Abdominale migraine (buikmigraine): Plotse buikpijn bij kind

Abdominale migraine (buikmigraine) is een zeldzame aandoening waarbij een patiënt, meestal een kind, herhaaldelijk last heeft van ernstige pijn in het midden van de buik. De exacte oorzaak is nog onduidelijk, maar vermoedelijk spelen genetische en neurologische factoren een rol. Buikmigraine gaat vaak gepaard met misselijkheid, braken en verlies van eetlust, maar hoofdpijn is afwezig, wat het onderscheidt van klassieke migraine. Hoewel de symptomen beangstigend kunnen zijn, zijn de vooruitzichten voor de meeste kinderen gunstig, aangezien de aandoening vaak met de leeftijd afneemt. Veel kinderen ontwikkelen echter op volwassen leeftijd wel gewone migraine.

• Een unieke vorm van migraine
• Epidemiologie: Zeldzame aandoening bij kinderen
• Oorzaken en risicofactoren van abdominale migraine
• Uitlokkende factoren
• Symptomen: Ernstige buikpijn zonder hoofdpijn
• Diagnose en differentiële diagnose
• Behandeling van abdominale migraine
• Prognose van abdominale migraine
• Complicaties van buikmigraine
• Preventie
• Dieet- en voedingsaanpassingen
• Stressmanagement
• Slaapgewoonten
• Medische begeleiding en behandeling

Een unieke vorm van migraine

Abdominale migraine is een specifieke variant van migraine, een aandoening die doorgaans wordt gekenmerkt door terugkerende aanvallen van hoofdpijn, vaak gepaard gaande met misselijkheid en gevoeligheid voor licht (fotofobie) of geluid (fonofobie). Wat buikmigraine onderscheidt, is dat de pijn zich voornamelijk in de buik concentreert en niet in het hoofd. Hierdoor kan het voor artsen een uitdaging zijn om de aandoening correct te diagnosticeren, vooral omdat de klassieke symptomen van migraine, zoals hoofdpijn, ontbreken.

Epidemiologie: Zeldzame aandoening bij kinderen

Buikmigraine komt voornamelijk voor bij kinderen, met een prevalentie van ongeveer 2% onder de jeugdige bevolking. De aandoening manifesteert zich meestal voor het eerst tussen de leeftijd van 2 en 10 jaar, maar kan ook tijdens de puberteit optreden. Meisjes zijn vaker getroffen dan jongens, vooral rondom de menstruatieperiode, hoewel dit niet hetzelfde is als “menstruele migraine”. Buikmigraine komt zelden voor bij volwassenen, maar er zijn gevallen beschreven waarbij volwassenen, inclusief vrouwen van middelbare leeftijd, aan deze aandoening lijden.

Oorzaken en risicofactoren van abdominale migraine

Anno augustus 2024 is de exacte oorzaak van abdominale migraine nog steeds onbekend, maar vermoedelijk speelt een combinatie van genetische, neurologische en endocriene factoren een rol. Veranderingen in de niveaus van serotonine en histamine, neurotransmitters die betrokken zijn bij pijnregulatie en ontstekingsreacties, worden verondersteld bij te dragen aan de symptomen. Genetische predispositie is belangrijk, aangezien ongeveer 60% van de kinderen met buikmigraine een positieve familiegeschiedenis voor migraine heeft.

Uitlokkende factoren

Net als bij klassieke migraine zijn er verschillende factoren die een aanval van buikmigraine kunnen uitlokken:

• Voedingsmiddelen zoals chocolade, bewerkte vleessoorten met nitrieten en Chinees eten met mononatriumglutamaat (MSG)
• Slaapgebrek en honger
• Bewegingsziekte
• Flikkerend licht
• Stress en angst
• Inslikken van veel lucht, wat de buikklachten kan verergeren

Deze triggers zijn vergelijkbaar met die van klassieke migraine, wat de overlap tussen beide aandoeningen onderstreept.

Symptomen: Ernstige buikpijn zonder hoofdpijn

De symptomen van abdominale migraine variëren in duur van enkele uren tot meerdere dagen. De aandoening veroorzaakt ernstige, slopende buikpijn die plotseling optreedt en zich concentreert rond de navelstreek. De pijn kan gepaard gaan met:

• Misselijkheid
• Herhaaldelijk braken, soms tot tien keer per uur
• Verlies van eetlust
• Bleke huidskleur (pallor)
• Donkere kringen onder de ogen

Hoofdpijn, een kenmerkend symptoom van klassieke migraine, is echter afwezig. Vaak verbeteren de symptomen na een periode van slaap, en tussen de aanvallen door ervaart de patiënt doorgaans geen pijn.

Diagnose en differentiële diagnose

Lichamelijk onderzoek en anamnese
De diagnose van abdominale migraine is complex en vereist een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek. De arts zal vragen naar een familiegeschiedenis van migraine en zal de symptomen zorgvuldig evalueren om andere oorzaken van buikpijn uit te sluiten.

Diagnostische onderzoeken
Er zijn geen specifieke tests voor abdominale migraine, dus de diagnose wordt meestal gesteld door andere aandoeningen uit te sluiten. Mogelijke differentiële diagnoses zijn onder andere:

• Maagpijn door gastro-intestinale aandoeningen
• Appendicitis (blindedarmontsteking)
• Epilepsie, uit te sluiten met behulp van een elektro-encefalografie (EEG)

Beeldvormende onderzoeken zoals echografie of MRI kunnen nuttig zijn om andere organische oorzaken van de buikpijn uit te sluiten.

Behandeling van abdominale migraine

Zelfzorg en leefstijlaanpassingen
Tijdens een aanval is het belangrijk om het kind in een rustige, donkere omgeving te laten rusten. Slaap kan vaak verlichting bieden. Het vermijden van bekende triggers zoals bepaalde voedingsmiddelen en stressvolle situaties kan ook helpen om aanvallen te voorkomen.

Medicatie
De behandeling van abdominale migraine bestaat uit het beheersen van zowel acute aanvallen als het voorkomen van toekomstige episodes:

• Pijnstillers zoals niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) worden vaak gebruikt om de pijn te verlichten.
• Anti-migrainemiddelen zoals triptanen en anti-epileptica kunnen worden ingezet bij ernstige gevallen.
• Tricyclische antidepressiva en bètablokkers kunnen worden voorgeschreven om de frequentie van de aanvallen te verminderen.
• Het antihistaminicum cyproheptadine wordt soms gebruikt bij kinderen om aanvallen te voorkomen.

Daarnaast kunnen ondersteunende behandelingen zoals intraveneuze vloeistoffen en anti-emetica noodzakelijk zijn om ernstige symptomen zoals uitdroging door braken te behandelen.

Prognose van abdominale migraine

De vooruitzichten voor kinderen met abdominale migraine zijn over het algemeen gunstig. Bij de meeste kinderen neemt de frequentie van de aanvallen af naarmate ze ouder worden, en uiteindelijk verdwijnen de symptomen vaak geheel. Echter, ongeveer 70% van de kinderen ontwikkelt later in het leven klassieke migraine. Vroege diagnose en behandeling kunnen de impact van de aandoening minimaliseren en de kwaliteit van leven verbeteren.

Complicaties van buikmigraine

Hoewel de vooruitzichten voor kinderen met abdominale migraine over het algemeen gunstig zijn, kunnen er complicaties optreden als de aandoening niet adequaat wordt behandeld:

• Chronische buikpijn die kan leiden tot frequente schoolverzuim
• Psychosociale gevolgen zoals angst en depressie door de onvoorspelbaarheid van de aanvallen
• Verminderde kwaliteit van leven door aanhoudende misselijkheid en braken
• Potentieel risico op uitdroging (dehydratie) door overmatig braken

Preventie

Dieet- en voedingsaanpassingen

Identificeer en vermijd uitlokkende voedingsmiddelen
Sommige voedingsmiddelen kunnen abdominale migraine uitlokken. Het bijhouden van een voedsel- en symptomen-dagboek kan helpen bij het identificeren van triggers. Veelvoorkomende triggers zijn:

• Chocolade
• Cafeïne
• Citrusvruchten
• Voedingsmiddelen rijk aan MSG (mononatriumglutamaat) of kunstmatige zoetstoffen

Regelmatige maaltijden
Het overslaan van maaltijden kan bijdragen aan migraine-aanvallen. Probeer:

• Regelmatig te eten
• Evenwichtige maaltijden te consumeren
• Kleine, frequente maaltijden te nemen om de bloedsuikerspiegel stabiel te houden

Beperk cafeïne- en alcoholconsumptie
Cafeïne en alcohol kunnen migraineaanvallen verergeren. Overweeg om:

• Cafeïneconsumptie te verminderen of te vermijden
• Alcoholconsumptie te beperken

Stressmanagement

Stressreductie
Stress is een bekende trigger voor migraine. Overweeg technieken om stress te verminderen, zoals:

• Meditatie
• Diepe ademhalingsoefeningen
• Yoga
• Mindfulness

Regelmatige lichaamsbeweging
Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om stress te verminderen en migraineaanvallen te voorkomen. Kies voor:

• Matige, regelmatige oefeningen zoals wandelen, fietsen of zwemmen
• Activiteiten die je leuk vindt en die je zonder stress kunt uitvoeren

Slaapgewoonten

Consistente slaaproutine
Onregelmatige slaappatronen kunnen bijdragen aan migraine-aanvallen. Zorg voor:

• Een regelmatig slaapschema, met vaste bedtijden en opsta-tijden
• Een comfortabele slaapomgeving, vrij van verstoringen en met een geschikte temperatuur

Slaapkwaliteit Verbeteren
Verbeter je slaapkwaliteit door:

• Het vermijden van stimulerende middelen zoals cafeïne en elektronische apparaten vlak voor het slapen
• Het creëren van een ontspannende bedtijdroutine

Medische begeleiding en behandeling

Overleg met een arts
Het is belangrijk om regelmatig met een arts te overleggen over je migraine. Dit kan helpen bij:

• Het vinden van de juiste medicatie of behandelingsopties
• Het ontwikkelen van een gepersonaliseerd behandelplan

Preventieve medicatie
In sommige gevallen kan preventieve medicatie worden voorgeschreven om de frequentie en ernst van de aanvallen te verminderen. Praat met je arts over:

• Geschikte preventieve medicijnen
• De mogelijke bijwerkingen en voordelen van deze medicatie

Door deze preventieve maatregelen toe te passen, kun je mogelijk de frequentie en ernst van abdominale migraine verminderen en je algehele welzijn verbeteren.

Lees verder

• Migraine: Aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn
• Migraine: Uitlokkende voedingsmiddelen en dranken
• Buikpijn: Veelvoorkomende oorzaken van pijn in buikstreek