Diabetes insipidus: Symptomen van veel dorst en veel plassen

Diabetes insipidus: Symptomen van veel dorst en veel plassen Diabetes insipidus is een zeldzame aandoening waarbij het regelmechanisme voor vochtopname en vochtuitscheiding van het lichaam ontregeld is. De nieren scheiden bij deze ziekte voortdurend water uit. Deze onevenwichtigheid leidt tot intense dorst, zelfs na het drinken van vloeistoffen (polydipsie) en de uitscheiding van grote hoeveelheden urine (polyurie). Het gevaar op uitdroging is bij deze ziekte die bestaat in diverse vormen, groot. Enkele behandelingen zijn beschikbaar voor het verminderen van de dorstsymptomen en het normaliseren van de urineproductie.

Synoniemen diabetes insipidus

De meest gekende synoniemen van diabetes insipidus zijn:
  • bronsdiabetes
  • centrale diabetes insipidus
  • diabète bronzé
  • diabetes insipidus neurohormonalis
  • neurohormonale diabetes

Oorzaken

De nieren filteren overdag diverse malen het bloed. Normaliter wordt het meeste water geabsorbeerd, en scheidt het lichaam slechts een kleine hoeveelheid geconcentreerde urine uit. Diabetes insipidus treedt op wanneer de nieren niet in staat zijn om de urine normaal te concentreren, en de patiënt hierdoor grote hoeveelheid verdunde urine moet uitscheiden. De uitscheiding van de hoeveelheid water in de urine wordt geregeld door het antidiuretisch hormoon (ADH). De productie van ADH, dat ook gekend is als 'vasopressine', gebeurt in de hypothalamus (een deel van de hersenen). Dit signaal wordt opgeslagen en afgegeven uit de hypofyse, een kleine klier net onder de basis van de hersenen.

Ziekte gepaard met diabetes insipidus

Het syndroom van Wolfram is een zeldzame autosomaal recessieve neurodegeneratieve aandoening waarbij diabetes insipidus, diabetes mellitus (suikerziekte), optische atrofie (afsterven van de oogzenuw) en doofheid optreedt. Deze ziekte is het gevolg van mutaties (veranderingen) in het WFS1-gen op chromosoom 4. Een MRI-scan onthult hierbij een afwezige of onderontwikkelde hypofyse.

Soorten: Centrale, nefrogene en zwangerschapsdiabetes insipidus

Diabetes insipidus veroorzaakt door een gebrek aan ADH is gekend als 'centrale diabetes insipidus'. Wanneer diabetes insipidus het gevolg is van het de falende reactie van de nieren op ADH, is de aandoening gekend als 'nefrogene diabetes insipidus'. Bij zwangere vrouwen verschijnt tot slot ook een speciale vorm van diabetes insipidus.

Centrale diabetes insipidus

Centrale diabetes insipidus is het resultaat van beschadiging van de hypothalamus of hypofyse als gevolg van:

Nefrogene diabetes insipidus

Bij nefrogene diabetes insipidus is een defect in de nieren aanwezig. Hierdoor reageren de nieren niet op ADH. Net als centrale diabetes insipidus, is nefrogene diabetes insipidus is zeer zeldzaam. Nefrogene diabetes insipidus is het gevolg van

Diabetes insipidus komt ook bij zwangere vrouwen voor / Bron: PublicDomainPictures, PixabayDiabetes insipidus komt ook bij zwangere vrouwen voor / Bron: PublicDomainPictures, Pixabay
Zwangerschapsdiabetes insipidus
Zwangerschapsdiabetes insipidus treedt alleen op tijdens de zwangerschap. In sommige gevallen breekt een enzym dat door de placenta is aangemaakt, vasopressine van de moeder af. In andere gevallen produceren zwangere vrouwen meer prostaglandine, een hormoonachtige chemische stof die nieren minder gevoelig maken voor vasopressine. De meeste zwangere vrouwen die diabetes insipidus ontwikkelen, hebben milde merkbare symptomen. Zwangerschapsdiabetes insipidus verdwijnt meestal nadat het kind geboren is, maar het keert soms wel terug wanneer de moeder opnieuw zwanger is.

Symptomen: Veel dorst en veel plassen

Overmatige dorst (polydipsie) en oncontroleerbaar veel (water) drinken is één van de meest voorkomende symptomen van diabetes insipidus. Grote hoeveelheden plassen (polyurie), vaak plassen (pollakisurie), nachtelijk plassen (nycturie) en grote hoeveelheden verdunde urine uitscheiden zijn hiervan een gevolg. Dit leidt mogelijk tot uitdroging (dehydratie). Uitdrogingsverschijnselen zijn onder andere een hoge hartslag (tachycardie), een lage bloeddruk (hypotensie), constipatie, koorts, een droge mond (xerostomie) en gewichtsverlies.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Bij het lichamelijk onderzoek bemerkt de arts dat de huid van de patiënt droog is. Hij merkt ook andere tekenen van uitdroging op.

Diagnostisch onderzoek

De arts voert diverse onderzoeken uit om diabetes insipidus te identificeren zoals:

Behandeling

De oorzaak van de onderliggende aandoening behandelen is vooreerst nodig.

Centrale diabetes insipidus

Centrale diabetes insipidus behandelt de arts met vasopressine (desmopressine, DDAVP) via een injectie, een neusspray of tabletten.

Nefrogene diabetes insipidus

Is nefrogene diabetes insipidus het gevolg van het gebruik van medicijnen, dan stopt of wijzigt de arts deze medicijnen om weer een normale nierfunctie te creëren. Door sommige geneesmiddelen jaren te gebruiken, zoals lithium, ontstaat soms permanente nefrogene diabetes insipidus. Erfelijke nefrogene diabetes insipidus en-lithium-geïnduceerde nefrogene diabetes insipidus behandelt de arts door het drinken van voldoende vocht. Daarnaast neemt de patiënt geneesmiddelen om de urineproductie te verlagen. Voor de behandeling van nefrogene diabetes insipidus zet de arts voorts anti-inflammatoire geneesmiddelen en diuretica (plaspillen) in.

Prognose

De vooruitzichten zijn afhankelijk van de onderliggende aandoening. Wanneer de patiënt deze behandelt, leidt diabetes insipidus doorgaans niet tot ernstige problemen.

Complicaties

Niet drinken bij de nood van voldoende vocht leidt tot uitdroging en een verstoorde elektrolytenbalans, wat zeer gevaarlijk is. Ook te veel drinken leidt soms tot verstoringen in de elektrolytenbalans. Dorst, een droge huid, vermoeidheid, traagheid, duizeligheid, verwardheid en misselijkheid zijn andere complicaties van de zeldzame ziekte.
© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Diabetes insipidus: symptomen, oorzaak en behandelingDiabetes insipidus: symptomen, oorzaak en behandelingDiabetes insipidus symptomen bestaan uit heel veel plassen en daardoor veel dorst hebben. Diabetes insipidus, ook wel 'w…
Nieren en urinewegen: antidiuretisch hormoon (ADH)Nieren en urinewegen: antidiuretisch hormoon (ADH)De nieren hebben meerdere belangrijke functies. Ze halen afvalstoffen uit het bloed en voeren die af via de urine. Ook m…
Hypernatriëmie: een teveel aan natriumHypernatriëmie: een teveel aan natriumNatrium is een van de belangrijkste zouten die nodig zijn voor een gezonde werking van het lichaam. Natrium speelt een b…
Kleurloze urine: oorzaken van doorzichtige urine of plasKleurloze urine: oorzaken van doorzichtige urine of plasLast van waterige of kleurloze urine? Normaal gesproken is je urine helder en lichtgeel van kleur, som felgeel. Dit geld…

Diabetesvoet: wat is er aan de hand met mijn voet?Diabetesvoet: wat is er aan de hand met mijn voet?Diabetes is een welzijnsziekte. Deze ziekte komt dan ook meer voor in de goed ontwikkelde landen dan in de ontwikkelings…
Cystitis: Blaasontsteking met problemen met urine en plassenCystitis: Blaasontsteking met problemen met urine en plassenCystitis is de medische term voor een blaasontsteking of een infectie van de lagere urinewegen. Meestal veroorzaken coli…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 9 februari 2017:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Diabetes insipidus (DI), boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 1017
  • Diabetes insipidus, https://medlineplus.gov/ency/article/000377.htm
  • Diabetes insipidus, https://www.niddk.nih.gov/health-information/kidney-disease/diabetes-insipidus
  • Overview, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetes-insipidus/home/ovc-20182403
  • Symptoms and Causes, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetes-insipidus/symptoms-causes/dxc-20182410
  • Afbeelding bron 1: PublicDomainPictures, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.