Wat te doen als je prostaatklachten hebt?

Er wordt niet altijd even gemakkelijk over gesproken, alsof het gênant is om over problemen met je prostaat te spreken. Toch overkomt het menig man op middelbare of hogere leeftijd en is dus helemaal niet zo uitzonderlijk. Vaak betreft het prostaatproblemen die zonder heel ingrijpende middelen op te lossen zijn. Met de problemen rond blijven lopen is in ieder geval geen oplossing, ook niet als de prostaatproblemen toch heftiger blijken te zijn. Prostaatproblemen lossen eigenlijk nooit vanzelf op.

Wat is de locatie van de prostaat en wat doet deze?

De prostaat is een klier die net onder de blaas en om de plasbuis van de man heen ligt. De prostaat heeft normaal gesproken een grootte die te vergelijken is met een kastanje of klein dennenappeltje.

De prostaat maakt prostaatvocht aan en dit is nodig voor het vervoeren van de zaadcellen. Bij een orgasme komen de zaadcellen namelijk uit de zaadleiders in de prostaat. Daar vindt de ‘menging’ met het prostaatvocht plaats. Bij een ejaculatie trekt de prostaat zich samen en het sperma (cellen + vocht) wordt door de plasbuis naar buiten geperst.

Wat voor klachten krijg je doorgaans?

Het is een kwaal die meestal op zijn vroegst begint bij mannen van middelbare leeftijd, maar vaker als mannen nog wat ouder zijn. Overigens begint het groter worden van de prostaat vaak al direct na het 30ste levensjaar. Het signaal dat je een zwakke straal hebt tijdens het plassen kan iets zijn om naar de arts te gaan, dit is vaak het eerste signaal. Vaak wijden we het aan een vergrote prostaat (waar je mogelijk denkt niets aan te hoeven doen), maar dat is lang niet altijd het geval.

Anders wordt het als het een combinatie van een aantal zaken is (naast de zwakkere straal), zoals enkele van onderstaande zaken:

• Zowel overdag als ’s nachts relatief vaak moeten plassen.
• Een branderig gevoel bij plassen of zelfs pijn.
• Nadruppelen.
• Moeite hebben met goed kunnen plassen.
• Troebele of zelfs bloederige urine.
• Het duurt even voordat het plassen op gang komt.
• Problemen om een erectie te krijgen.

Schaamte

Het lastige bij prostaatproblemen is dat veel mannen zich ervoor schamen of het gênant vinden. Men gaat er dus niet zo snel mee naar de huisarts als met andere gangbare (ziekte)verschijnselen. Dat wil ook zeggen, dat menig man er al enige tijd mee rondloopt alvorens hij zich bij een arts zal melden. Als het - zoals in sommige gevallen - wel iets ernstiger is, dan kan dit heftiger consequenties hebben. Denk hierbij aan prostaatkanker. Het is dus erg belangrijk, tijdig de arts in te schakelen. Al was het maar om heftiger zaken uit te sluiten.

Hoe op te lossen?

Vragen beantwoorden

Als je naar de arts gaat, zal hij of zij veelal een uitgebreide vragenlijst voorleggen. Deze lijst zal gaandeweg de behandeling vaker ingevuld moeten worden door de patiënt. Op deze wijze kan er gemakkelijker gekeken worden in hoeverre een bepaalde behandeling aanslaat.

Onderzoeken
Er zijn veelal meerdere onderzoeken nodig om een goed beeld te krijgen. Denk hierbij aan een rectaal onderzoek, waarbij de arts met de vinger via de endeldarm de prostaat onderzoekt.

Verder wordt er altijd een bloedonderzoek gedaan. Hier zal de nadruk liggen op een bepaald eiwit (PSA), want als deze waarden hoger liggen, dan is het goed mogelijk dat er ontstekingen in de prostaat gaande zijn. Het kan ook om een forse vergroting gaan of in het ergste geval, prostaatkanker. Ook kan het kreatinegehalte in het bloed gemeten worden. Hierbij krijg je meer duidelijkheid over hoe goed of niet goed de nieren afvalstoffen uit het bloed halen. Een onvoldoende urinelozing kan namelijk op enig moment de nieren beschadigen.

De arts kan er ook nog voor kiezen een uroflowmetrie te doen. Je moet dan met een volle blaas komen en in een speciale bak plassen die de urinestraal kan meten. Urodynamisch onderzoek wil zeggen dat de blaasinhoud, de druk, de afsluiting, mogelijk urineverlies, de uitstrooksnelheid van urine en de spanning van het bekkenbodem (de spieren) gemeten kunnen worden. Tenslotte kan er ook nog gekozen worden voor een echografie (via de anus). De echo zendt geluidsgolven het lichaam in en deze weerkaatsen tegen allerlei weefsels. Op deze wijze ontstaat er een beeld van de prostaat en de omliggende organen.

Behandeling
Vaak kan het met medicijnen opgelost worden, we hebben het dan over de goedaardige vergroting. Het gaat dan over het met medicijnen weer verkleinen van de prostaat of het laten ontspannen van bepaalde spieren.

Verder zijn er ook nog verschillende mogelijkheden om operatief, via lasertherapie of elektrische stroom een deel van de prostaat te verwijderen. Meestal ben je dan vrij snel van de meeste klachten af.

Als er toch prostaatkanker wordt vastgesteld, komt zo’n zeventig procent in aanmerking voor een levensreddende behandeling. Er kan in- en uitwendige bestraling worden toegepast en de prostaat kan met tumor en al in zijn geheel verwijderd worden. De gevolgen kunnen zijn dat er erectiestoornissen plaatsvinden en bij een verwijdering van de prostaat zal het orgasme ‘droog’ zijn.

Indien genezing in uiterste gevallen niet meer mogelijk is, dan kan er ook nog palliatieve behandeling ingezet worden. Bij deze behandeling zal de rem er zoveel als mogelijk opgezet worden en worden symptomen grotendeels onderdrukt.

Voorkomen is beter dan genezen

Je kunt het nooit volledig voor zijn, maar er zijn wel enkele zaken die kunnen helpen. Enkele voorbeelden:

• Dagelijks één glas rode wijn drinken geeft al zo’n veertig procent minder kans om prostaatkanker te krijgen.
• Drink je alcoholische drankjes zoveel als mogelijk uit lange smalle glazen i.p.v. brede glazen. Voor de meeste mensen geldt dat ze dan minder drinken (en dat is voor meer zaken goed, dan alleen de prostaat).
• Als man met een BMI* tussen 25 en 30 heb je twintig procent meer kans op problemen met je prostaat. Een BMI groter dan 30 verdubbelt het eerdergenoemde percentage zelfs. Bovendien is overgewicht sowieso slecht voor allerlei organen.
• Om angst voor een arts te voorkomen, is het goed er veel over te lezen en dat kan ook al op jongere leeftijd. Dat schijnt de kans om de stap daadwerkelijk naar de arts te zetten, substantieel te vergroten. Als je in een vroeg stadium naar de arts gaat, kan je het wellicht niet in zijn geheel voorkomen, maar je kunt wel erger voorkomen.
• Haast niet tijdens het plassen en zorg dat je altijd goed uitgeplast bent.
• Regelmatig broccoli eten. Daar zit sulforafaan in en dat geeft een stuk bescherming tegen prostaatkanker. Verder zit broccoli vol met antioxidanten, wat sowieso goed is voor het lichaam. Allerlei antioxidanten vinden we overigens ook in fruit, dus naast broccoli eten voor de sulforafaan is veel fruit eten ook meer dan prima.
• Regelmatig seks is ook goed voor de prostaat. Als je vijf keer per week een ejaculatie hebt, dan verklein je de kans op prostaatproblemen met zo’n dertig procent.
• Het spreekt voor zich dat er in gezonde voeding verschillende voedingsstoffen zitten waar de prostaat zich wel bij voelt, maar zeker vis eten moet op het lijstje staan. Dit vanwege de omega-3-vetzuren die het risico op prostaatkanker iets kunnen verkleinen. Dit vanwege de stof eicosapantaeenzuur die tumorgroei bevorderende prostaglandines verlaagt.

* = Body Mass Index (BMI) is de verhouding tussen je gewicht en lengte. Het is een maatgeving om een indruk te krijgen of je gewicht gezond is.

Tot slot

We kunnen er moeilijk over doen of het probleem zelfs negeren, maar de consequenties kunnen dan vele malen groter zijn. Voor een arts is het gewoon een van de onderdelen van het lichaam en als je het gênant voor de omgeving vindt, dan hoeft niet iedereen direct je probleem te weten. Zolang je maar met de arts het traject in gaat, al was het maar om kanker uit te sluiten.