Blaaspijn: oorzaken, symptomen & behandeling pijnlijke blaas

Blaaspijn duidt op pijn aan de blaas. Blaaspijn is een veel voorkomende klacht die voornamelijk voorkomt bij vrouwen, maar ook bij mannen kan optreden. Blaaspijn kan worden toegeschreven aan een paar verschillende factoren. Deze kunnen bestaan uit een urineweginfectie, blaasstenen, de ziekte van Crohn of zelfs blaaskanker. Maar verreweg de meest voorkomende oorzaak van blaaspijn is een aandoening die bekend staat als interstitiële cystitis (IC), ook wel het blaaspijnsyndroom genoemd, een ontsteking van de urineblaas die niet door bacteriën wordt veroorzaakt. IC treft ongeveer 3-6% van de Nederlandse vrouwen en het komt het meeste voor bij vrouwen in de leeftijd van 40-60 jaar. Het kan ook mannen en kinderen treffen, zij het in veel mindere mate.

• De urineblaas
• Wat is blaaspijn?
• Symptomen van blaaspijn
• Oorzaken van een pijnlijke blaas
• Urineweginfectie
• Interstitiële cystitis (blaaspijnsyndroom)
• Blaaskanker
• Blaaspijn bij vrouwen en mannen
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Behandeling van blaaspijn
• Medische behandeling
• Leefstijlveranderingen
• Zelfzorg

De urineblaas

De urineblaas of kortweg blaas is een holle, ballonvormige spier in het midden van je bekken en waarin de urine zich tijdelijk verzamelt. De blaas maakt onderdeel uit van de urinewegen. De blaas is een tijdelijke opslagplaats van urine die door de nieren wordt geproduceerd en via de urineleiders naar je blaas wordt getransporteerd. Daarna wordt het uitgescheiden via de urinebuis.

Wat is blaaspijn?

Blaaspijn is pijn aan de blaas en kan zowel mannen als vrouwen treffen en het kan worden veroorzaakt door een paar verschillende aandoeningen, sommige ernstiger dan de andere. Omdat de blaas in het midden van het lichaam zit, wordt de pijn van de blaas meestal gevoeld in het midden van het bekken of de onderbuik en niet aan één kant van het lichaam (links of rechts).

Symptomen van blaaspijn

Afhankelijk van de oorzaak, kan blaaspijn gepaard gaan met andere klachten, zoals onder meer:

• veelvuldig urineren, waaronder 's nachts uit bed moeten om naar het toilet te gaan
• vaak aandrang om te plassen
• urine-incontinentie
• branderige pijn bij het plassen
• nadruppelen
• pijn (buikpijn, vaginapijn, penispijn of perineale pijn)

Oorzaken van een pijnlijke blaas

Blaaspijn van welke aard dan ook, vereist onderzoek omdat het verschillende mogelijke oorzaken heeft, van een urineweginfectie tot chronische blaasontsteking.

Urineweginfectie

Een urineweginfectie is een infectie van het slijmvlies aan de binnenkant van de urinewegen. Een blaasontsteking komt het meeste voor en treft vooral vrouwen. Een urineweginfectie wordt vaak veroorzaakt door bacteriën die via de urethra (plasbuis) de blaas binnendringen. Een onbehandelde of verwaarloosde urineweginfectie kan verspreiden naar de nieren en de bloedstroom, wat ernstige complicaties kan veroorzaken.

Symptomen van een urineweginfectie zijn:

• blaaspijn
• pijn bij het plassen
• branderig gevoel bij het plassen
• pijn in onderbuik
• pijn on onderrug
• bekkenpijn
• troebele urine
• bloed in de urine

Interstitiële cystitis (blaaspijnsyndroom)

Interstitiële cystitis, ook wel blaaspijnsyndroom genoemd, is een chronische aandoening waarbij de wand van de blaas geïrriteerd is waardoor deze minder gemakkelijk oprekt en de capaciteit van de urineblaas afneemt. Je hebt hierdoor sneller last van een pijnlijke ‘volle blaas gevoel’. De oorzaak van de aandoening is anno 2023 onbekend, maar bepaalde factoren kunnen symptomen veroorzaken, zoals infecties, fysieke of emotionele stress, dieet/voeding, blaasletsel of bepaalde medicijnen.

De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig en variëren van persoon tot persoon. Symptomen kunnen zijn:

• sterke aandrang om te plassen
• frequent urineren
• brandend gevoel of pijn bij het plassen
• blaaspijn
• bekkenpijn
• buikpijn
• perineumpijn:
• pijn tussen de vagina en de anus (vrouwen)
• pijn tussen het scrotum en de anus (mannen)
• pijnlijke geslachtsgemeenschap

Blaaskanker

Blaaskanker ontstaat wanneer cellen in de blaas ongecontroleerd groeien. Er zijn verschillende soorten blaaskanker, maar urotheelcarcinoom is het meest voorkomende type. Hierbij ontstaat kanker vanuit het slijmvlies van de blaas. Blaaskanker komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en komt het vaakst voor na de leeftijd van 55 jaar. Het komt ook twee tot drie keer vaker voor bij mensen die roken in vergelijking met niet-rokers.

Bloed in de urine is het meest voorkomende symptoom van blaaskanker. Meestal geeft blaaskanker geen pijn of andere symptomen. Als er symptomen aanwezig zijn, kunnen deze de volgende zijn:

• vaker moeten plassen
• pijn of branderig gevoel bij het urineren
• vaak aandrang om te plassen, zelfs wanneer je blaas niet vol is
• moeite met plassen
• zwakke urinestroom

Gevorderde blaaskanker kan van invloed zijn op andere organen en systemen, wat de volgende klachten kan geven:

• niet kunnen plassen
• lage rugpijn aan één kant
• botpijn
• buikpijn of bekkenpijn
• verlies van eetlust
• zwakte of vermoeidheid

Blaaspijn bij vrouwen en mannen

Blaaspijn komt vaker voor bij vrouwen. Dit is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat de twee meest voorkomende oorzaken van blaaspijn – urineweginfecties en interstitiële cystitis – vaker vrouwen treffen dan mannen. Het kan ook te wijten zijn aan het feit dat de blaas in direct contact komt met de voortplantingsorganen van een vrouw, wat irritatie en verergerende symptomen kan veroorzaken. De verschillen in de anatomie van een vrouw vergroten het risico op een blaasontsteking. Een kortere urethra of plasbuis betekent dat bacteriën dichter bij de blaas van een vrouw zijn. De urethra van een vrouw is ook dichter bij de anus dan bij een man en bij de anus houden zich (poep)bacteriën op die een blaasontsteking kunnen veroorzaken. Mannen lopen daarentegen een hoger risico op het ontwikkelen van blaaskanker.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Het diagnosticeren van blaaspijn kan lange tijd in beslag nemen omdat alle mogelijke oorzaken moeten worden uitgesloten. De arts zal eerst een uitgebreid vraaggesprek met je voeren over je klachten en hij of zij zal daarbij je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen. Daarna volgt lichamelijk onderzoek en (bij vrouwen) inwendig onderzoek. Ook kan de arts bloedonderzoek en urineonderzoek laten doen.

De meest voorkomende aandoeningen bij zowel mannen als vrouwen die blaaspijn veroorzaken zijn urineweginfecties en blaaskanker. Bij mannen kunnen chronische prostatitis (prostaatontsteking) blaaspijn veroorzaken. Voor vrouwen is endometriose een veelvoorkomende oorzaak van bekkenpijn.

Vervolgonderzoek

Urineonderzoek en een urinekweek kan de ziekteverwekker identificeren in geval van een bacteriële urineweginfectie. Een kweekje van prostaatvloeistof kan worden onderzocht op tekenen van een prostaatontsteking, die vervolgens kan worden behandeld met antibiotica. Cystoscopie kan ook worden uitgevoerd. Dit is een inwendig onderzoek van de plasbuis en de blaas. Tijdens dit onderzoek kan een stukje weefsel uit de blaas worden weggenomen (biopsie) voor microscopisch onderzoek.

Behandeling van blaaspijn

Behandeling van blaaspijn bestaat vaak uit een combinatie van levensstijlveranderingen en medische behandelingen.

Medische behandeling

Urineweginfectie
Bij lichte blaasontsteking kan veel drinken om de urinewegen door te spoelen, voldoende zijn. Zwaardere blaasontsteking kan worden behandeld met antibiotica en een nierbekkenontsteking wordt door een arts altijd behandeld met antibiotica.

Interstitiële cystitis
Er is geen specifieke behandeling voor interstitiële cystitis. De arts zal behandelingen aanbevelen ter verlichting van de symptomen, waaronder:

• Verandering in leefstijl. De aanbevolen wijzigingen zijn gebaseerd op wat de mogelijke triggers zijn van de klachten. Deze omvatten vaak stoppen met roken, het vermijden van alcohol en veranderingen in de voeding. Sommige mensen ervaren dat oefeningen voor stressreductie helpt tegen de klachten..
• Medicatie. Vrij verkrijgbare pijnstillers kunnen de pijn helpen verlichten. Geneesmiddelen op recept zoals Tricyclische antidepressiva (middelen tegen depressie) kunnen helpen de blaas te ontspannen en pijn te blokkeren.
• Blaastraining. Door blaastraining kan de blaas meer urine vasthouden. Het houdt in dat je bijhoudt hoe vaak je plast en dat je geleidelijk de tijd verlengt tussen het plassen.
• Fysiotherapie. Een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in het bekken, kan je helpen om je bekkenbodemspieren te versterken en te ontspannen, wat kan helpen de symptomen te verlichten, waaronder spasmen in de bekkenbodemspieren.
• Blaasinstillatie (blaasspoelingen). Een kleine hoeveelheid vloeistof die medicatie bevat om irritatie te verminderen, wordt in de blaas ingebracht en ongeveer 15 minuten vastgehouden waarna je het weer vrijgeeft. De behandeling kan wekelijks of tweewekelijks gedurende één of twee maanden worden herhaald.
• Blaas uitrekken. De blaas wordt uitgerekt door deze met vloeistof te vullen. Je krijgt medicatie om je te helpen de vloeistof vast te houden en het strekken van de blaas te verdragen. Sommige mensen ervaren een tijdelijke verlichting van de symptomen na het strekken van de blaas.
• Transcraniële magnetische stimulatie (TMS): dit is een vorm van hersenstimulatie waarbij geen ingreep nodig is. Een Herhaaldelijke transcraniële magnetische stimulatie kan chronische bekkenpijn en bijbehorende urinewegaandoeningen verbeteren bij mensen met het blaaspijnsyndroom.
• Chirurgie. Chirurgie wordt alleen aanbevolen als alle andere behandelingen onvoldoende soelaas bieden en de klachten ernstig zijn. Bij chirurgie kan sprake zijn van blaasvergroting, een cystectomie om de blaas te verwijderen of deviaties (omleidingen van de urinewegen).

Blaaskanker
Behandeling voor blaaskanker hangt af van het type blaaskanker, het stadium van de kanker en andere factoren. Behandeling voor blaaskanker bestaat meestal uit een of meer van de volgende behandelingen:

• Chirurgie. Het type operatie dat wordt gebruikt om blaaskanker te behandelen, is afhankelijk van het stadium. Chirurgie kan worden gebruikt om een ​​tumor te verwijderen, een deel van de blaas te verwijderen of de hele blaas.
• Bestraling (radiotherapie). Hoogenergetische straling wordt gebruikt om kankercellen te doden. Het wordt vaak gecombineerd met chemotherapie.
• Chemotherapie. Chemotherapie medicijnen worden gebruikt om kankercellen te doden.
• Immunotherapie. Bij immunotherapie krijg je medicatie om je immuunsysteem kankercellen te laten herkennen en te doden.

Leefstijlveranderingen

Blaaspijn kan soms worden tegengegaan met leefstijlveranderingen:

• Verandering van dieet (vermindering van de inname van zuur voedsel, gekruid voedsel, cafeïnehoudende frisdranken, alcohol en chocolade)
• Stoppen met roken.
• Milde rekoefeningen.
• Blaastraining.

Zelfzorg

Bij blaaspijn kunnen soms de volgende zelfzorgmaatregelen helpen:

• Plaats een warmwaterkruik op het perineum (het gebied tussen de anus en de vagina)
• Ontspan in een gehurkte houding met je knieën opgetrokken naar de borst.
• Drink 8 glazen water per dag om ervoor te zorgen dat de urine niet te geconcentreerd wordt, hetgeen irritatie veroorzaakt.
• Draag losse broeken en rokken zodat de onderbuik (en blaas) niet afgekneld wordt.

Lees verder

• Pijn aan de blaas: symptomen en oorzaken van blaaspijn
• Urineweginfectie: symptomen, oorzaken en behandeling
• Blaaspijnsyndroom: symptomen, oorzaken en behandeling
• Blaasontsteking: symptomen, oorzaken, behandeling & prognose
• Blaasspasmen (blaaskrampen): symptomen en oorzaken