Blaasspasmen (blaaskrampen): symptomen en oorzaken

Blaasspasmen is een vervelende klacht. Blaasspasmen of blaaskrampen zijn onwillekeurige samentrekkingen van een geprikkelde blaas. Normaal gesproken is de detrusor spier (blaasspier), ontspannen waardoor de wand kan uitrekken en er vulling met urine kan plaatsvinden. Tijdens een blaasspasme kan de detrusorspier plotseling samentrekken of samenknijpen. Deze contracties leiden tot een dringende noodzaak om te plassen of ongewild urineverlies, die bekend staat als urge-incontinentie, waarbij je een plotselinge, sterke aandrang hebt tot plassen wat samengaat of gevolgd wordt door ongewild urineverlies. De behandeling van blaasspasmen of blaaskrampen hangt af van de onderliggende oorzaak. Blaasspasmen kan gepaard gaan met ongewild urineverlies. Dit kan een behoorlijke impact op je leven hebben. Schaamte en taboes zorgen er vaak voor dat ongewild urineverlies niet of nauwelijks wordt besproken.

• Blaasspasmen: betekenis
• Blaasspasmen symptomen
• Wie hebben meer kans om blaasspasmen te krijgen?
• Oorzaken van blaasspasmen
• Veelvoorkomende oorzaken
• Neurologische aandoeningen
• Chirurgische ingrepen
• Medicatie
• Voedingsmiddelen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van blaasspasmen
• Bekkenbodemoefeningen
• Veranderingen in levensstijl
• Geneesmiddelen
• TENS
• Neuromodulatie (InterStim Therapie)
• Prognose van blaaskrampen
• Complicaties
• Urine-incontinentie
• Urineweginfecties
• Slaapproblemen
• Blazen overbelasten
• Impact op je sociale leven
• Preventie

Blaasspasmen: betekenis

Normaal gesproken vult de blaas zich langzaamaan met urine en als de blaas vol is, krijg je aandrang om te gaan plassen. Je zoekt dan een toilet op om te plassen. Bij mensen met blaasspasmen treedt deze aandrang echter plotseling op en vaak in ernstige mate. Een spasme duidt op het plotseling, onvrijwillig samenknijpen van een spier. Blaasspasmen zijn onwillekeurige contracties van een geprikkelde blaas. Een blaasspasme of detrusorcontractie treedt op wanneer de blaasspier plotseling en zonder waarschuwing vooraf samenknijpt, waardoor een dringende behoefte ontstaat om urine te lozen. De spasme kan ervoor zorgen dat je ongewild urine verliest. Wanneer dit gebeurt wordt het urge-incontinentie of een overactieve blaas genoemd.

Blaasspasmen symptomen

Mensen met blaaskrampen beschrijven de sensatie die ze ervaren vaak als pijnlijke krampen en soms als een branderig gevoel. Sommige vrouwen met ernstige blaasspasmen vergelijken de spiercontracties met ernstige menstruatiepijn en zelfs met weeën tijdens de bevalling. Mannen geven soms ook pijn in de punt van de penis aan.

Wie hebben meer kans om blaasspasmen te krijgen?

Iedereen kan op elke leeftijd blaasspasmen ontwikkelen. Je hebt echter in de volgend gevallen meer kans om blaasspasmen met urineverlies te krijgen:

• Leeftijd: ouderen hebben meer kans op last te krijgen van blaaskrampen;
• Vrouwen in de menopauze;
• Het hebben van diabetes;
• Obesitas of zwaarlijvigheid;
• Een recente bevalling of zwanger zijn;
• Het hebben van een urineweginfectie;
• Het onlangs hebben ondergaan van een chirurgische ingreep aan de onderbuik of het bekken;
• Schade aan de blaasspier, veroorzaakt door ziekte of verwonding;
• Een neurologische ziekte, zoals beroerte of ruggenmergletsel.

Oorzaken van blaasspasmen

Er zijn een aantal verschillende oorzaken van blaasspasmen. Soms slaagt de arts er niet in om de oorzaak van de blaaskrampen vast te stellen. In dat geval spreekt men van zogenaamde idiopathische blaasspasmen. Idiopathisch betekent zonder bekende oorzaak

Veelvoorkomende oorzaken

Enkele veelvoorkomende oorzaken van blaasspasmen zijn:

• Urineweginfectie: pijn in de blaas en branden zijn een veel voorkomend symptoom van een infectie van de urinewegen;
• Blaaspijnsyndroom, ook wel interstitiële cystitis genoemd, gekenmerkt door aanhoudende, heftige pijn in de blaas, die meestal vermindert door te plassen.
• Gebruik van een katheter, een lichaamsvreemd voorwerp dat de blaaswand kan irriteren en blaasspasmen kan veroorzaken.

Neurologische aandoeningen

Andere mogelijke oorzaken van blaaskrampen zijn een hersentumor, cerebrale parese (CP), gordelroos waarbij bepaalde zenuwen zijn ontstoken, multiple sclerose (MS), ziekte van Parkinson, multisysteematrofie (MSA, een progressieve neurologische aandoening), letsel aan de ruggengraat, een beroerte die schade aan de hersenen heeft veroorzaakt en diabetische neuropathie (wanneer de zenuwen zijn beschadigd door langdurige diabetes).

Chirurgische ingrepen

Een operatieve ingreep aan de onderbuik kan de blaas of bekkenbodemspieren verzwakken of schade veroorzaken aan de zenuwvoorziening van de blaas. Blaaskrampen kunnen optreden na bepaalde operaties, zoals onder meer:

• Blaaschirurgie (een veel voorkomende oorzaak van blaas spasmen bij zowel kinderen als volwassenen);
• Keizersnede (een operatie waarbij de baby via de buikwand geboren wordt);
• Hysterectomie (een operatie waarbij de baarmoeder verwijderd wordt);
• Prostatectomie (een operatie waarbij de prostaat verwijderd wordt).

Medicatie

Sommige medicijnen kunnen blaasspasmen als bijwerking hebben. Medicijnen die vaak leiden tot blaasspasmen zijn onder meer bethanechol (ter behandeling van spieraandoeningen van de blaas), bepaalde chemotherapeutische geneesmiddelen en bepaalde diuretica (plaspillen).

Voedingsmiddelen

Wat je eet of drinkt kan soms een kwetsbare blaas irriteren en leiden tot spasmen. Dit geldt vooral bij patiënten die lijden aan een aandoening genaamd interstitiële cystitis. Gekruid of zuur voedsel en chemicaliën in bepaalde conserveringsmiddelen en additieven, kunnen bij sommige mensen de bekleding van de blaas irriteren. Het kan hierbij om onder meer de volgende voedingsmiddelen gaan:

• Alcohol;
• Kunstmatige zoetstoffen;
• Cafeïnehoudende dranken zoals frisdrank, koffie en thee;
• Chocola;
• Citrusvruchten en dranken, zoals sinaasappelen en jus d'orange;
• Gepekeld eten; en
• Tomaten.

Onderzoek en diagnose

De arts begint met een uitgebreid vraaggesprek (anamnese), waarbij hij ook je medische voorgeschiedenis in acht neemt. Daarna volgt lichamelijk onderzoek, waarna zo nodig aanvullend onderzoek plaatsvindt. De arts kan urineonderzoek laten doen om te controleren op bacteriën, bloed of andere tekenen van infectie. Als infectie wordt uitgesloten, zijn er verschillende andere tests die kunnen helpen bij het stellen van de diagnose. Sommige tests meten hoeveel urine er nog in de blaas is na het plassen. Ook kan flowmetrie worden gedaan. Dat is het meten van de snelheid van de urinestraal en het plasvolume. Als deze tests niet wijzen op een specifieke oorzaak, kan de arts een neurologisch onderzoek voorstellen. Dit onderzoek is van belang voor het stellen van de diagnose van een aandoening van het zenuwstelsel.

Behandeling van blaasspasmen

Er zijn verschillende behandelingsmogelijkheden voor blaasspasmen. Lichaamsbeweging en veranderingen in de levensstijl kan helpen om de klachten te verlichten. Medicijnen kunnen ook voorgeschreven worden.

Bekkenbodemoefeningen

Bekkenbodemoefeningen zoals kegeloefeningen om je bekkenbodemspieren mee te trainen, kunnen nuttig zijn bij de behandeling van blaasspasmen. De bekkenbodemspieren zijn de spieren die je aanspant als je je plas ophoudt. Door deze te trainen kunnen de klachten soms afnemen.

Veranderingen in levensstijl

Bepaalde veranderingen in levensstijl kunnen helpen om de blaasproblemen te verminderen, bijvoorbeeld het wijzigen van je vochtinname en dieet. Om te zien of je spasmen zijn gerelateerd aan bepaalde voedingsmiddelen, kun je een voedseldagboekje bijhouden waarin je neerschrijft wat je eet en wanneer je klachten ervaart. Dit kan je helpen om te ontdekken of bepaalde voedingsmiddelen de blaasspasmen uitlokken. Daarnaast is het belangrijk bepaalde leefstijlaanpassingen door te voeren, zoals stoppen met roken, het drinken van alcohol en het verliezen van gewicht.

Geneesmiddelen

De arts kan ook medicijnen voorschrijven om de klachten tegen te gaan. Er zijn medicijnen die de blaas ontspannen en spasmen, voorkomen, zoals antidepressiva, anticholinergica en alfablokkers.

TENS

TENS is de afkorting voor Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie. Hierbij worden door zelfklevende elektrodes die op de huid zijn geplakt, zwakke elektrische stroompjes naar de blaas geleid, hetgeen de pijn vermindert. De werking van TENS is drievoudig. Ten eerste verstoort het de zenuwgeleiding die maakt dat je pijn ervaart. Ten tweede stimuleert het de afgifte van pijnstillende stoffen door het lichaam en tot slot heeft het een spierontspannende werking.

Neuromodulatie (InterStim Therapie)

Er wordt hierbij een elektrisch implantaat onder de huid aangebracht. Bij de InterStim® therapie (Sacrale Neuromodulatie) worden lichte elektrische impulsen afgegeven aan zenuwen die zich in je onderrug bevinden, de sacrale zenuwen. Deze reguleren het functioneren van de blaas, de darmen, de sluitspieren en de bekkenbodem. Door het (neuro)moduleren van die zenuwen worden nemen de klachten af.

Prognose van blaaskrampen

Leefstijlveranderingen en andere behandelingen kunnen helpen bij het managen en zelfs het verminderen je blaasspasmen. Als de klachten aanhouden of verergeren, moet je je (huis)arts raadplegen. Het kan nodig zijn om over te schakelen op een andere behandeling of medicijn.

Complicaties

Blaasspasmen, ook wel bekend als blaaskrampen, zijn allesbehalve prettig. Ze zorgen voor een plotselinge, intense aandrang om te plassen, wat je vaak overvalt op de meest ongelegen momenten. Als je niet goed omgaat met deze krampen, kunnen er vervelende complicaties ontstaan.

Urine-incontinentie

Blaasspasmen leiden vaak tot ongewenst urineverlies. De constante druk op de blaas maakt het moeilijk om je plas op te houden, wat kan resulteren in ongemakkelijke situaties. Dit heeft niet alleen fysieke, maar ook emotionele impact, zoals schaamte en onzekerheid.

Urineweginfecties

Door de verhoogde druk en het soms onvolledig legen van de blaas tijdens de spasmen, ontstaat het risico op urineweginfecties (UTI's). Deze infecties kunnen zorgen voor branderig gevoel bij het plassen, pijn in de onderbuik, en vaak terugkerende infecties als het probleem niet goed wordt aangepakt.

Slaapproblemen

Als de blaaskrampen je ‘s nachts wakker houden met de constante drang om te plassen, leidt dit al snel tot Slaapgebrek. Slecht slapen heeft vervolgens weer invloed op je energieniveau, humeur en zelfs je concentratie overdag.

Blazen overbelasten

Bij langdurige blaasspasmen raakt de blaas overbelast. Dit leidt op den duur tot verzwakte blaasspieren en kan je plasproblemen verergeren. In ernstige gevallen leidt dit tot een overactieve blaas, waarbij je steeds vaker last hebt van krampen en ongewenst urineverlies.

Impact op je sociale leven

De constante drang om een toilet in de buurt te hebben, kan ervoor zorgen dat je sociale activiteiten gaat vermijden. Niemand heeft zin om tijdens een gezellig etentje of dagje uit steeds op zoek te moeten naar een wc. Dit heeft invloed op je zelfvertrouwen en sociale vrijheid.

Preventie

Tips voor het behandelen of voorkomen van blaasspasmen of -krampen:

• Experimenteer met vochtinname: Ontdek of variaties in drinkhoeveelheid of timing invloed hebben op de blaaskrampen die je ervaart.
• Pas je dieet aan: Vermijd cafeïne, alcohol, chocolade, citrusvruchten, tomaten, gepekeld voedsel en kunstmatige zoetstoffen.
• Houd een voedingsdagboek bij: Noteer wat je eet en wanneer je blaaskrampen ervaart, zodat je voedingstriggers kan identificeren.
• Train je blaas: Ga op vaste tijdstippen naar het toilet om je blaas te trainen, maar ook om dringende toiletbezoeken te verminderen.
• Verminder stress: Breng tijd buiten door in de frisse lucht en in de natuur, beperk het gebruik van smartphone en computer en probeer ontspanningsoefeningen om stress te verminderen en het risico op blaaskrampen te verkleinen.
• Houd er rekening mee dat veranderingen in het dieet niet voor iedereen werken, en behandeling van blaaskrampen individueel moet worden aangepakt.

Lees verder

• Blaasontsteking symptomen en behandelen met cranberrysap
• Blaaspijnsyndroom: symptomen, oorzaken en behandeling
• Blaasklachten en blaasproblemen: symptomen en oorzaken
• Pijn aan de blaas: symptomen en oorzaken van blaaspijn