Behandelingen voor het hart: PTCA

Een PTCA is een percutane transluminale coronaire angioplastiek. Dit wordt soms ook wel PCI of percutane coronaire interventie genoemd. Een PTCA is een ingreep die meer en meer wordt uitgevoerd. De reden hiervoor is dat we langer leven. Hierdoor krijgen meer patiënten op late leeftijd te maken met hartproblemen. Een PTCA kan hartproblemen oplossen waarbij een verstopping van de kransslagader centraal staat. De PTCA zal deze gedeeltelijke of gehele verstopping wegnemen door middel van een ballon. Deze ballon zal de verstopping wegduwen waardoor er meer ruimte komt in de kransslagader en er opnieuw bloed naar het hart kan vloeien.

PTCA

Een percutane transluminale coronaire angioplastiek is een moeilijke medische term. Een term die meer bij de bevolking bekend is, is dotteren. Eigenlijk betekent het dat de arts een snee zal maken in het lumen, ook wel vaatwand genoemd. Daarna zal een katheter worden opgeschoven tot aan de verstopping van de kransslagader. Door daar een ballon op te blazen zal de verstopping verwijderd worden.

Welke hartafwijkingen worden behandeld?

Er zijn drie soorten afwijkingen die kunnen worden behandeld met een PTCA. Deze zijn angina pectoris, hartinfarct en hartfalen.

Angina pectoris

Angina pectoris is een van de hartziektes die behandeld worden met een PTCA. Bij angina pectoris gaan de kransslagaders van het hart vernauwen. Dit doordat vetcellen zich vasthechten aan de vaatwand. Als er veel vetcellen tegen de wand plakken, wordt de doorgang voor het bloed steeds kleiner. Cholesterol speelt een grote rol bij de vastzetting van het vet. Wanneer de vernauwing groot is, krijgt het hart niet voldoende voedingsstoffen en zuurstof. Wanneer het hart een tekort heeft aan deze stoffen ontstaat angina pectoris. Deze angina pectoris heeft een kenmerkend symptoom, namelijk pijn op de borst. Eerst komt deze pijn vooral voor bij stress, emoties en inspanning. Wanneer je rust zal deze pijn opnieuw verdwijnen. Als de vernauwing niet opgelost wordt, zal de pijn na een tijd uitstralen naar de hals, rug, arm of kaak. Verder kunnen er symptomen ontstaan van vermoeidheid, kortademigheid, misselijkheid en duizeligheid.

Angina pectoris lijkt erg op een hartinfarct. Toch is er een belangrijk verschil. Bij angina pectoris is de kransslagader vernauwd, maar niet helemaal gesloten. Een hartinfarct gaat nog een stap verder. Bij een hartinfarct is de kransslagader helemaal afgesloten en kan er geen bloed meer naar het hart vloeien via deze kransslagader.

Hartinfarct

Een hartinfarct is een gevolg van een niet behandelde angina pectoris. De kransslagader is volledig verstopt. Er kan geen bloed meer door waardoor het hart ook zelf geen voedingsstoffen en zuurstof krijgt. Vanaf het moment dat de kransslagader volledig is verstopt zullen er ook hartspiercellen afsterven. Dit moet zo snel mogelijk worden behandeld om de patiënt en het hart te redden. Een belangrijk symptoom van een hartinfarct is pijn op de borst die ook in rust optreedt. Deze kan uitstralen naar de hals, rug, kaak, arm en buikstreek. Verder krijgt de patiënt duizeligheid, misselijkheid, een onrustig gevoel, versnelde ademhaling, enorm zweten en enorme vermoeidheid. Je hoeft niet al deze klachten te hebben om te lijden aan een hartinfarct. Meestal heeft de patiënt snel door dat er iets ernstigs aan de hand is.

Hartfalen

Hartfalen is een aandoening waarbij het hart letterlijk faalt in zijn pompfunctie. Ook dit komt door een vernauwing in de kransslagader. Hartfalen kan je herkennen aan de kortademigheid. Dit treedt op wanneer de patiënt een kleine fysieke inspanning doet. Verder krijgt hij ook een angstig gevoel. Wanneer de kortademigheid toeneemt en ook 's nachts optreedt is de kans op hartfalen groot. Als de kortademigheid niet snel behandeld wordt kan dit overgaan in acuut longoedeem. Hierbij zit de patiënt recht en hapt hij naar zuurstof. Verder ziet de patiënt bleek en parelen de druppels zweet over het hoofd. Wanneer de patiënt lijdt aan acuut longoedeem moet de patiënt zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gaan voor een behandeling.

Wie krijgt een PTCA?

Een PTCA wordt individueel bepaald. De arts kijkt hierbij vooral naar de hartklachten die vertoond worden. Verder wordt via een scan bekeken voor hoeveel procent de kransslagader is afgesloten. Wanneer er een lichte afsluiting zichtbaar is, zal men eerst via medicatie deze vernauwing proberen te verwijderen. Dit is een veiligere oplossing en minder ingrijpend voor de patiënt. Wanneer de kransslagader voor meer dan vijftig procent verstopt zit, zal men overgaan tot een PTCA, eventueel met stentplaatsing.

Behandeling

PTCA

Een PTCA wordt uitgevoerd door een cardioloog. Een PTCA duurt ongeveer zestig minuten en vindt plaats in een operatiekamer. Eens in de operatiekamer word je onmiddellijk aangesloten aan een monitor. Op die manier kan de cardioloog heel de operatie je hart volgen.

Eerst word je plaatselijk verdoofd op de plaats waar de arts de snee zal maken. Dit is meestal de lies. Uitzonderlijk is dit ook in de arm. Via deze snee wordt een huls ingebracht in de slagader van de lies. Dit is een holle huls en bevat aan de buitenkant een medicament dat ervoor zal zorgen dat je bloed onmiddellijk verdunt. Via deze huls wordt de eigenlijke katheter opgeschoven tot aan het begin van de kransslagader. Dan wordt door de katheter contrastvloeistof ingespoten. Via deze manier kan men met röntgenstralen zien waar de vernauwing in de kransslagader zit. Als de arts weet waar de vernauwing zit, gaat hij verder met de operatie.

Op het einde van de katheter zit een niet opgeblazen ballonnetje. Dit wordt geplaatst tussen de vernauwing. Wanneer de ballon daar zit, wordt hij opgeblazen. Wanneer de ballon opblaast, drukt hij de vernauwing weg. Hierdoor wordt de kransslagader weer groter en krijgt het hart meer zuurstof en voedingsstoffen.

Na de PTCA wordt de katheter opnieuw verwijderd en wordt de wond gehecht. Daarna wordt een drukverband aangelegd. De patiënt wordt naar intensieve zorg gebracht. Daar wordt hij nog enkele uren gemonitord. Bovendien heb je de eerst uren een verplichte bedrust. Als je rechtop zou staan loop je het risico dat je wond heel erg begint te bloeden. Er is namelijk is een grote slagader geprikt. Als na enkele uren nog alles in orde is, word je doorverwezen naar een afdeling cardiologie. Hier blijf je nog een nacht ter observatie. Je moet in totaal vierentwintig uur in je bed blijven liggen. Na vierentwintig uur is het gevaar voor een bloeding ook geweken en wordt het verband verwisseld. Hierna mag je ook naar huis. De hechtingen worden na veertien dagen verwijderd. Verder moet je nog op controle komen bij de arts. Hij legt uit welke medicatie genomen moet worden en hoe de wond verder verzorgd moet worden.

Stent

Soms wordt er tijdens een PTCA ook ineens een stent geplaatst. Wanneer de vernauwing is weggedrukt door de ballon wordt de stent geplaatst. De stent wordt op de plaats waar de ballon zat geduwd. Een stent ziet er uit als een veertje van een balpen. Deze stent zorgt ervoor dat de vernauwing weggedrukt blijft. Daardoor heb je minder kans om later op dezelfde plaats opnieuw een vernauwing te ontwikkelen. Sommige stents hebben een speciale coating. Dit is een speciaal laagje van medicatie. Meestal is dit een medicament dat voor bloedverdunning zorgt. Anders loop je als patiënt risico dat je bloed zal stollen aan de stent en zo weer een vernauwing ontstaat.

Lees verder

• Reconversie: de behandeling van een hartritmestoornis