomen, kan vroege detectie en behandeling bijdragen aan een succesvolle uitkomst. Regelmatige medische controles bij jonge kinderen kunnen helpen bij het vroegtijdig opsporen van eventuele afwijkingen in de nek. Ouders moeten alert zijn op eventuele zwellingen of veranderingen in de huid van de nek en medische hulp zoeken als deze symptomen optreden.