Pijn aan de blaas: symptomen en oorzaken van blaaspijn

Pijn aan de blaas of blaaspijn kan zowel vrouwen als mannen treffen. Een pijnlijke blaas is een vervelende klacht waar je flink last van kunt hebben. De blaas is holle, gespierde, elastische zak die is ontworpen als tijdelijke opslagplaats voor urine. De blaas bevindt zich onderin je buik, achter het schaambeen, aan het eind van de twee urineleiders die van de nier (het nierbekken) naar de blaas loopt. Een volle blaas bevat gemiddeld zo'n 400 ml urine, maar leeg is de blaas niet veel groter dan een peer. Verschillende blaasproblemen kunnen pijn aan de blaas of blaaspijn veroorzaken. De vier meest voorkomende oorzaken van pijn in de blaas zijn urineretentie, interstitiële cystitis, infectie van de urinewegen en blaaskanker.

• Pijn aan de blaas door urineretentie
• Urineretentie
• Oorzaken
• Symptomen
• Complicaties
• Diagnose
• Behandeling
• Interstitiële cystitis of blaaspijnsyndroom
• Wat is het?
• Oorzaak
• Symptomen
• Diagnose
• Behandeling
• Blaaspijn door een urineweginfectie, meer vrouwen dan mannen
• Urineweginfectie
• Urinewegen
• Vrouwen, mannen en kinderen
• Pijn aan de blaas door blaaskanker
• Wat is het?
• Symptomen
• Pijnlijke blaas door nierstenen
• Wat is het?
• Symptomen
• Risicofactoren
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling
• Preventie
• Blaaspijn door blaasstenen
• Wat is het?
• Wie krijgt blaasstenen?
• Oorzaken
• Symptomen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling
• Preventie
• Prognose
• Onderzoek en diagnose
• Het gesprek met de arts
• Urineonderzoek
• Fysiek onderzoek
• Beeldvorming
• Cystoscopie: Met een camera je blaas bekijken
• Bloedonderzoek
• Uroflowmetrie: Hoe sterk is je urinestraal?
• Urinekweek
• Behandeling van blaaspijn

Pijn aan de blaas door urineretentie

Urineretentie

Urineretentie is het onvermogen om de blaas te legen. Urineretentie kan acuut of chronisch zijn. Acute urineretentie is een medische noodsituatie. Urineretentie komt het meest voor bij mannen die in de 50 of 60 zijn als gevolg van prostaatvergroting. Bij een vrouw kan urineretentie optreden als haar blaas verzakt is(blaasverzakking) of uit de positie getrokken wordt door een andere verzakking.

Oorzaken

Urineretentie kan worden veroorzaakt door een obstructie in de urinewegen, zoals een vergrote prostaat of blaasstenen, infecties die leiden tot zwelling of irritatie, zenuwproblemen die interfereren met signalen tussen de hersenen en de blaas, medicijnen, obstipatie, plasbuisvernauwing of een zwakke blaasspier.

Symptomen

Symptomen van acute urineretentie zijn hevige pijn, een dringende behoefte om te plassen, terwijl je niet kunt plassen, en een opgeblazen onderbuik. Chronische urineretentie-symptomen zijn mild en geeft zelden een duidelijke lokale pijn, maar wel constant ongemak, je kunt moeilijker de urinestroom starten of gaande houden (een zwakkere urinestraal), je hebt vaak aandrang om te plassen, of het gevoel dat je nog niet uitgeplast bent terwijl er geen plas meer komt.

Complicaties

Complicaties zijn infecties van de urinewegen, schade aan de blaas en chronische nierziekte.

Diagnose

Urineretentie wordt gediagnosticeerd op basis van een aantal onderzoeken, waaronder lichamelijk onderzoek door de arts, urineonderzoek, een kijkonderzoek in de blaas (cystoscopie), röntgen- en CT-scan, bloedonderzoek (bij mannen PSA-onderzoek in verband met mogelijke prostaatklachten) en prostaatonderzoek, urodynamisch-onderzoek (UDO) om te bezien hoe de blaas werkt en gynaecologisch onderzoek bij vrouwen.

Behandeling

Behandeling van urineretentie omvat katheterisatie en daarna het wegnemen van de onderliggende aandoening, bijvoorbeeld het uitpellen van de prostaat in geval van een goedaardige prostaatvergroting.

Interstitiële cystitis of blaaspijnsyndroom

Wat is het?

Interstitiële cystitis (IC), ook wel blaaspijnsyndroom genoemd, is een chronische aandoening waarbij de wand van de blaas ontstoken en geïrriteerd is. De urineblaas kan zich minder gemakkelijk oprekken, waardoor de capaciteit afneemt. Het gevolg is dat je sneller het gevoel hebt dat je blaas vol zit, waardoor je sneller aandrang krijgt. Vrouwen hebben veel meer kans dan mannen om de aandoening te krijgen.

Oorzaak

de precieze oorzaak is anno 2024 niet duidelijk, maar artsen gaan ervan uit dat het een lichamelijk probleem is en niet het gevolg of een symptoom van een psychisch probleem. Waarschijnlijk spelen meerdere factoren een rol, al dan niet in combinatie met elkaar.

Symptomen

De symptomen van het blaaspijnsyndroom zijn onder meer:

• blaaspijn;
• frequent urineren; en
• het steeds voelen van aandrang.

Het blaaspijnsyndroom heeft een variabel beloop, wat betekent dat de symptomen kunnen verschijnen en verdwijnen na verloop van tijd. De intensiteit van de symptomen kan variëren tussen verschillende personen en zelfs bij dezelfde persoon in de loop van de tijd.

Diagnose

De diagnose is gebaseerd op de typische symptomen van de aandoening en door het uitsluiten van andere aandoeningen die dezelfde soort symptomen kunnen veroorzaken.

Behandeling

Behandeling kan bestaan uit:

• pijnmedicatie en ontstekingsremmers, zodat de blaas zich ontspant en de aandrang vermindert;
• blaasspoelingen;
• PTNS - neurostimulatie, waarbij de zenuwen die de blaas aansturen met zachte elektrische pulsen worden gestimuleerd en de aandrang afneemt;
• laserbehandeling;
• botox-injecties in het blaasslijmvlies; en
• (in het uiterste geval) een operatie waarbij de blaas wordt verwijderd.

Blaaspijn door een urineweginfectie, meer vrouwen dan mannen

Urineweginfectie

Een urineweginfectie is een infectie van het slijmvlies aan de binnenkant van de urinewegen, die bestaan uit:

• het nierbekken;
• de urineleiders;
• de blaas; en
• de urethra (plasbuis).

Urinewegen

De bovenste urinewegen bestaan uit de nieren en de urineleiders. Infectie in de bovenste urinewegen komt vaak voor in de nieren (pyelonefritis of nierbekkenontsteking), wat gepaard gaat met koorts, koude rillingen, misselijkheid, braken en andere ernstige symptomen. De lagere urinewegen bestaan uit de blaas en de urinebuis. Infectie in de lagere urinewegen kan de urethra (plasbuisontsteking) of de blaas (blaasontsteking) beïnvloeden.

Vrouwen, mannen en kinderen

Urineweginfecties komen veel vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen. Maar ongeveer 1-2% van de kinderen krijgt op enig moment een urineweginfectie. Urineweginfecties bij kinderen verlopen vaker ernstiger dan bij volwassenen, vooral bij jongere kinderen. Urineweginfectie is de meest voorkomende urinewegenprobleem bij kinderen naast bedplassen. Ongeveer 40% van de vrouwen en 12% van de mannen krijgt op enig moment in hun leven een urineweginfectie.

Pijn aan de blaas door blaaskanker

Wat is het?

Blaaskanker is een vorm van kanker die begint in de blaas. Blaaskanker treft meestal oudere volwassenen, maar het kan op elke leeftijd voorkomen. Blaaskanker wordt meestal gediagnosticeerd in een vroeg stadium, wanneer het nog zeer goed te behandelen is.

Symptomen

De symptomen van blaaskanker kunnen bestaan uit:

• bloed in de urine (hematurie);
• frequent urineren;
• pijn bij het plassen;
• doffe pijn in de onderbuik, onderrug en in het bekken (bekkenpijn).

Pijnlijke blaas door nierstenen

Wat is het?

Een pijnlijke blaas kan ook komen door nierstenen. Nierstenen ontstaan ​​wanneer bepaalde stoffen in de urine te geconcentreerd worden. Dit resulteert in mineralen en andere stoffen in de urine die uitkristalliseren in de nier. De kristallen kunnen samenklonteren en harde stenen vormen. Normaal bevat urine chemicaliën die de vorming van de kristallen belemmeren.

Symptomen

Je kunt nierstenen hebben zonder dat je er wat van merkt. De meeste nierstenen passeren via de urineleiders (de buisjes die de nieren en de blaas met elkaar verbinden) in de blaas zonder problemen te veroorzaken. Als er echter een grote niersteen passeert, dan kun je last krijgen van pijn, vaak ondraaglijke pijn. Andere symptomen van nierstenen zijn:

• bloed in de urine
• rode urine
• misselijkheid
• braken
• vaker plassen
• koude rillingen en koorts

Wanneer een steen in de urinewegen begint te bewegen, kun je een 'nierkoliek' ervaren, wat een intense pijn in de rug is, net onder de ribben. De pijn straalt gewoonlijk uit in de lies (liespijn) en de teelbal bij mannen (teelbalpijn).

Risicofactoren

Mannen hebben 2-3 keer zo vaak last van nierstenen dan vrouwen. De piekincidentie van nierstenen ligt tussen de 20 en 40 jaar, maar mensen van elke leeftijd kunnen last krijgen van nierstenen. Mensen met recidiverende urineweginfecties en mensen met een familiegeschiedenis van nierstenen zijn vatbaarder voor de ontwikkeling ervan, net als mensen met jicht.

Onderzoek en diagnose

Een gewone röntgenfoto van de buik kan vaak van de stenen identificeren, en hun grootte en locatie in het urinestelsel tonen. Een CT-scan van de nieren, urineleiders en blaas wordt vaak aanbevolen als nierstenen worden vermoed. Een echografie van de buik kan ook nuttig zijn bij het diagnosticeren van nierstenen. Een intraveneus pyelogram (IVP) is radiografisch onderzoek waarbij röntgenfoto’s worden gemaakt van de nieren, de urineleiders (ureters) en de blaas, nadat een contrastmiddel in een ader is gespoten. Een IVP kan elke obstructie van de urinestroom identificeren die geassocieerd wordt met een steen die in het urinestelsel zit.

Behandeling

De meeste nierstenen die minder dan 5 mm in diameter zijn, worden vaak vanzelf uitgeplast zonder enige specifieke behandeling. In dergelijke gevallen kan het helpen om voldoende water te drinken. Pijnstillers, zoals niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAIDS), kunnen worden gebruikt om (blaas)pijn en ongemak te behandelen. Stenen moeten mogelijk worden verwijderd als:

• ze zijn te groot zijn om zelfstandig uit te plassen
• ze hevige pijn of bloedingen veroorzaken
• ze andere problemen veroorzaken, zoals een infectie of blokkade waardoor je niet kunt plassen

Behandelingen die worden gebruikt om een niersteen te verwijderen zijn de volgende:

• de niersteenvergruizer, een apparaat dat met schokgolven energie in het lichaam opwekt
• een kijkoperatie via de huid (percutane nefrolitholapaxie), toegepast bij stenen die in de nier zitten.
• een kijkoperatie via de plasbuis (URS = ureteroscopie)., toegepast bij een steen in de urineleider die te groot is om spontaan uit te plassen

Preventie

De volgende tips kunnen de ontwikkeling van nierstenen helpen voorkomen:

• Drink veel water. Mensen die eerder een steen hebben gehad, moeten voldoende vocht drinken, vooral water, om ervoor te zorgen dat hun urine er verdund uitziet.
• Sommige soorten nierstenen kunnen worden vermeden door bepaalde voedingsmiddelen te beperken. Vermijd toegevoegd zout in je dieet.
• Beoordeel je geneesmiddelen met je huisarts, omdat sommige geneesmiddelen het risico op het ontwikkelen van nierstenen kunnen vergroten.
• Raadpleeg je huisarts bij het eerste teken van een urineweginfectie.
• Afhankelijk van het type niersteen dat je hebt gehad, zijn er enkele geneesmiddelen die kunnen helpen voorkomen dat stenen zich weer vormen (bijvoorbeeld allopurinol verlaagt het urinezuurniveau in de urine en kan urinezuurstenen helpen voorkomen).

Blaaspijn door blaasstenen

Wat is het?

Een pijnlijke blaas kan soms ook komen door blaasstenen. Blaasstenen zijn kleine samenklonteringen van chemische afvalproducten die zich geleidelijk in de blaas vormen. Ze worden gevormd door mineralen en eiwitten die in de urine worden aangetroffen. Stenen kunnen zich vormen in elk van de organen waaruit het urinestelsel bestaat. Blaasstenen vormen zich in de blaas.

Wie krijgt blaasstenen?

Zowel mannen als vrouwen kunnen blaasstenen ontwikkelen. Kinderen kunnen stenen krijgen, maar dit is zeldzaam in ontwikkelde landen. Het risico is groter voor mensen die verlamd zijn, blaasvergroting hebben (gehad) of obstructie van de blaasuitgang hebben.

Oorzaken

Blaasstenen worden veroorzaakt door geconcentreerde urine die te lang in de blaas blijft. Bepaalde mineralen vormen kristallen die steentje vormen. Niet in staat zijn om de blaas volledig te legen, kan leiden tot de vorming van stenen. Oorzaken van onvermogen om de blaas te legen, kunnen zijn:

• Vergrote prostaat (mannen): de prostaat is een orgaan dat de urethra omringt, de buis die urine uit het lichaam laat stromen. Wanneer de prostaat vergroot is, kan het druk veroorzaken die de urine in het lichaam houdt.
  Normale en vergrote prostaat / Bron: Akcmdu9, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  [
• Cystocele (vrouwen): een verzakking van de blaas in de vagina. Deze aandoening treedt op wanneer de blaaswand, verzwakt door overbelasting of een bevalling, in de vagina zakt. De stroom urine kan hierdoor geblokkeerd raken.
• Neurogene blaas: deze aandoening treedt op wanneer de zenuwen van de blaas zijn beschadigd. Schade kan optreden als gevolg van zenuw- of ruggenmergletsel. Veel mensen met een neurogene blaas moeten katheters (dunne, flexibele slangen) gebruiken die in de urineleider worden ingebracht om urine te verwijderen. Soms kan de katheter niet alle urine verwijderen. Bovendien kan de katheter een plaats zijn waar kristallen zich verzamelen en stenen vormen.
• Blaasdivertikel: bij deze aandoening bevinden zich zakjes in de blaas die zo groot kunnen worden dat zee interfereren met urine die het lichaam verlaat.
• Blaasaugmentatie: dot een operatie wat tot doel heeft om de blaas beter te laten functioneren. Mensen die deze operatie nodig hebben, ontwikkelen vaak blaasstenen.
• Voeding: een dieet dat niet voldoende vocht bevat, kan tot stenen leiden. Sommige stenen hebben te maken met beperkt eiwit in de voeding. Calciumniveaus in de urine kunnen ook een probleem zijn.

Symptomen

de symptomen van blaasstenen zijn:

• constante behoefte om te plassen, vooral 's nachts
• pijn bij het plassen of andere problemen bij het urineren
• pijn in of bij de penis
• bloed in de urine
• pijn in de onderbuik
• pijn in de blaas.
• donkere urine of troebele urine
• frequente urineweginfecties

Onderzoek en diagnose

Naast een lichamelijk onderzoek door een arts, kunnen er bepaalde tests uitgevoerd worden om blaasstenen te diagnosticeren:

• urineonderzoek
• röntgenfoto's
• echografie
• CT-scan, waarbij gebruik gemaakt kan worden van contrastvloeistoffen
• cystoscopie (een inwendig onderzoek van de plasbuis en de blaas)

Behandeling

Kleine blaasstenen kunnen op natuurlijke wijze het lichaam verlaten (doordat je ze uitplast). Als ze niet vanzelf weggaan, moeten blaasstenen worden verwijderd. De arts kan ook aanbevelen de oorzaak te behandelen als deze bekend is. Verwijdering van een blaassteen kan worden gedaan door middel van een operatie via de plasbuis of vergruizing.

Preventie

Het is het beste om veel vocht te drinken, vooral als je risico loopt op vorming van stenen. Als je een infectie hebt of het gevoel hebt dat de blaas niet helemaal leeg is, probeer dan 'dubbele mictie'. Dit houdt in dat je gaat plassen, dan een paar minuten wacht en dan weer plast. Indien je voeding verband houdt met de vorming van blaasstenen, volg dan de aanwijzingen van je arts op met betrekking tot voeding en dieet. Schakel medische hulp in bij het eerste teken van urineproblemen. Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat mannen met een vergrote prostaat de blaas beter kunnen legen als ze gaan zitten als ze plassen.

Prognose

Behandeling van blaasstenen lost over het algemeen het probleem op. Sommige mensen hebben meer kans om blaasstenen te krijgen en moeten stappen ondernemen om ze te voorkomen.

Onderzoek en diagnose

Blaaspijn kan je dag flink verpesten, en het is vaak lastig om te achterhalen waar die vervelende pijn vandaan komt. Gelukkig zijn er verschillende manieren om te ontdekken wat er speelt, zodat je snel weer opgelucht adem kunt halen. Hier een blik op hoe dat onderzoek eruitziet!

Het gesprek met de arts

Het begint allemaal met een goed gesprek. Je arts wil precies weten wat je voelt: waar doet het pijn, hoe lang al, en zijn er andere signalen, zoals branderig plassen of bloed in je urine? Dit helpt de arts om een duidelijk beeld te krijgen van de mogelijke oorzaken en is de eerste stap naar de juiste diagnose.

Urineonderzoek

Een simpele plas kan veel verklappen! Met een urineonderzoek kan de arts zien of er tekenen zijn van een blaasontsteking, zoals bacteriën of bloed. Vaak is een blaasontsteking de boosdoener bij blaaspijn, en dit onderzoek helpt om dat meteen op te sporen of uit te sluiten.

Fysiek onderzoek

Tijdens een lichamelijk onderzoek kan de arts precies voelen waar de pijn zit. Dit helpt om te bepalen of het daadwerkelijk je blaas is die de klachten veroorzaakt, of dat er misschien iets anders speelt, zoals gespannen spieren in het bekken.

Beeldvorming

Als er meer duidelijkheid nodig is, komt de techniek erbij. Een echografie of CT-scan kan een kijkje nemen in je blaas, nieren en urinewegen. Zo kunnen stenen, tumoren of andere afwijkingen zichtbaar worden die misschien verantwoordelijk zijn voor de pijn. Het is een effectieve manier om letterlijk in je lichaam te zien wat er aan de hand is.

Cystoscopie: Met een camera je blaas bekijken

Bij hardnekkige blaaspijn kan een cystoscopie de volgende stap zijn. Hierbij brengt de arts een klein cameraatje via de plasbuis in je blaas om te zien of er bijvoorbeeld ontstekingen, poliepen of interstitiële cystitis aanwezig zijn. Spannend, maar superbelangrijk voor een juiste diagnose!

Bloedonderzoek

Soms is ook bloedonderzoek nodig om te controleren op tekenen van infectie of andere onderliggende gezondheidsproblemen, zoals nierproblemen of diabetes. Dit helpt om meer ernstige oorzaken van blaaspijn uit te sluiten.

Uroflowmetrie: Hoe sterk is je urinestraal?

Soms ligt de oorzaak van blaaspijn bij problemen met de manier waarop je plast. Met een uroflowmetrie meet de arts de kracht en hoeveelheid van je urinestraal. Een verstoorde plasstroom kan wijzen op een blokkade of een probleem met de spieren rondom je blaas.

Urinekweek

Bij een vermoeden van een infectie kan een urinekweek meer duidelijkheid geven. Hiermee kan de arts precies zien welke bacterie verantwoordelijk is voor de pijn, zodat de juiste antibiotica voorgeschreven kunnen worden. Een slimme manier om de boosdoener direct aan te pakken!

Behandeling van blaaspijn

Blaaspijn kan verschillende oorzaken hebben, en de behandeling hangt af van wat de pijn precies veroorzaakt. Hier zijn de vier meest voorkomende oorzaken van blaaspijn en hun behandelingen:

Urineretentie

• Katheterisatie: Als je niet in staat bent om te plassen, kan een katheter helpen om de blaas te legen.
• Medicatie: Bepaalde medicijnen kunnen helpen om de blaas te ontspannen en het plassen te vergemakkelijken.
• Chirurgie: In ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn om de oorzaak van de urineretentie te verhelpen.

Interstitiële cystitis

• Dieetveranderingen: Het vermijden van prikkelende voedingsmiddelen zoals koffie, alcohol en pittig eten kan de symptomen verminderen.
• Blaasinstillaties: Een behandeling waarbij medicijnen direct in de blaas worden gebracht om de ontsteking te verminderen.
• Fysiotherapie: Bekkenbodemfysiotherapie kan helpen bij het ontspannen van de spieren rondom de blaas.

Urineweginfectie

• Antibiotica: Dit is de standaardbehandeling voor een bacteriële infectie van de urinewegen.
• Hydratatie: Veel water drinken helpt om bacteriën uit de blaas te spoelen.
• Pijnstilling: Over-the-counter pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen kunnen helpen bij het verlichten van de pijn.

Blaaskanker

• Chirurgie: Het verwijderen van tumoren uit de blaas is vaak de eerste stap bij de behandeling van blaaskanker.
• Chemotherapie of immunotherapie: Dit kan worden toegepast om kanker te bestrijden of te verkleinen, afhankelijk van het stadium van de ziekte.
• Bestraling: Dit kan worden gebruikt om kankercellen in de blaas te doden.

Lees verder

• Blaaspijnsyndroom: symptomen, oorzaken en behandeling
• Blaasklachten en blaasproblemen: symptomen en oorzaken
• Blaasstenen: symptomen, oorzaak, behandeling en verwijderen
• Blaasontsteking bij mannen en vrouwen: oorzaken en symptomen
• Blaasverzakking of verzakte blaas: symptomen en behandeling