Blaasspasmen (blaaskrampen): symptomen en oorzaken

Blaasspasmen is een vervelende klacht. Blaasspasmen of blaaskrampen zijn onwillekeurige samentrekkingen van een geprikkelde blaas. Normaal gesproken is de detrusor spier (blaasspier), ontspannen waardoor de wand kan uitrekken en er vulling met urine kan plaatsvinden. Tijdens een blaasspasme kan de detrusorspier plotseling samentrekken of samenknijpen. Deze contracties leiden tot een dringende noodzaak om te plassen of ongewild urineverlies, die bekend staat als urge-incontinentie, waarbij je een plotselinge, sterke aandrang hebt tot plassen wat samengaat of gevolgd wordt door ongewild urineverlies. De behandeling van blaasspasmen of blaaskrampen hangt af van de onderliggende oorzaak. Blaasspasmen kan gepaard gaan met ongewild urineverlies. Dit kan een behoorlijke impact op je leven hebben. Schaamte en taboes zorgen er vaak voor dat ongewild urineverlies niet of nauwelijks wordt besproken.

• Blaasspasmen: betekenis
• Epidemiologie
• Anatomie en fysiologie van de blaas
• Symptomen van blaasspasmen
• Pathofysiologie en ontstaansmechanisme
• Oorzaken van blaasspasmen
• Veelvoorkomende oorzaken
• Neurologische aandoeningen
• Chirurgische ingrepen
• Medicatie
• Voedingsmiddelen
• Idiopathische blaasspasmen
• Risicofactoren en -groepen voor blaasspasmen
• Medische hulp
• Wanneer een huisarts raadplegen?
• Wanneer direct medische hulp inschakelen? (Alarmsymptomen)
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van blaasspasmen
• Bekkenbodemoefeningen
• Veranderingen in levensstijl
• Geneesmiddelen
• TENS
• Neuromodulatie (InterStim Therapie)
• Blaasspasmen aanpakken: praktische tips om je blaas te kalmeren
• Drink met beleid: blijf gehydrateerd, maar niet te veel
• Warmte: jouw geheime wapen tegen spasmen
• Pas je voeding aan: voed je blaas, niet de krampen
• Train je blaas: controle over de spasmen
• Let op mogelijke triggers en minimaliseer stress
• Innovatieve hulpmiddelen en zelfzorgopties
• Wanneer moet je naar de dokter?
• Prognose van blaaskrampen
• Complicaties
• Urine-incontinentie
• Urineweginfecties
• Slaapproblemen
• Blazen overbelasten
• Impact op je sociale leven
• Preventie

Blaasspasmen: betekenis

Marit, een 38-jarige fysiotherapeute, had altijd gedacht dat ze een sterke blaas had – tot ze na een lange roadtrip ineens hevige krampen kreeg. Het voelde alsof haar blaas zichzelf aan het oprollen was, zelfs nadat ze net geplast had. Elke hobbel in de weg leek de pijn erger te maken. Eenmaal thuis ging ze meteen op Google: “blaaskrampen na lange zit” – en raakte al snel in paniek door de zoekresultaten. Gelukkig stelde haar huisarts haar gerust: het waren blaasspasmen, waarschijnlijk veroorzaakt door te lang ophouden en te weinig drinken onderweg. “Mijn blaas protesteerde, en terecht,” lachte ze later, terwijl ze zwoer voortaan altijd een flesje water én een extra pitstop in te plannen.

Normaal gesproken vult de blaas zich langzaamaan met urine en als de blaas vol is, krijg je aandrang om te gaan plassen. Je zoekt dan een toilet op om te plassen. Bij mensen met blaasspasmen treedt deze aandrang echter plotseling op en vaak in ernstige mate. Een spasme duidt op het plotseling, onvrijwillig samenknijpen van een spier. Blaasspasmen zijn onwillekeurige contracties van een geprikkelde blaas. Een blaasspasme of detrusorcontractie treedt op wanneer de blaasspier plotseling en zonder waarschuwing vooraf samenknijpt, waardoor een dringende behoefte ontstaat om urine te lozen. De spasme kan ervoor zorgen dat je ongewild urine verliest. Wanneer dit gebeurt wordt het urge-incontinentie of een overactieve blaas genoemd.

Epidemiologie

Blaasspasmen, ook wel blaaskrampen genoemd, zijn relatief veelvoorkomend en kunnen op verschillende leeftijden optreden. De prevalentie varieert sterk, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Ze komen vaak voor bij mensen met neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose (MS) of een dwarslaesie, maar ook na bepaalde urologische ingrepen, zoals een katheterisatie. Geschat wordt dat ongeveer 10-15% van de mensen die een katheter gebruiken last krijgt van blaasspasmen.

Prevalentie in Nederland en België
In Nederland en België komt een overactieve blaas, waarbij blaasspasmen vaak een symptoom zijn, voor bij ongeveer 17% van de volwassenen. Vrouwen worden vaker getroffen dan mannen, met name door hormonale schommelingen zoals die tijdens de menopauze. In Nederland hebben naar schatting ongeveer 1,5 miljoen mensen te maken met blaasspasmen of andere symptomen van een overactieve blaas. In België wordt geschat dat tussen de 700.000 en 800.000 mensen soortgelijke symptomen ervaren. Bij vrouwen boven de 65 jaar komt het probleem vaker voor, met een prevalentie die kan oplopen tot 25%, terwijl dit bij mannen van dezelfde leeftijdsgroep rond de 15% ligt.

Geslachtsverschillen
Vrouwen hebben vaker last van blaasspasmen dan mannen. Dit verschil wordt voor een groot deel veroorzaakt door biologische en hormonale factoren. Ongeveer 20% van de vrouwen boven de 50 jaar ervaart regelmatig blaasspasmen, tegenover 10-12% van de mannen in dezelfde leeftijdsgroep. Dit verschil wordt voornamelijk toegeschreven aan de hormonale veranderingen die vrouwen ondergaan, zoals tijdens de menopauze, die van invloed zijn op de bekkenbodem en de blaasfunctie. Bij mannen kunnen prostaatproblemen ook blaasspasmen veroorzaken, vooral op oudere leeftijd.

Wereldwijde prevalentie
Blaasspasmen komen wereldwijd voor en worden geschat miljoenen mensen jaarlijks te treffen. De prevalentie van blaasspasmen en andere symptomen van een overactieve blaas neemt toe met de leeftijd. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld, wordt geschat dat ongeveer 33 miljoen volwassenen symptomen van een overactieve blaas hebben, waaronder blaasspasmen. In Europa, waaronder Nederland en België, wordt de prevalentie op ongeveer 16-17% van de volwassen bevolking geschat. In Azië en Afrika zijn exacte cijfers moeilijk te bepalen, maar studies suggereren vergelijkbare percentages, waarbij culturele en sociaaleconomische factoren mogelijk van invloed zijn op de rapportage en behandeling.

Genetische factoren
Er zijn aanwijzingen dat genetische factoren een rol kunnen spelen bij de aanleg voor blaasspasmen en een overactieve blaas. Studies hebben aangetoond dat mensen met een familiegeschiedenis van blaasproblemen een verhoogd risico lopen om zelf blaasspasmen te ontwikkelen. Erfelijke factoren kunnen van invloed zijn op de spierfunctie van de blaas en de bekkenbodem, wat kan leiden tot een verhoogde gevoeligheid voor spasmen. Dit verklaart deels waarom sommige mensen, zelfs zonder duidelijke medische oorzaak, toch regelmatig blaaskrampen ervaren.

Blaasontstekingen en risicogroepen
Mensen die een blaasontsteking hebben doorgemaakt, kunnen ook blaasspasmen ervaren. Ongeveer 50-60% van de vrouwen zal in haar leven ten minste één keer een blaasontsteking hebben, en een aanzienlijk deel van deze vrouwen kan tijdens of na de infectie blaasspasmen ontwikkelen. Deze krampen kunnen kortstondig zijn, maar ook enkele dagen aanhouden na herstel van de infectie. Blaasspasmen komen vaker voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem, ouderen, en mensen met diabetes, omdat zij vatbaarder zijn voor urineweginfecties en andere blaasproblemen.

Impact op het dagelijks leven
Blaasspasmen kunnen een grote invloed hebben op de kwaliteit van leven. De krampen kunnen pijnlijk zijn en leiden tot frequente aandrang, wat dagelijkse activiteiten verstoort. Mensen met blaasspasmen ervaren vaak gevoelens van schaamte of ongemak, vooral als de klachten onverwacht optreden. Dit kan sociale isolatie veroorzaken en invloed hebben op zowel de fysieke als mentale gezondheid. Het begrijpen van de epidemiologie en risicofactoren van blaasspasmen is daarom essentieel om effectieve behandelstrategieën en ondersteunende maatregelen te ontwikkelen. Deze krampen kunnen kortstondig zijn, maar ook enkele dagen aanhouden na herstel van de infectie.

Anatomie en fysiologie van de blaas

De blaas is een hol orgaan in de onderbuik dat dient als opslagplaats voor urine, die wordt geproduceerd door de nieren. Het urine wordt via de urineleiders naar de blaas getransporteerd.

Lagen van de blaaswand
De blaaswand bestaat uit verschillende lagen, waaronder een slijmvlieslaag, een spierlaag, en een laag bindweefsel. De spierlaag, ook wel de detrusorspier genoemd, speelt een essentiële rol bij het ledigen van de blaas. Deze spier trekt samen wanneer het nodig is om te urineren, en ontspant zich tijdens de vulfase van de blaas.

Opslagcapaciteit van de blaas
De blaas kan gemiddeld 400 tot 600 milliliter urine opslaan. Bij gezonde volwassenen is de aandrang meestal voelbaar rond de 150-200 milliliter, terwijl de maximale capaciteit kan variëren tussen 400 en 600 milliliter.

Zenuwcontrole en urineren
Wanneer de blaas vol begint te raken, sturen zenuwuiteinden in de blaaswand signalen naar de hersenen, wat resulteert in het gevoel van aandrang. Het autonome zenuwstelsel is verantwoordelijk voor de controle van de detrusorspier en de interne sluitspier van de blaas. Tijdens het urineren ontspannen de sluitspieren, terwijl de detrusorspier samentrekt, waardoor de urine wordt uitgestoten via de plasbuis. Bij mannen is de plasbuis ongeveer 20 cm lang, terwijl deze bij vrouwen slechts 3-4 cm is. Dit verklaart mede waarom vrouwen vaker last hebben van urineweginfecties.

Frequentie van urineren
Wist je dat de blaas gemiddeld zo'n 8 keer per dag wordt geleegd bij een gezond persoon? Dit kan variëren afhankelijk van de vochtinname, temperatuur en fysieke activiteit. Ook hormonale schommelingen kunnen invloed hebben op de frequentie van urineren, wat vooral zichtbaar is bij vrouwen tijdens de zwangerschap of menopauze. Bij mannen is de plasbuis ongeveer 20 cm lang, terwijl deze bij vrouwen slechts 3-4 cm is. Dit verklaart mede waarom vrouwen vaker last hebben van urineweginfecties.

Wist je dat de blaas gemiddeld zo'n 8 keer per dag wordt geleegd bij een gezond persoon? Dit kan variëren afhankelijk van de vochtinname, temperatuur en fysieke activiteit. Ook hormonale schommelingen kunnen invloed hebben op de frequentie van urineren, wat vooral zichtbaar is bij vrouwen tijdens de zwangerschap of menopauze.

Functie van de blaas en relatie tot blaasspasmen
Blaasspasmen ontstaan wanneer de detrusorspier zich onwillekeurig en plotseling samentrekt. Dit kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals irritatie van de blaaswand, infecties, of neurologische aandoeningen.

Blaasspasmen komen voor bij ongeveer 16-17% van de volwassen bevolking die te maken heeft met symptomen van een overactieve blaas. Normaal gesproken is de detrusorspier ontspannen totdat de blaas vol is en urineren nodig is. Bij blaasspasmen trekt de detrusorspier echter onvrijwillig samen, wat leidt tot pijn en een plotselinge, sterke aandrang om te plassen, zelfs als de blaas nog niet vol is.

Neurologische oorzaken van blaasspasmen
Blaasspasmen kunnen ook optreden als gevolg van schade of irritatie van de zenuwbanen die de blaas aansturen. Bij mensen met neurologische aandoeningen, zoals multiple sclerose (dat ongeveer 2,5 miljoen mensen wereldwijd treft) of een dwarslaesie, kunnen deze zenuwbanen worden aangetast, waardoor de controle over de detrusorspier verminderd is. Dit kan resulteren in ongecontroleerde samentrekkingen en het gevoel van urgente aandrang.

Overactieve blaas en blaasspasmen
Daarnaast kan een overactieve blaas, waarbij de detrusorspier te gevoelig is en zich vaker samentrekt dan normaal, ook blaasspasmen veroorzaken. Ongeveer 30% van de mensen boven de 65 jaar ervaart symptomen van een overactieve blaas, waarbij blaasspasmen vaak voorkomen. Dit kan leiden tot frequente bezoeken aan het toilet en een verminderde kwaliteit van leven door de constante onderbreking van dagelijkse activiteiten.

Blaasspasmen na medische ingrepen
Ook na bepaalde medische ingrepen, zoals het plaatsen van een katheter, kan irritatie van de blaaswand de detrusorspier prikkelen, wat blaasspasmen tot gevolg kan hebben. Uit onderzoek blijkt dat 10-15% van de patiënten die langdurig een katheter hebben, blaasspasmen ontwikkelen.

Behandeling van blaasspasmen
Het begrijpen van de anatomie en fysiologie van de blaas helpt om blaasspasmen beter te begrijpen. De ongecontroleerde samentrekkingen van de detrusorspier staan centraal bij dit fenomeen en zijn vaak te wijten aan een verstoring in de normale blaasfunctie of de zenuwregulatie ervan. Effectieve behandeling van blaasspasmen richt zich dan ook vaak op het verminderen van irritatie, het ontspannen van de detrusorspier, en het verbeteren van de zenuwregulatie. Wist je dat medicamenteuze behandeling, zoals anticholinergica, in ongeveer 60-70% van de gevallen effectief is om de klachten van blaasspasmen te verminderen? Wist je dat medicamenteuze behandeling, zoals anticholinergica, in ongeveer 60-70% van de gevallen effectief is om de klachten van blaasspasmen te verminderen?

Symptomen van blaasspasmen

Mensen met blaaskrampen beschrijven de sensatie die ze ervaren vaak als pijnlijke krampen en soms als een branderig gevoel. Sommige vrouwen met ernstige blaasspasmen vergelijken de spiercontracties met ernstige menstruatiepijn en zelfs met weeën tijdens de bevalling. Mannen geven soms ook pijn in de punt van de penis aan.

Naast deze symptomen kunnen er ook andere klachten optreden, waaronder:

Frequent urineren
Blaasspasmen kunnen ervoor zorgen dat mensen het gevoel hebben vaak te moeten plassen, zelfs als de blaas niet volledig gevuld is. Dit kan leiden tot een verhoogde frequentie van urineren, zowel overdag als 's nachts (nocturie).

Dringende aandrang
Een ander veelvoorkomend symptoom van blaasspasmen is een plotselinge, dringende aandrang om te plassen. Dit gevoel kan zo sterk zijn dat het moeilijk is om het plassen uit te stellen, wat kan leiden tot incontinentie als het toilet niet snel genoeg bereikt wordt.

Pijn in de onderbuik
Veel mensen met blaasspasmen ervaren ook pijn in de onderbuik, die varieert van mild tot ernstig. Deze pijn kan continu aanwezig zijn of komen en gaan, afhankelijk van de ernst van de spasmen.

Pijn tijdens het plassen
Sommige mensen ervaren pijn of een branderig gevoel tijdens het plassen. Dit kan komen door irritatie van de blaaswand als gevolg van de spasmen, of door een onderliggende infectie.

Urine-incontinentie
Bij ernstige blaasspasmen kan er sprake zijn van urine-incontinentie. Dit betekent dat iemand ongewild urine verliest door de plotselinge samentrekkingen van de blaas. Dit komt vaker voor bij vrouwen, met name na de menopauze, vanwege de verzwakking van de bekkenbodemspieren.

Pijn uitstralend naar de onderrug
Blaasspasmen kunnen soms ook pijn veroorzaken die uitstraalt naar de onderrug. Dit komt doordat de zenuwen die de blaas en de omliggende spieren aansturen, nauw met elkaar verbonden zijn. Deze uitstralende pijn kan verward worden met andere aandoeningen, zoals nierproblemen.

Spasmen in de bekkenbodemspieren
Sommige mensen ervaren ook spasmen in de bekkenbodemspieren, naast de blaasspasmen. Dit kan leiden tot een gevoel van spanning of druk in het bekkengebied, wat het ongemak verder vergroot.

Vermoeidheid en slaapproblemen
De symptomen van blaasspasmen, zoals frequente aandrang en pijn, kunnen ook leiden tot vermoeidheid en slaapproblemen. Vooral 's nachts veelvuldig moeten plassen kan een goede nachtrust verstoren, wat resulteert in vermoeidheid overdag en een verminderd algemeen welzijn.

Pathofysiologie en ontstaansmechanisme

Blaasspasmen, of blaaskrampen, zijn van die ongemakken die je niet snel vergeet. Het voelt alsof je blaas zich in een krampachtige tango stort zonder jouw toestemming. Het kan plotseling gebeuren: een stekende pijn, een drukkend gevoel, en de constante drang om naar de wc te rennen – zelfs als er nauwelijks iets te plassen valt. Maar wat gebeurt er eigenlijk in je lichaam als je die krampen ervaart? Laten we dat even helemaal ontleden.

De blaas als goed geoliede machine (als alles werkt)
Je blaas is normaal gesproken een teamplayer. Het orgaan werkt samen met je hersenen, zenuwen en spieren om netjes op te slaan wat je binnenkrijgt – en alleen los te laten wanneer je dat wilt. Dit proces wordt aangestuurd door de detrusorspier, een krachtige spier die de blaaswand omringt. Die spier ontspant zich terwijl je blaas zich vult en trekt samen wanneer je naar het toilet gaat. Een soepel systeem, toch?

Maar als je blaas zich misdraagt, bijvoorbeeld door irritatie, ontsteking, of beschadiging van de zenuwen, raakt dat strakke samenspel in de war. De detrusorspier kan dan plotseling en ongecontroleerd gaan samentrekken, waardoor je pijn ervaart. En ja, dat voelt precies zo rot als het klinkt.

Irritatie: De boosdoener in je blaaswand
Een van de meest voorkomende oorzaken van blaasspasmen is irritatie van de blaaswand. Denk aan een blaasontsteking (cystitis), waarbij bacteriën de binnenwand van de blaas aanvallen. Dit veroorzaakt ontstekingsreacties, die de zenuwuiteinden in de blaaswand gevoeliger maken. Elke druppel urine die je blaas binnenkomt, kan dan als een alarmbel voelen. De spier trekt samen, vaak zonder resultaat – behalve dan dat jij met een pijnlijk gevoel zit.

• Casus? Neem Anja, die na een winterse fietstocht een blaasontsteking kreeg. "Het voelde alsof mijn blaas continu op tilt sloeg," vertelde ze. Zelfs als ze net geplast had, bleef die kramp terugkomen. Met antibiotica en veel water drinken, was ze er binnen een week vanaf. Maar het gaf haar wel een les: altijd die warme sokken aan in de winter.

Zenuwen: De blaas als dramaqueen
Je blaas communiceert constant met je hersenen via zenuwen. Maar als die zenuwen beschadigd of overprikkeld raken, gaat het fout. Dit zie je bijvoorbeeld bij aandoeningen zoals multiple sclerose (MS) of diabetes. De zenuwsignalen worden verstoord, waardoor je blaas denkt dat hij vol is, zelfs als dat niet zo is. De reactie? Ongecontroleerde samentrekkingen.

Ook na een operatie of trauma in het bekkengebied kunnen deze zenuwen worden aangetast. Het is alsof de blaas niet meer weet wanneer hij moet ontspannen en wanneer hij moet werken. En laten we eerlijk zijn: een blaas die continu in paniekstand staat, daar wordt niemand blij van.

Overactieve blaas: De ADHD van je urinewegen
Sommige mensen hebben last van een overactieve blaas zonder dat er een duidelijke oorzaak is, zoals een infectie of zenuwbeschadiging. Bij deze aandoening reageert de blaas overdreven op zelfs kleine hoeveelheden urine. Stel je voor dat je blaas een wekker is die veel te vroeg afgaat, telkens weer. Dit wordt vaak veroorzaakt door een disbalans in de signaalstoffen die de detrusorspier aansturen, zoals acetylcholine.

Behandeling? Medicatie zoals anticholinergica kan helpen om die overactieve spier te kalmeren. Maar vergeet niet dat ook leefstijlveranderingen, zoals het vermijden van cafeïne of pittig eten, een groot verschil kunnen maken.

Andere boosdoeners: Blaasstenen en katheters
Blaasstenen, kleine harde afzettingen van mineralen, kunnen de blaaswand irriteren en spasmen veroorzaken. Het voelt alsof er een steen in je blaas zit (spoiler: dat is ook zo). Ook katheters kunnen blaaskrampen uitlokken, vooral als ze niet goed geplaatst zijn. De blaas probeert zich dan letterlijk te verzetten tegen het vreemde object.

Casus: Pieter, die na een operatie tijdelijk een katheter nodig had, kreeg blaasspasmen die hem bijna van zijn bed lieten springen. Het bleek dat de katheter iets te diep zat, waardoor zijn blaas constant probeerde samen te trekken. Na een kleine aanpassing was het probleem opgelost – en Pieter zwoer dat hij nooit meer een katheter wilde, tenzij het écht niet anders kon.

Oorzaken van blaasspasmen

Er zijn een aantal verschillende oorzaken van blaasspasmen. Soms slaagt de arts er niet in om de oorzaak van de blaaskrampen vast te stellen. In dat geval spreekt men van zogenaamde idiopathische blaasspasmen. 'Idiopathisch' betekent zonder bekende oorzaak.

Veelvoorkomende oorzaken

Enkele veelvoorkomende oorzaken van blaasspasmen zijn:

Urineweginfectie
Urineweginfectie: pijn in de blaas en branden zijn een veelvoorkomend symptoom van een infectie van de urinewegen. Ongeveer 50-60% van de vrouwen krijgt op enig moment in haar leven te maken met een urineweginfectie, waarbij blaasspasmen een veelvoorkomende klacht zijn.

Blaaspijnsyndroom
Blaaspijnsyndroom, ook wel interstitiële cystitis genoemd, gekenmerkt door aanhoudende, heftige pijn in de blaas, die meestal vermindert door te plassen. Dit syndroom komt bij ongeveer 3-6% van de vrouwen en 1-2% van de mannen voor.

Gebruik van een katheter
Gebruik van een katheter: een lichaamsvreemd voorwerp dat de blaaswand kan irriteren en blaasspasmen kan veroorzaken. Ongeveer 10-15% van de patiënten die langdurig een katheter gebruiken, ervaart blaasspasmen.

Neurologische aandoeningen

Andere mogelijke oorzaken van blaasspasmen zijn:

Hersentumor
Hersentumor: kan invloed hebben op de zenuwen die de blaas aansturen. Blaasspasmen als gevolg van een hersentumor zijn zeldzaam, maar komen vaker voor bij tumoren die druk uitoefenen op zenuwbanen die de blaas reguleren. Geschat wordt dat ongeveer 1-2% van de patiënten met een hersentumor blaasklachten ontwikkelt.

Cerebrale parese (CP)
Cerebrale parese (CP): kan schade aan de zenuwbanen veroorzaken, wat leidt tot onwillekeurige samentrekkingen van de blaas. Ongeveer 60-80% van de mensen met cerebrale parese ervaart blaasproblemen, waaronder blaasspasmen en urine-incontinentie. Deze problemen ontstaan vaak door een slechte controle over de blaas door beschadigde zenuwbanen.

Gordelroos
Gordelroos: deze aandoening kan bepaalde zenuwen ontsteken en daarmee blaasspasmen veroorzaken. Ongeveer 10-20% van de mensen die gordelroos doormaken, krijgt te maken met zenuwpijn, wat kan leiden tot complicaties zoals blaasspasmen als de zenuwen die de blaas aansturen worden aangetast.

Multiple sclerose (MS)
Multiple sclerose (MS): MS tast de zenuwen aan die de blaascontrole ondersteunen, wat kan leiden tot blaasspasmen. MS treft wereldwijd ongeveer 2,5 miljoen mensen. Ongeveer 80% van de mensen met MS ervaart blaasproblemen, waaronder blaasspasmen, frequente aandrang en urine-incontinentie. Deze problemen worden veroorzaakt door beschadiging van de zenuwbanen die de blaas reguleren.

Ziekte van Parkinson en multisysteematrofie (MSA)
Ziekte van Parkinson en multisysteematrofie (MSA): beide progressieve neurologische aandoeningen kunnen de controle over de blaas verminderen. Blaasspasmen komen voor bij ongeveer 30-40% van de patiënten met Parkinson. Problemen met de blaascontrole treden vaak op in een later stadium van de ziekte en kunnen leiden tot ernstige complicaties, zoals urine-incontinentie en een verhoogde kans op urineweginfecties.

Letsel aan de ruggengraat
Letsel aan de ruggengraat: ruggenmergletsel kan de zenuwbanen beschadigen die de blaas aansturen. Ongeveer 80% van de mensen met een dwarslaesie krijgt te maken met blaasproblemen, waaronder blaasspasmen. Deze problemen ontstaan doordat het ruggenmerg de signalen tussen de hersenen en de blaas niet meer goed kan doorgeven.

Beroerte
Schade aan de hersenen door een beroerte kan de zenuwcontrole van de blaas beïnvloeden. Ongeveer 15-20% van de mensen die een beroerte hebben gehad, ervaart blaasproblemen zoals blaasspasmen of incontinentie. Deze problemen ontstaan doordat de gebieden in de hersenen die betrokken zijn bij de controle over de blaas beschadigd kunnen raken.

Diabetische neuropathie
Diabetische neuropathie: wanneer de zenuwen zijn beschadigd door langdurige diabetes, kan dit blaasspasmen veroorzaken. Ongeveer 50% van de mensen met langdurige diabetes krijgt te maken met enige vorm van zenuwbeschadiging. Van deze groep ervaart ongeveer 25-30% ook blaasproblemen, waaronder blaasspasmen, frequent urineren en moeite met het volledig legen van de blaas.

Chirurgische ingrepen

Een operatieve ingreep aan de onderbuik kan de blaas of bekkenbodemspieren verzwakken of schade veroorzaken aan de zenuwvoorziening van de blaas. Blaasspasmen kunnen optreden na bepaalde operaties, zoals onder meer:

Blaaschirurgie
Blaaschirurgie: een veelvoorkomende oorzaak van blaasspasmen bij zowel kinderen als volwassenen.

Keizersnede
Keizersnede: een operatie waarbij de baby via de buikwand geboren wordt.

Hysterectomie
Hysterectomie: een operatie waarbij de baarmoeder verwijderd wordt.

Prostatectomie
Prostatectomie: een operatie waarbij de prostaat verwijderd wordt. Ongeveer 20-30% van de mannen die een prostatectomie ondergaan, kan last krijgen van blaasspasmen.

Medicatie

Sommige medicijnen kunnen blaasspasmen als bijwerking hebben. Medicijnen die vaak leiden tot blaasspasmen zijn onder meer:

Bethanechol
Bethanechol: een medicijn ter behandeling van spieraandoeningen van de blaas. Dit medicijn stimuleert de blaas om samen te trekken, maar kan bij sommige patiënten ook ongecontroleerde blaasspasmen veroorzaken.

Chemotherapeutische geneesmiddelen
Bepaalde chemotherapeutische geneesmiddelen: deze kunnen de blaas irriteren en spasmen veroorzaken. Ongeveer 20-30% van de patiënten die chemotherapie ondergaan, kunnen blaasklachten ervaren, waaronder spasmen.

Diuretica (plaspillen)
Diuretica (plaspillen): deze medicijnen verhogen de urineproductie, wat kan leiden tot irritatie van de blaas. Ongeveer 10-15% van de mensen die diuretica gebruiken, kunnen last krijgen van blaasspasmen.

Antidepressiva en antipsychotica
Antidepressiva en antipsychotica: sommige medicijnen die worden gebruikt voor de behandeling van psychische aandoeningen kunnen bijwerkingen hebben, waaronder blaasspasmen. Ongeveer 5-10% van de patiënten die deze medicijnen gebruiken, ervaart blaasspasmen als bijwerking.

Voedingsmiddelen

Wat je eet of drinkt kan soms een kwetsbare blaas irriteren en leiden tot spasmen. Dit geldt vooral bij patiënten die lijden aan een aandoening genaamd interstitiële cystitis. Gekruid of zuur voedsel en chemicaliën in bepaalde conserveringsmiddelen en additieven kunnen bij sommige mensen de bekleding van de blaas irriteren. Het kan hierbij onder meer gaan om de volgende voedingsmiddelen:

Alcohol
Alcohol: Kan de blaaswand irriteren en de aandrang verhogen. Ongeveer 15-20% van de mensen met blaasklachten geeft aan dat alcohol de symptomen verergert.

Kunstmatige zoetstoffen
Kunstmatige zoetstoffen: Bekend om de blaas te irriteren bij sommige mensen. Ongeveer 10% van de mensen met interstitiële cystitis meldt dat kunstmatige zoetstoffen hun symptomen verergeren.

Cafeïnehoudende dranken
Cafeïnehoudende dranken zoals frisdrank, koffie en thee: Cafeïne werkt als een diureticum en kan de frequentie van plassen verhogen en de blaas irriteren. Ongeveer 25-30% van de mensen met een gevoelige blaas meldt verergering van symptomen door cafeïne.

Chocolade
Chocolade: Bevat cafeïne en kan daardoor de blaas irriteren. Ongeveer 10-15% van de mensen met blaasspasmen geeft aan dat chocolade hun klachten verergert.

Citrusvruchten en dranken
Citrusvruchten en dranken, zoals sinaasappelen en jus d'orange: Deze kunnen zuur zijn en de blaaswand irriteren. Ongeveer 20% van de mensen met blaasklachten ondervindt verergering door citrusproducten.

Gepekeld eten
Gepekeld eten: Het hoge zoutgehalte kan bij sommige mensen een irriterend effect hebben op de blaas. Ongeveer 10% van de mensen met blaasspasmen geeft aan dat gepekeld voedsel hun klachten verergert.

Tomaten
Tomaten: Vanwege hun hoge zuurgehalte kunnen tomaten de blaaswand irriteren. Ongeveer 15% van de mensen met blaasklachten geeft aan dat tomaten de symptomen verergeren.

Kruiden en specerijen
Kruiden en specerijen: Vooral pittige kruiden zoals peper en mosterd kunnen de blaas bij gevoelige personen irriteren. Ongeveer 10-15% van de mensen met een gevoelige blaas ervaart verergering van klachten door het gebruik van pittige kruiden.

Idiopathische blaasspasmen

In sommige gevallen is het niet mogelijk om een specifieke oorzaak voor de blaasspasmen te vinden. Dit worden idiopathische blaasspasmen genoemd, wat betekent dat er geen bekende oorzaak is. Dit kan frustrerend zijn voor patiënten, omdat er geen duidelijke oplossing is voor hun klachten. Vaak wordt de behandeling gericht op symptoombestrijding, zoals het verminderen van pijn en het verbeteren van de kwaliteit van leven.

Risicofactoren en -groepen voor blaasspasmen

Blaasspasmen kunnen iedereen treffen, maar bepaalde risicofactoren en -groepen hebben een grotere kans om deze vervelende krampen te ervaren. Hieronder een overzicht van risicofactoren en -groepen in de context van blaasspasmen, met extra aandacht voor de cijfers, weetjes en enkele voorbeelden.

Leeftijd
Leeftijd speelt een belangrijke rol bij het risico op blaasspasmen. Naarmate mensen ouder worden, neemt de kans op blaasproblemen toe, waaronder blaasspasmen. Bij mannen kan dit te maken hebben met vergrote prostaatklachten, terwijl vrouwen vaker problemen ervaren na de menopauze. Bij vrouwen boven de 60 jaar komt blaasspasmen voor bij ongeveer 30% van de bevolking, terwijl dit bij mannen van dezelfde leeftijd rond de 20% ligt. Met de verzwakking van de bekkenbodemspieren door veroudering, neemt ook het risico toe op blaasklachten, waaronder blaasspasmen.

Geslacht
Vrouwen lopen een groter risico op blaasspasmen dan mannen. Dit verschil is deels te wijten aan de kortere lengte van de vrouwelijke plasbuis, waardoor infecties gemakkelijker ontstaan. Infecties vormen een belangrijke oorzaak van blaasspasmen. Uit cijfers blijkt dat vrouwen twee keer zoveel kans hebben op blaaskrampen vergeleken met mannen. Na de menopauze hebben vrouwen door hormonale veranderingen vaker last van verzwakte bekkenbodemspieren, wat het risico op blaasspasmen verhoogt. Een bekend voorbeeld is dat veel vrouwen na de menopauze niet alleen vaker naar het toilet moeten, maar ook vaker blaasspasmen ervaren, vooral na inspanning of tijdens stressvolle situaties.

Neurologische aandoeningen
Mensen met neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose (MS), de ziekte van Parkinson, of een dwarslaesie hebben een verhoogd risico op blaasspasmen. Deze aandoeningen tasten de zenuwen aan die de blaas reguleren, waardoor de controle over de blaas vermindert en spasmen vaker optreden. Ongeveer 80% van de mensen met MS ervaart blaasproblemen, waaronder blaasspasmen. Een bekend voorbeeld is iemand met MS die ineens een hevige aandrang voelt om te plassen, ook als de blaas nog niet vol is. Het is de beschadigde zenuwcontrole die dit veroorzaakt.

Zwangerschap en bevalling
Vrouwen die zwanger zijn of recentelijk bevallen zijn, lopen een hoger risico op blaasspasmen. Tijdens de zwangerschap kan de groeiende baarmoeder druk uitoefenen op de blaas, wat leidt tot irritatie en blaasspasmen. Bovendien kunnen tijdens de bevalling de bekkenbodemspieren en zenuwen beschadigd raken, wat later blaaskrampen kan veroorzaken. Ongeveer 1 op de 5 vrouwen ervaart na de bevalling problemen met de blaas, waaronder blaasspasmen. Bijvoorbeeld: een vrouw die net bevallen is, merkt dat ze plotselinge en pijnlijke aandrang voelt, vooral wanneer ze haar kind optilt of zich inspant.

Chronische ziekten
Chronische ziekten zoals diabetes verhogen ook het risico op blaasspasmen. Bij langdurige diabetes kunnen de zenuwen die de blaas aansturen beschadigd raken, wat leidt tot diabetische neuropathie. Ongeveer 50% van de mensen met diabetes ontwikkelt neuropathie, en daarvan ervaart ongeveer 25-30% blaasproblemen, waaronder blaasspasmen. Een voorbeeld is een persoon met diabetes die steeds vaker het toilet moet bezoeken vanwege plotselinge krampen, veroorzaakt door de beschadigde zenuwen.

Urineweginfecties
Urineweginfecties zijn een belangrijke risicofactor voor blaasspasmen. Deze infecties irriteren de blaaswand, wat leidt tot onwillekeurige samentrekkingen van de blaas. Vrouwen hebben een grotere kans op urineweginfecties vanwege hun anatomie, en ongeveer 50-60% van de vrouwen krijgt op enig moment in haar leven te maken met een urineweginfectie. Veel vrouwen beschrijven het gevoel van blaasspasmen tijdens een urineweginfectie als een constante drang om te plassen, gepaard met pijn en een branderig gevoel.

Gebruik van een katheter
Het gebruik van een katheter kan blaasspasmen veroorzaken, omdat dit lichaamsvreemde voorwerp de blaaswand irriteert. Ongeveer 10-15% van de patiënten die langdurig een katheter gebruiken, ervaart blaasspasmen. Dit gebeurt vooral bij mensen die om medische redenen langdurig afhankelijk zijn van een katheter, zoals mensen met verlammingen. Een voorbeeld is iemand met een dwarslaesie die, ondanks dat de blaas geleegd wordt via een katheter, toch hevige krampen ervaart doordat de blaaswand geprikkeld wordt.

Hormonale veranderingen
Hormonale veranderingen, zoals die tijdens de menopauze of zwangerschap, kunnen ook het risico op blaasspasmen verhogen. Tijdens de menopauze daalt de oestrogeenspiegel, wat leidt tot veranderingen in de blaaswand en de bekkenbodemspieren. Dit maakt vrouwen vatbaarder voor blaaskrampen. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen na de menopauze twee keer zoveel kans hebben op blaasspasmen dan voor de menopauze. Een voorbeeld hiervan is een vrouw van in de vijftig die merkt dat ze vaker last heeft van pijnlijke aandrang naarmate de menopauze vordert.

Stress en levensstijl
Stress en een ongezonde levensstijl kunnen ook bijdragen aan het risico op blaasspasmen. Stress kan de zenuwen die de blaas reguleren prikkelen, wat leidt tot onwillekeurige samentrekkingen. Mensen met een stressvolle baan of een hectisch gezinsleven melden vaker blaasspasmen tijdens stressvolle periodes. Daarnaast kunnen bepaalde voedingsmiddelen en dranken, zoals alcohol, cafeïne en gekruid voedsel, de blaas irriteren en het risico op spasmen verhogen. Ongeveer 20% van de mensen met blaasklachten geeft aan dat hun symptomen verergeren tijdens stressvolle situaties of na het consumeren van irriterende voedingsmiddelen. Een voorbeeld is iemand die na het drinken van drie koppen koffie plotseling last krijgt van pijnlijke blaasspasmen.

Medische hulp

Wanneer een huisarts raadplegen?

Het is belangrijk om een huisarts te raadplegen als je regelmatig last hebt van blaasspasmen of als de symptomen je dagelijks functioneren beïnvloeden. Raadpleeg ook een arts wanneer:

• De blaasspasmen aanhouden ondanks veranderingen in levensstijl of medicatie.
• Je symptomen gepaard gaan met pijn in de onderbuik of een branderig gevoel tijdens het plassen.
• Je vaker dan normaal moet plassen, zonder duidelijke oorzaak.
• Je last hebt van urine-incontinentie door blaasspasmen.

Een arts kan helpen de oorzaak van de klachten te achterhalen en de juiste behandeling voorschrijven. Dit kan bestaan uit medicatie, veranderingen in levensstijl of een doorverwijzing naar een specialist voor verder onderzoek.

Wanneer direct medische hulp inschakelen? (Alarmsymptomen)

In sommige gevallen is het belangrijk om direct medische hulp in te schakelen. Deze alarmsymptomen kunnen wijzen op een ernstiger onderliggend probleem dat onmiddellijke behandeling vereist:

• Bloed in de urine: Dit kan duiden op een infectie, een blaassteen of zelfs een tumor in de urinewegen.
• Hevige pijn in de onderbuik of rug: Plotselinge, intense pijn kan wijzen op een niersteen of een obstructie in de urinewegen.
• Koorts, koude rillingen of algemene malaise: Deze symptomen kunnen duiden op een ernstige infectie van de urinewegen of zelfs een nierbekkenontsteking.
• Onvermogen om te plassen: Als je niet in staat bent om te plassen, ondanks een volle blaas, kan dit wijzen op een blokkade in de urinewegen of een neurologisch probleem dat onmiddellijke behandeling vereist.
• Plotseling verlies van controle over de blaas: Dit kan wijzen op een acute neurologische aandoening, zoals een dwarslaesie of het cauda equina-syndroom, en vereist onmiddellijke medische interventie.

Deze symptomen zijn mogelijk tekenen van een ernstige aandoening die, indien onbehandeld, kan leiden tot complicaties. Aarzel niet om medische hulp in te schakelen als je een van deze alarmsymptomen ervaart.

Onderzoek en diagnose

De arts begint met een uitgebreid vraaggesprek (anamnese), waarbij hij ook je medische voorgeschiedenis in acht neemt. Dit gesprek helpt om een beter beeld te krijgen van de klachten, zoals de frequentie, duur en ernst van de blaasspasmen, evenals mogelijke uitlokkende factoren, zoals stress, bepaalde voedingsmiddelen of medicatie. Daarnaast kunnen vragen worden gesteld over het gebruik van een katheter, eerdere infecties, of bekende neurologische aandoeningen.

Lichamelijk onderzoek
Na de anamnese volgt een lichamelijk onderzoek, waarbij de arts onder andere de onderbuik kan palperen om te controleren op pijn of gevoeligheid. Bij vrouwen kan een gynaecologisch onderzoek plaatsvinden om eventuele problemen in de bekkenbodemspieren of organen uit te sluiten. Bij mannen kan de prostaat worden onderzocht om te controleren op vergroting of andere afwijkingen die de blaasfunctie kunnen beïnvloeden.

Urineonderzoek
De arts kan urineonderzoek laten doen om te controleren op bacteriën, bloed of andere tekenen van infectie. Een urineweginfectie is namelijk een veelvoorkomende oorzaak van blaasspasmen, vooral bij vrouwen. Urineonderzoek kan ook helpen om de aanwezigheid van andere mogelijke oorzaken, zoals blaasstenen of blaasontsteking, te identificeren. Ongeveer 30% van de mensen met blaasklachten heeft een onderliggende infectie die kan worden vastgesteld door urineonderzoek.

Bladderscan en residumeting
Als een infectie wordt uitgesloten, zijn er verschillende andere tests die kunnen helpen bij het stellen van de diagnose. Een bladderscan kan worden gebruikt om te meten hoeveel urine er nog in de blaas achterblijft na het plassen (het post-void residu). Dit is van belang omdat een grote hoeveelheid achtergebleven urine kan wijzen op een probleem met de blaaslediging. Bij ongeveer 10-15% van de mensen met blaasspasmen blijft er meer urine achter dan normaal, wat kan leiden tot frequentere spasmen.

Flowmetrie
De arts kan ook flowmetrie uitvoeren. Dit is het meten van de snelheid van de urinestraal en het totale plasvolume. Een verstoorde urinestroom kan duiden op obstructie of problemen met de blaasfunctie. Flowmetrie kan helpen bij het identificeren van bijvoorbeeld een vernauwde plasbuis of verzwakte blaasspieren. Ongeveer 20% van de patiënten met blaasklachten laat afwijkingen zien bij flowmetrie.

Cystoscopie
Als de bovenstaande tests geen duidelijke oorzaak aan het licht brengen, kan een cystoscopie worden uitgevoerd. Dit is een kijkonderzoek waarbij de arts via de plasbuis een dunne buis met een camera (cystoscoop) in de blaas brengt om de blaaswand te inspecteren. Dit kan helpen om structurele afwijkingen, zoals blaasstenen, poliepen of tekenen van een chronische blaasontsteking, op te sporen. Ongeveer 10% van de patiënten met aanhoudende blaasklachten heeft afwijkingen die zichtbaar zijn tijdens een cystoscopie.

Urodynamisch onderzoek
Bij aanhoudende of complexe blaasklachten kan de arts een urodynamisch onderzoek aanraden. Dit onderzoek meet de druk in de blaas tijdens het vullen en het legen, evenals de functie van de sluitspier. Urodynamisch onderzoek kan helpen bij het opsporen van overactieve blaasspieren of verminderde blaasspierkracht. Ongeveer 25% van de mensen met blaasspasmen heeft een overactieve blaas, wat door middel van urodynamisch onderzoek kan worden vastgesteld.

Neurologisch onderzoek
Als er aanwijzingen zijn voor een neurologisch probleem, kan een neurologisch onderzoek worden voorgesteld. Dit onderzoek is van belang voor het stellen van de diagnose van een aandoening van het zenuwstelsel, zoals multiple sclerose of een dwarslaesie, die de controle over de blaas kunnen beïnvloeden. Neurologische aandoeningen zijn verantwoordelijk voor ongeveer 10-20% van de gevallen van blaasspasmen.

Dagboek bijhouden
De arts kan je ook vragen om een plasdagboek bij te houden. Hierin noteer je gedurende enkele dagen hoe vaak je plast, hoeveel urine je produceert, en of er sprake is van aandrang of pijn. Een plasdagboek kan helpen om patronen te herkennen en inzicht te krijgen in de ernst van de klachten. Het bijhouden van een plasdagboek is een eenvoudige, maar effectieve manier om een beter beeld te krijgen van de blaasklachten en mogelijke triggers.

Behandeling van blaasspasmen

Er zijn verschillende behandelingsmogelijkheden voor blaasspasmen. Lichaamsbeweging en veranderingen in de levensstijl kan helpen om de klachten te verlichten. Medicijnen kunnen ook voorgeschreven worden.

Bekkenbodemoefeningen

Bekkenbodemoefeningen zoals kegeloefeningen om je bekkenbodemspieren mee te trainen, kunnen nuttig zijn bij de behandeling van blaasspasmen. De bekkenbodemspieren zijn de spieren die je aanspant als je je plas ophoudt. Door deze te trainen kunnen de klachten soms afnemen.

Veranderingen in levensstijl

Bepaalde veranderingen in levensstijl kunnen helpen om de blaasproblemen te verminderen, bijvoorbeeld het wijzigen van je vochtinname en dieet. Om te zien of je spasmen zijn gerelateerd aan bepaalde voedingsmiddelen, kun je een voedseldagboekje bijhouden waarin je neerschrijft wat je eet en wanneer je klachten ervaart. Dit kan je helpen om te ontdekken of bepaalde voedingsmiddelen de blaasspasmen uitlokken. Daarnaast is het belangrijk bepaalde leefstijlaanpassingen door te voeren, zoals stoppen met roken, het drinken van alcohol en het verliezen van gewicht.

Geneesmiddelen

De arts kan ook medicijnen voorschrijven om de klachten tegen te gaan. Er zijn medicijnen die de blaas ontspannen en spasmen, voorkomen, zoals antidepressiva, anticholinergica en alfablokkers.

TENS

TENS is de afkorting voor Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie. Hierbij worden door zelfklevende elektrodes die op de huid zijn geplakt, zwakke elektrische stroompjes naar de blaas geleid, hetgeen de pijn vermindert. De werking van TENS is drievoudig. Ten eerste verstoort het de zenuwgeleiding die maakt dat je pijn ervaart. Ten tweede stimuleert het de afgifte van pijnstillende stoffen door het lichaam en tot slot heeft het een spierontspannende werking.

Neuromodulatie (InterStim Therapie)

Er wordt hierbij een elektrisch implantaat onder de huid aangebracht. Bij de InterStim® therapie (Sacrale Neuromodulatie) worden lichte elektrische impulsen afgegeven aan zenuwen die zich in je onderrug bevinden, de sacrale zenuwen. Deze reguleren het functioneren van de blaas, de darmen, de sluitspieren en de bekkenbodem. Door het (neuro)moduleren van die zenuwen worden nemen de klachten af.

Blaasspasmen aanpakken: praktische tips om je blaas te kalmeren

Blaasspasmen, ofwel blaaskrampen, zijn pijnlijke en onverwachte samentrekkingen van de blaasspier. Ze kunnen optreden door een blaasontsteking, een overactieve blaas, of zelfs na een medische ingreep zoals een katheter. Hoewel de oorzaak varieert, kunnen deze spasmen je dagelijkse leven flink verstoren. Gelukkig zijn er genoeg manieren om zelf verlichting te vinden. Lees verder voor praktische en innovatieve tips die écht helpen!

Drink met beleid: blijf gehydrateerd, maar niet te veel

Hoewel het verleidelijk kan zijn om minder te drinken bij blaasproblemen, is voldoende hydratatie cruciaal om je blaas schoon te houden en irritatie te verminderen.

💡 Slim drinken:

• Drink vooral water of kruidenthee, zoals gemberthee, die ontstekingsremmend werkt.
• Vermijd cafeïne, alcohol en suikerhoudende dranken; deze kunnen je blaas irriteren en spasmen verergeren.
• 👉 Extra tip: Begin je dag met een glas lauw water met een vleugje citroensap. Dit kan helpen om je blaas te kalmeren.

Warmte: jouw geheime wapen tegen spasmen

Warmte kan de spieren rond je blaas helpen ontspannen en directe verlichting bieden bij krampen.

💡 Zo gebruik je warmte:

• Leg een warmtekussen of een warme kruik op je onderbuik. Dit stimuleert de doorbloeding en vermindert de pijn.
• Een warm bad met een paar druppels eucalyptusolie kan ook wonderen doen om je hele lichaam, inclusief je blaas, te ontspannen.

Pas je voeding aan: voed je blaas, niet de krampen

Wat je eet, kan invloed hebben op hoe je blaas zich gedraagt. Kies voor voeding die je blaas ondersteunt en vermijd voedingsmiddelen die irritatie kunnen veroorzaken.

💡 Blaasvriendelijke voeding:

• Kies voor vezelrijke producten zoals linzen en volkoren granen om constipatie te voorkomen. Een volle darm kan druk uitoefenen op je blaas.
• Vermijd pittig eten, citrusvruchten en tomaten, omdat deze je blaasslijmvlies kunnen irriteren.
• 👉 Voeg ontstekingsremmende kruiden zoals kruidnagel of kaneel toe aan je maaltijden voor een kalmerend effect.

Train je blaas: controle over de spasmen

Blaastraining kan helpen om de frequentie van spasmen te verminderen en je controle over je blaas te vergroten.

💡 Blaastraining basics:

• Probeer je plas niet meteen te laten gaan bij aandrang. Wacht een paar minuten en verhoog deze wachttijd geleidelijk.
• Stel een schema op voor toiletbezoeken, bijvoorbeeld om de 2-3 uur, ongeacht of je aandrang voelt. Dit traint je blaas om minder gevoelig te zijn.

👉 Vraag je huisarts of fysiotherapeut naar bekkenbodemoefeningen. Sterkere bekkenbodemspieren helpen je blaas beter te ondersteunen.

Let op mogelijke triggers en minimaliseer stress

Stress en spanning kunnen blaasspasmen verergeren. Leer je persoonlijke triggers kennen en vermijd deze waar mogelijk.

💡 Stress verminderen:

• Neem tijd voor jezelf en ontspan met een goed boek of een rustige wandeling. Beweging helpt om spanning in je lichaam te verminderen.
• Houd een dagboek bij van wat je eet, drinkt en doet om patronen te herkennen die je spasmen verergeren.

Innovatieve hulpmiddelen en zelfzorgopties

Naast de standaard zelfzorg zijn er ook innovatieve hulpmiddelen die kunnen helpen bij blaasspasmen.

💡 Probeer dit:

• Elektrische zenuwstimulatie: Dit kan via een apparaatje dat lichte stroomstootjes geeft om je blaasspieren te ontspannen. Bespreek dit met je arts.
• Cranberrysap: Hoewel het vooral bekend is bij blaasontstekingen, kan het ook de zuurgraad in je blaas helpen reguleren, wat irritatie vermindert.

Wanneer moet je naar de dokter?

Soms kunnen blaasspasmen wijzen op een onderliggende medische aandoening, zoals een blaasontsteking of interstitiële cystitis.

👉 Raadpleeg een arts als:

• Je last hebt van bloed in je urine.
• De spasmen aanhouden ondanks zelfzorgmaatregelen.
• Je pijn hebt bij het plassen of je blaas niet volledig kunt legen.

Prognose van blaaskrampen

Leefstijlveranderingen en andere behandelingen kunnen helpen bij het managen en zelfs het verminderen je blaasspasmen. Als de klachten aanhouden of verergeren, moet je je (huis)arts raadplegen. Het kan nodig zijn om over te schakelen op een andere behandeling of medicijn.

Complicaties

Blaasspasmen, ook wel bekend als blaaskrampen, zijn allesbehalve prettig. Ze zorgen voor een plotselinge, intense aandrang om te plassen, wat je vaak overvalt op de meest ongelegen momenten. Als je niet goed omgaat met deze krampen, kunnen er vervelende complicaties ontstaan.

Urine-incontinentie

Blaasspasmen leiden vaak tot ongewenst urineverlies. De constante druk op de blaas maakt het moeilijk om je plas op te houden, wat kan resulteren in ongemakkelijke situaties. Dit heeft niet alleen fysieke, maar ook emotionele impact, zoals schaamte en onzekerheid.

Urineweginfecties

Door de verhoogde druk en het soms onvolledig legen van de blaas tijdens de spasmen, ontstaat het risico op urineweginfecties (UTI's). Deze infecties kunnen zorgen voor branderig gevoel bij het plassen, pijn in de onderbuik, en vaak terugkerende infecties als het probleem niet goed wordt aangepakt.

Slaapproblemen

Als de blaaskrampen je ‘s nachts wakker houden met de constante drang om te plassen, leidt dit al snel tot Slaapgebrek. Slecht slapen heeft vervolgens weer invloed op je energieniveau, humeur en zelfs je concentratie overdag.

Blazen overbelasten

Bij langdurige blaasspasmen raakt de blaas overbelast. Dit leidt op den duur tot verzwakte blaasspieren en kan je plasproblemen verergeren. In ernstige gevallen leidt dit tot een overactieve blaas, waarbij je steeds vaker last hebt van krampen en ongewenst urineverlies.

Impact op je sociale leven

De constante drang om een toilet in de buurt te hebben, kan ervoor zorgen dat je sociale activiteiten gaat vermijden. Niemand heeft zin om tijdens een gezellig etentje of dagje uit steeds op zoek te moeten naar een wc. Dit heeft invloed op je zelfvertrouwen en sociale vrijheid.

Preventie

Het voorkomen van blaasspasmen kan lastig zijn, maar er zijn verschillende strategieën die je kunt proberen om de kans op spasmen te verminderen of de ernst ervan te beperken. Preventie vergt vaak een combinatie van maatregelen, waarbij het belangrijk is om te ontdekken welke aanpak het beste voor jou werkt.

Experimenteer met vochtinname
Vochtinname speelt een cruciale rol bij het beheersen van blaasspasmen. Ontdek of variaties in drinkhoeveelheid of het moment van drinken invloed hebben op de blaaskrampen die je ervaart. Sommige mensen merken bijvoorbeeld dat minder drinken in de avond helpt om nachtelijke blaasspasmen te voorkomen. Het drinken van voldoende water overdag kan ook helpen om de blaas gezond te houden en irriterende stoffen uit de urinewegen te spoelen, wat de kans op blaaskrampen kan verminderen. Aan de andere kant kan overmatig drinken de blaas overbelasten en juist spasmen uitlokken.

Pas je dieet aan
Wat je eet en drinkt kan een grote invloed hebben op de blaas. Vermijd cafeïne, alcohol, chocolade, citrusvruchten, tomaten, gepekeld voedsel en kunstmatige zoetstoffen, omdat deze voedingsmiddelen bekendstaan om hun irriterende werking op de blaas. Cafeïne en alcohol werken als diuretica en kunnen de blaas stimuleren, terwijl tomaten en citrusvruchten de blaas kunnen irriteren vanwege hun hoge zuurgehalte. Het verminderen of vermijden van deze voedingsmiddelen kan voor sommige mensen een groot verschil maken in de frequentie en ernst van blaasspasmen.

Houd een voedingsdagboek bij
Een voedingsdagboek kan je helpen om specifieke voedingstriggers te identificeren die blaaskrampen veroorzaken. Noteer wat je eet en wanneer je blaaskrampen ervaart, zodat je patronen kunt herkennen en triggerende voedingsmiddelen kunt vermijden. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 20-30% van de mensen met blaasklachten baat heeft bij het aanpassen van hun dieet op basis van een voedingsdagboek.

Train je blaas
Blaastraining kan helpen om de symptomen van blaasspasmen te verminderen. Dit houdt in dat je op vaste tijdstippen naar het toilet gaat, ongeacht of je aandrang voelt, en geleidelijk de tijd tussen toiletbezoeken verlengt om je blaas te trainen meer urine vast te houden. Blaastraining kan ook helpen om de drang om plotseling naar het toilet te moeten verminderen. Ongeveer 40% van de mensen met een overactieve blaas ervaart verbetering van hun klachten na enkele maanden blaastraining.

• Een voorbeeld van blaastraining is een vrouw van 55 jaar, genaamd Anna, die last had van frequente blaasspasmen en een overactieve blaas. Anna moest vaak plotseling naar het toilet en voelde zich beperkt in haar dagelijkse activiteiten. Ze begon met blaastraining door op vaste momenten naar het toilet te gaan, beginnend met elke twee uur, ongeacht of ze aandrang voelde. Na verloop van tijd verlengde ze de tijd tussen de toiletbezoeken met 15 minuten per week. Na drie maanden merkte Anna dat ze minder vaak last had van plotselinge aandrang en dat ze haar blaas beter onder controle had. Dankzij de blaastraining kon Anna weer ontspannen boodschappen doen en deelnemen aan sociale activiteiten zonder constante angst voor plotselinge aandrang.

Verminder stress
Stress kan een belangrijke trigger zijn voor blaasspasmen, omdat het invloed heeft op het autonome zenuwstelsel dat de blaas aanstuurt. Het verminderen van stress kan dus helpen om blaasspasmen te voorkomen. Breng tijd buiten door in de frisse lucht en in de natuur, beperk het gebruik van smartphone en computer, en probeer ontspanningsoefeningen zoals ademhalingsoefeningen of mindfulness. Onderzoek toont aan dat mensen die regelmatig tijd besteden aan ontspanningstechnieken een significante afname in blaassymptomen ervaren. Een wandeling van 30 minuten per dag in de natuur kan al helpen om het stressniveau te verlagen en daarmee de frequentie van blaasspasmen te verminderen.

Bekkenbodemoefeningen
Bekkenbodemoefeningen, zoals Kegel-oefeningen, kunnen helpen om de bekkenbodemspieren te versterken, wat op zijn beurt kan helpen bij het beheersen van blaasspasmen en urine-incontinentie. Sterkere bekkenbodemspieren kunnen de druk op de blaas verlichten en de controle verbeteren. Deze oefeningen zijn vooral effectief voor vrouwen die blaasklachten hebben na een bevalling of tijdens de menopauze. Ongeveer 50% van de mensen die regelmatig bekkenbodemoefeningen doen, merkt een verbetering in hun symptomen binnen enkele maanden.

Blijf actief
Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen bij het behouden van een gezond lichaamsgewicht en het verminderen van druk op de blaas. Overgewicht is een risicofactor voor blaasklachten, omdat extra gewicht op de blaas en de bekkenbodemspieren drukt. Door actief te blijven en een gezond gewicht te behouden, kun je de belasting op je blaas verminderen en het risico op blaasspasmen verlagen. Studies tonen aan dat mensen die minstens drie keer per week aan matige fysieke activiteit doen, minder vaak last hebben van blaasklachten.

Let op kleding en houding
Strakke kleding, zoals strakke jeans of ondergoed, kan druk uitoefenen op de blaas en bekkenbodem, waardoor blaaskrampen kunnen verergeren. Draag comfortabele kleding die niet knelt rond de buik en het bekkengebied. Ook de juiste zithouding kan bijdragen aan een betere blaascontrole. Zorg ervoor dat je rechtop zit, vooral wanneer je lange tijd zit, om de druk op de blaas te verminderen.

Individuele aanpak
Houd er rekening mee dat veranderingen in het dieet en levensstijl niet voor iedereen werken, en dat de behandeling van blaaskrampen individueel moet worden aangepakt. Wat voor de één werkt, heeft mogelijk weinig effect voor iemand anders. Bespreek met je arts welke preventieve maatregelen voor jou het meest geschikt zijn, en wees bereid om te experimenteren met verschillende benaderingen om te ontdekken wat voor jou het beste werkt.

Lees verder

• Blaasontsteking symptomen en behandelen met cranberrysap
• Blaaspijnsyndroom: symptomen, oorzaken en behandeling
• Blaasklachten en blaasproblemen: symptomen en oorzaken
• Pijn aan de blaas: symptomen en oorzaken van blaaspijn