Pijn bij hallux valgus? Gebruik eens een tenenspreider

Hallux valgus is een aandoening aan de tenen die veel voorkomt, zowel bij jongeren als bij ouderen. De vergroeiing van de grote teen (en de andere tenen) naar binnen toe, die in de loop der jaren meestal verergert, kan voor veel pijnklachten zorgen en het lopen en bewegen bemoeilijken. Afwachten tot een operatie noodzakelijk is, is niet langer nodig. Je kunt zelf een aantal stappen ondernemen om de pijnklachten te verlichten. De allerbelangrijkste tip is en blijft het dragen van correcte schoenen. Maar daarnaast kan een tenenspreider ook verlichting van de klachten brengen wanneer men deze dagelijks draagt.

Standafwijking aan de grote teen

Hallux valgus is een standafwijking aan de grote teen. In een gevorderd stadium van de standafwijking kan de teen daadwerkelijk scheef gaan staan en tegen de andere tenen aan drukken, die als gevolg daarvan ook scheef kunnen gaan groeien. Dit geeft als resultaat de 'typische' scheve grote teen die kenmerkend is voor hallux valgus, met een knobbel aan de buitenkant van de grote teen, een bunion genaamd. De bunion kan soms rood kleuren en pijnlijk aanvoelen wat wordt veroorzaakt door een slijmbeursontsteking.

Oorzaken van hallux valgus
Veel onderzoek is gedaan naar het ontstaan van hallux valgus, maar de oorzaak ervan valt niet eenduidig toe te wijzen. Meestal wordt verkeerd schoeisel geassocieerd als de hoofdoorzaak, maar dat verklaart niet altijd waarom ook mannen en vrouwen in culturen waarin vooral op sandalen of bloten voeten wordt gelopen, net zo goed hallux valgus ontwikkelen.

Ook zijn er genoeg mensen die nooit hallux valgus ontwikkelen, terwijl ze onderontwikkelde voetspieren hebben en op schoenen lopen die niet aan te bevelen zijn vanwege een te smalle voorvoet of dat de schoenen niet aansluiten bij platvoeten. Dit maakt echter niet minder waar dat het dragen van correct schoeisel de pijnklachten en de ontwikkeling van hallux valgus aanzienlijk kan verminderen voor hen die wel te lijden hebben onder de klachten.

Uit diverse onderzoeken blijkt dat overwegend vrouwen hallux valgus-klachten ontwikkelen. Dit zou voornamelijk komen doordat vrouwen vaker schoenen met (hoge) hakken dragen en een smallere voorvoet. Dit verkort de achillespees op langere termijn en de smalle voorvoet drukt de tenen naar binnen. Deze combinatie werkt hallux valgus in de hand.

• Daarnaast zou ook een doorgezakte voorvoet ten grondslag kunnen liggen aan de klachten.
• Spelen erfelijke factoren een rol binnen families waarin de klachten vaak voorkomen.
• En is gebleken dat patiënten die lijden aan een vorm van (reumatiode) artritis, vaker hallux valgus ontwikkelen.

Klachten bij hallux valgus

Klachten kunnen uitblijven, maar wanneer zich eenmaal primaire klachten voordoen is dit veelal uitstralende branderige pijn in de grote teen als gevolg van drukpijn op de bunion en/of drukpijn aan de teen naast de grote teen. Secundaire klachten zijn likdoorns en drukpijn plekken tussen de tenen.

Hallux valgus-pijn verminderen

In de meeste gevallen zal wanneer de diagnose hallux valgus is gesteld door een arts, niet in de eerste plaats worden gesproken over opereren. Alleen in gevallen waarin de klachten dermate groot zijn en de hallux valgus in een vergevorderd stadium is, zal opereren tot de overwegingen behoren. De resultaten van opereren zijn vrijwel altijd positief en verhelpen de klachten.

Maar je hoeft niet te wachten tot de pijn zo erg wordt dat alleen nog een operatie kan helpen. Je kunt altijd zelf een aantal aanpassingen doen die vrijwel voor iedereen een pijnverlichtend en corrigerend effect hebben op hallux valgus.

Tips die voor iedereen gelden:

• Ga op andere schoenen lopen met een bredere voorvoet waarin de tenen vrij kunnen bewegen. Soms is het noodzakelijk ze speciaal te laten aanmeten door bijvoorbeeld een podoloog.
• Wanneer je (ook) last hebt van platvoeten of doorgezakte voorvoeten, is een steunzool aan te bevelen, wat een gunstig effect heeft op de scheefgroei.
• Voet- en teenoefeningen doen op advies van een arts of therapeut om de beweeglijkheid van de spieren en teengewrichten te behouden en ontwikkelen.

Draag bij hallux valgus overdag een tenenspreider

Wie zijn pijnklachten als gevolg van hallux valgus ook eens op een andere manier te lijf wil gaan, zou kunnen overwegen een tenenspreider te dragen. Dit zorgt ervoor dat de grote teen weer in een rechte lijn komt te rusten met de voet, door een 'kussentje' tussen de grote teen en de middelste teen te positioneren. Het kussentje duwt de grote teen als het ware weer naar buiten. De tenenspreiders zijn er in verschillende soorten, van wisselend materiaal en voor alleen de grote teen, maar ook voor het corrigeren van alle tenen indien gewenst.

Draag de tenenspreider in schoenen met voldoende ruimte

Met een tenenspreider kun je scheefgroei corrigeren door de spreider dagelijks in je schoenen te dragen. Het is niet bewezen dat het de scheefgroei stopt, maar het kan wel degelijk bijdragen aan het verminderen van klachten in het stadium waarin opereren (nog) niet tot de opties behoort.

Draag een tenenspreider altijd in combinatie met schoeisel met een bredere voorvoet, zodat de druk van de bunion af komt. Tenenspreiders dragen in schoenen die te smal zijn, kan ook pijnlijk zijn, doordat de tenenspreider juist meer ruimte voor de tenen vraagt, omdat ze niet meer naar binnen gekanteld staan. Daarom blijft het dragen van schoenen met een smallere voorvoet hoe dan ook af te raden.

Siliconen tenenspreider

Tenenspreiders van siliconen gel zijn ontzettend zacht en vormen zich naar je voet, waardoor bij het aantrekken van de schoen, de tenenspreider perfect aansluit op de voet. Bovendien loopt siliconen het meest comfortabel, zodat je de tenenspreider gerust uren lang aan kunt hebben.

Draag de tenenspreider dagelijks

Belangrijk is de tenenspreider iedere dag te dragen voor het overgrote deel van de dag, om het meeste effect te behalen op de lange termijn. Een tenenspreider voorkomt eveneens likdoorns of andere zere plekken tussen de tenen door het drukken van de tenen tegen elkaar als gevolg van de scheefstand. Voor 's nachts bestaan er nachtspalken, die hetzelfde effect beogen als de tenenspreiders die je overdag kunt dragen.