Hyfemie: Bloeding in voorste oogkamer

Bij hyfemie, ook wel hyphaemia genoemd, vindt een bloeduitstorting plaats in de voorste oogkamer. De voorste oogkamer is de ruimte tussen het hoornvlies (cornea) en de iris. Het aanwezige bloed kan de iris en de pupil gedeeltelijk of volledig blokkeren, wat leidt tot verminderd of volledig verlies van gezichtsvermogen. Een geschiedenis van trauma of recente oogoperaties zijn de meest voorkomende risicofactoren, maar ook bepaalde aandoeningen en medicatiegebruik kunnen hyfemie veroorzaken. Deze aandoening vereist onmiddellijke professionele medische zorg. Hoewel medicatie beschikbaar is, hebben de meeste patiënten behoefte aan één of meer chirurgische ingrepen om complicaties te voorkomen. Onbehandeld kan hyfemie leiden tot aanzienlijk of volledig verlies van gezichtsvermogen.

• Oorzaken: Trauma, oogchirurgie, medicatiegebruik of aandoening
• Symptomen: Bloeding in de voorste oogkamer
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via medicatie en chirurgie
• Complicaties bij hyfemie
• Prognose en opvolging
• Preventie van oogtrauma

Oorzaken: Trauma, oogchirurgie, medicatiegebruik of aandoening

Trauma

Een stomp trauma is de meest voorkomende oorzaak van hyfemie. De druk op de oogbol kan leiden tot schade aan de iris, het straallichaam, het trabeculaire netwerk (het systeem voor het afvoeren van kamerwater), en het vaatstelsel. Dit kan de bloedvaten scheuren en resulteert in de ophoping van rode bloedcellen in de voorste oogkamer.

Oogchirurgie

Hyfemie kan optreden tijdens of na oogchirurgie. In zeldzame gevallen kan de plaatsing van een intra-oculaire lens in de voorste oogkamer leiden tot chronische ontsteking, secundaire irisneovascularisatie (nieuwvorming van bloedvaten in de iris) en het terugkerende uveïtis-glaucoom-hyfemie (UGH) syndroom. Ook laserbehandelingen aan het oog, zoals YAG-laserbehandelingen, kunnen milde hyfemie veroorzaken. Deze milde hyfemie herstelt doorgaans spontaan.

Medicatiegebruik

Hyfemie kan optreden na het gebruik van middelen die de werking van bloedplaatjes of trombine beïnvloeden. Voorbeelden hiervan zijn ethanol, aspirine en warfarine, evenals antistollingsmiddelen (bloedverdunners, anticoagulantia).

Aandoeningen

Hyfemie kan ook optreden bij de volgende aandoeningen:

• abnormale bloedvaten
• de ziekte van Von Willebrand
• ernstige ontsteking van de iris (iritis)
• irismelanoom (oogkanker)
• ooginfectie door het herpesvirus
• geavanceerde diabetes mellitus
• hemofilie (bloedziekte door het ontbreken van stollingsfactoren)
• juveniele xanthogranuloma
• kerato-uveïtis (bijvoorbeeld door herpes zoster)
• leukemie
• myotone dystrofie (aandoening met spierverlies en spierzwakte)
• rubeose iridis
• sikkelcelanemie

Symptomen: Bloeding in de voorste oogkamer

De symptomen van hyfemie variëren afhankelijk van de oorzaak. Patiënten kunnen een verminderd gezichtsvermogen ervaren en beelden kunnen vervormd lijken (metamorfopsie). Bij hyfemie door trauma kan een verhoogde oogdruk (glaucoom) optreden, wat leidt tot oogpijn, hoofdpijn en fotofobie (overgevoeligheid voor licht). De bloeding is vaak zichtbaar, maar niet altijd, vooral als deze klein is. Daarnaast kan een blauw oog optreden en kan de pupil vernauwd zijn (miosis).

Diagnose en onderzoeken

Oogonderzoek

De oogarts vraagt naar een mogelijke oogoperatie, het gebruik van antistollingsmiddelen en de algemene medische geschiedenis van de patiënt. Vervolgens wordt een algemeen oogonderzoek uitgevoerd. De gezichtsscherpte wordt getest, de pupillen worden bekeken en de oogdruk wordt gemeten via tonometrie. Daarnaast wordt een gonioscopie uitgevoerd om de drainagehoek bij glaucoom te inspecteren. Een CT-scan van de ogen en oogkas en oogechografie kunnen ook nuttig zijn, vooral bij trauma. De diagnose wordt gesteld door middel van een spleetlamponderzoek van de voorste oogkamer. Hiermee kan de binnenkant van het oog worden bekeken. Een groot hyfemie kan worden geïdentificeerd met een penlichtonderzoek. Het is belangrijk om Afro-Amerikaanse patiënten met hyfemie te testen op sikkelcelanemie, aangezien de symptomen van hyfemie ook een aanwijzing kunnen zijn voor deze aandoening.

Differentiële diagnose

De symptomen van hyfemie kunnen verward worden met andere oogaandoeningen, zoals:

• Fuchs heterochrome uveïtis
• herpes simplex
• herpes zoster uveïtis
• juveniele xanthogranuloma
• keratoconjunctivitis, atopisch
• choroïdaal melanoom
• melanoom van het corpus ciliare
• melanoom van de iris
• retinoblastoom

Behandeling via medicatie en chirurgie

Medicatie

Ongecompliceerde hyfemie wordt vaak conservatief behandeld met een ooglapje, beperkte fysieke activiteit, en het hoofd zoveel mogelijk rechtop houden, ook tijdens het slapen. Bij hyfemie door trauma wordt de patiënt regelmatig gecontroleerd omdat recidiefbloedingen in de eerste dagen vaak voorkomen. Patiënten krijgen pijnstillers. Aspirine en NSAID's worden vermeden, omdat deze het risico op verdere bloedingen kunnen verhogen. Soms zijn lokale corticosteroïden (of systemische corticosteroïden voor ernstige gevallen) nodig om ontsteking te verminderen, hoewel deze soms recidiefbloedingen kunnen veroorzaken. Topische cycloplegische middelen (die het straallichaam verlammen) kunnen nuttig zijn bij significante spasmen van het straallichaam of fotofobie. Bij verhoogde oogdruk worden bètablokkers en alfa-agonisten voorgeschreven. De oogdruppels worden volgens de juiste oogdruppelrichtlijnen toegepast. Indien oogdrukverlagende medicatie niet effectief is, kunnen systemische koolzuuranhydraseremmers en hyperosmotische middelen zoals acetazolamide of mannitol noodzakelijk zijn. De oogarts zal ook de onderliggende oorzaak van hyfemie behandelen.

Chirurgie

Een aanzienlijk aantal patiënten met hyfemie ondergaat een chirurgische ingreep. Meestal begint de behandeling met medicatie gedurende de eerste vier dagen, en als het probleem aanhoudt, volgt een operatie. De oogarts kan glaucoom bij trauma behandelen met lasertherapie, een trabeculectomie of een drainage-implantaat.

Complicaties bij hyfemie

Veel voorkomende complicaties van hyfemie zijn verhoogde oogdruk, perifere anterior synechiae (verklevingen tussen oogstructuren), posterior synechiae, bloeding in het hoornvlies, terugkerende bloedingen, pupilblok en amblyopie (lui oog bij kinderen). Onbehandeld kan ook acuut glaucoom optreden bij trauma. Bij sikkelcelanemie is de drempel voor oogdrukverhoging lager dan bij andere patiënten.

Prognose en opvolging

De prognose bij hyfemie is afhankelijk van de oorzaak, de mate van schade en eventuele complicaties. Regelmatige oogonderzoeken zijn noodzakelijk om complicaties te voorkomen. Oogdrukmetingen zijn cruciaal, vooral na trauma, omdat verhoogde oogdruk gemakkelijk kan optreden. Patiënten met sikkelcelanemie hebben een verhoogd risico op oogcomplicaties en moeten nauwlettend worden gecontroleerd.

Preventie van oogtrauma

Veel oogverwondingen kunnen worden voorkomen door het dragen van veiligheidsbrillen of andere oogbescherming. Dit is vooral belangrijk tijdens (contact)sporten zoals squash, basketbal en andere activiteiten waarbij de ogen blootgesteld kunnen worden aan risico’s.

Leefstijladviezen

Voorkom trauma: Bescherm je ogen door altijd veiligheidsbrillen te dragen bij activiteiten met een verhoogd risico op oogletsel.
Beheer aandoeningen: Houd chronische aandoeningen zoals diabetes en sikkelcelanemie goed onder controle om het risico op complicaties te minimaliseren.

Revalidatie

Oogrevalidatie: Na behandeling van hyfemie kunnen sommige patiënten baat hebben bij oogrevalidatie om het gezichtsvermogen te herstellen en de impact op hun dagelijks leven te minimaliseren. Dit kan bestaan uit visuele therapie en aanpassingen in de omgeving om de visuele functie te optimaliseren.