Ademhalingsfalen: Ernstige ziekte met langzame ademhaling

Ademhalingsfalen verwijst naar een toestand waarin de ademhalingssnelheid lager is dan normaal, wat resulteert in een verlaagd zuurstofniveau en een verhoogd kooldioxidegehalte in het bloed. Dit kan worden veroorzaakt door verschillende aandoeningen die schade aan zenuwen en spieren, longaandoeningen, beroerte of infecties met zich meebrengen. Kenmerken van ademhalingsfalen zijn onder andere een snelle en ondiepe ademhaling, verwardheid en slaperigheid. Zonder tijdige behandeling kunnen ernstige complicaties optreden, zoals coma en zelfs de dood.

• Synoniemen van ademhalingsfalen
• Epidemiologie
• Incidentie en prevalentie
• Geografische variatie
• Oorzaken van variatie
• Mechanisme
• Type I ademhalingsfalen (hypoxemisch ademhalingsfalen)
• Type II ademhalingsfalen (hypercapnisch ademhalingsfalen)
• Mechanismen van respiratoire insufficiëntie
• Oorzaken van respiratoir falen
• Omgevingsfactoren en respiratoire depressie
• Risicofactoren
• Roken
• Luchtvervuiling
• Beroepsmatige blootstelling
• Obesitas
• Infecties van de luchtwegen
• Risicogroepen
• Ouderen
• Patiënten met COPD
• Patiënten met neuromusculaire aandoeningen
• Patiënten met ernstig overgewicht
• Patiënten met infecties van de luchtwegen
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Kortademigheid
• Cyanose
• Verwardheid en agitatie
• Snelle ademhaling (tachypneu)
• Verhoogd hartslag (tachycardie)
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van ademhalingsfalen
• Prognose bij ademhalingsfalen
• Zonder behandeling
• Met behandeling
• Complicaties van respiratoire depressie
• Preventie van ademhalingsdepressie
• Stoppen met roken
• Vermijden van luchtvervuiling
• Vaccinatie tegen luchtweginfecties
• Behandeling van onderliggende aandoeningen
• Praktische tips voor het omgaan met ademhalingsfalen
• Werk nauw samen met je zorgteam
• Optimaliseer je leefomgeving
• Voer ademhalingsoefeningen uit
• Pas je voedingspatroon aan
• Blijf fysiek actief binnen je mogelijkheden
• Let op signalen van verslechtering
• Stop met roken en vermijd irriterende stoffen
• Zorg goed voor je mentale gezondheid
• Gebruik hulpmiddelen indien nodig
• Misvattingen rond ademhalingsfalen
• Ademhalingsfalen komt alleen voor bij mensen met longaandoeningen
• Alleen ouderen lopen risico op ademhalingsfalen
• Beeldvormende onderzoeken kunnen altijd ademhalingsfalen vaststellen
• Zuurstoftherapie is altijd voldoende om ademhalingsfalen te behandelen
• Ademhalingsfalen veroorzaakt altijd kortademigheid
• Mensen met ademhalingsfalen kunnen zonder risico onder narcose
• Ademhalingsfalen wordt altijd veroorzaakt door een probleem in de longen zelf

Synoniemen van ademhalingsfalen

Enkele bekende synoniemen voor ademhalingsfalen zijn:

• Ademhalingsdepressie
• Centrale hypoventilatie
• Longfalen
• Respiratoir falen
• Respiratoire depressie

Epidemiologie

Ademhalingsfalen is een aandoening die wereldwijd een belangrijke oorzaak is van ziekenhuisopnames en sterfte, met aanzienlijke gevolgen voor de gezondheidssystemen. Het komt voor bij zowel acute als chronische aandoeningen van het ademhalingssysteem en kan variëren in ernst, van milde vormen die behandelbaar zijn tot ernstige gevallen die levensbedreigend kunnen zijn.

Incidentie en prevalentie

De incidentie van ademhalingsfalen varieert sterk afhankelijk van de onderliggende oorzaken, zoals COPD, longontsteking, acute respiratoire insufficiëntie, en andere luchtwegaandoeningen. In de Verenigde Staten en Europa wordt geschat dat elk jaar duizenden mensen worden opgenomen voor ademhalingsfalen. De prevalentie van chronische ademhalingsinsufficiëntie, zoals bij patiënten met chronische obstructieve longziekte (COPD), neemt toe, mede door de vergrijzing van de bevolking en de stijgende prevalentie van risicofactoren zoals roken en luchtvervuiling.

Geografische variatie

De prevalentie van ademhalingsfalen kan variëren tussen verschillende regio’s, afhankelijk van factoren zoals toegang tot gezondheidszorg, prevalentie van roken, luchtvervuiling, en de beschikbaarheid van preventieve maatregelen en behandelingsmogelijkheden. In ontwikkelingslanden waar er minder toegang is tot geavanceerde zorg, komen gevallen van acute ademhalingsinsufficiëntie vaker voor en leiden ze tot hogere sterftecijfers.

Oorzaken van variatie

In landen met een hoge prevalentie van rookgedrag en luchtvervuiling komen aandoeningen zoals COPD vaker voor, wat bijdraagt aan het aantal gevallen van chronisch ademhalingsfalen. Aan de andere kant, in regio’s met frequente infectieziekten zoals longontsteking, kan acute ademhalingsinsufficiëntie meer voorkomen.

Mechanisme

Ademhalingsfalen ontstaat wanneer de ademhalingsorganen (longen en ademhalingsspieren) niet in staat zijn om voldoende zuurstof in het bloed te brengen of kooldioxide uit het bloed te verwijderen. Het mechanisme achter ademhalingsfalen hangt af van de onderliggende oorzaak en kan zowel acuut als chronisch zijn.

Type I ademhalingsfalen (hypoxemisch ademhalingsfalen)

Dit type ademhalingsfalen wordt gekarakteriseerd door onvoldoende zuurstof in het bloed (hypoxemie) zonder significante verhoogde niveaus van kooldioxide (normocapnie). Het komt vaak voor bij aandoeningen zoals longontsteking, longembolie, en acute longschade, waar de longen niet in staat zijn om zuurstof effectief op te nemen.

Type II ademhalingsfalen (hypercapnisch ademhalingsfalen)

Dit type ademhalingsfalen wordt gekarakteriseerd door een verhoogd kooldioxidegehalte in het bloed (hypercapnie), meestal als gevolg van ventilatieproblemen. Het komt voor bij aandoeningen zoals chronische obstructieve longziekte (COPD), neuromusculaire aandoeningen, en obesitas-hypoventilatiesyndroom, waar de ademhalingsspieren niet in staat zijn om voldoende lucht in de longen te brengen.

Mechanismen van respiratoire insufficiëntie

Ademhalingsfalen kan ontstaan door verschillende mechanistische oorzaken, zoals verminderde longfunctie door schade aan het longweefsel, verstoorde ventilatie-perfusie-verhouding, of onvoldoende ventilatiecapaciteit door zwakte van de ademhalingsspieren. In chronische gevallen, zoals COPD, kunnen langdurige ontstekingen en luchtwegvernauwing de gaswisseling in de longen verminderen.

Oorzaken van respiratoir falen

Alle organen, zoals het hart en de hersenen, hebben zuurstofrijk bloed nodig om goed te functioneren. Acuut ademhalingsfalen ontstaat vaak wanneer vocht zich ophoopt in de alveolen (luchtzakjes in de longen), waardoor de longen niet in staat zijn om zuurstof in het bloed vrij te geven. Dit resulteert in een tekort aan zuurstofrijk bloed voor de organen. Ademhalingsfalen kan ook optreden als de longen niet in staat zijn om kooldioxide (een afvalgas) uit het bloed te verwijderen. Een teveel aan kooldioxide kan schade aan verschillende organen veroorzaken.

Aangeboren aandoeningen met schade aan zenuwen en spieren
Enkele erfelijke en/of aangeboren aandoeningen kunnen (progressieve) schade aan het ademhalingssysteem veroorzaken, waaronder:

• Centraal hypoventilatiesyndroom (CCHS)
• Spierdystrofieën, zoals:
• Becker spierdystrofie (spierzwakte en/of hartproblemen)
• Duchenne spierdystrofie (progressieve spier- en skeletproblemen, voornamelijk bij mannen)
• Spinale musculaire atrofie met ademnood type 1 (SMARD)
• Structurele afwijkingen aan het ademhalingssysteem, zoals choanale atresie (verstopping of vernauwing van de neusopening)

Acute Respiratory Distress Syndrome (ARDS)
ARDS is een ernstige aandoening waarbij het zuurstofgehalte in het bloed te laag is. Deze aandoening kan optreden als gevolg van andere onderliggende ziekten, zoals:

• Ernstig hersenletsel
• Longletsel door inademing van rook of chemische stoffen
• Longziekten, zoals:
• Aspiratiepneumonie (longontsteking door het inademen van vreemde stoffen)
• Astma (chronische ontsteking van de luchtwegen)
• Atelectase (instorting van longblaasjes)
• COPD (chronische obstructieve longaandoening)
• Longembolie (afsluiting van een slagader in de longen)
• Longontsteking (pneumonie)
• Extrinsieke allergische alveolitis (longaandoening door herhaalde inademing van stof van dierlijke of plantaardige oorsprong)
• Mucoviscidose (taaislijmziekte met verstopping van organen)
• Pancreatitis (ontsteking van de alvleesklier)
• Schade aan weefsels en ribben rond de longen door trauma, zoals ribfractuur (gebroken ribben) of ander ernstig trauma
• Sepsis (bloedvergiftiging)

Beroerte
Bij een beroerte ontvangen de hersenen (vaak één kant of beide zijden) onvoldoende bloed. Dit leidt vaak tot snelle lichamelijke en mentale symptomen, zoals een afhangend ooglid (ptosis), onduidelijke spraak of verwardheid. Ademhalingsproblemen kunnen ook optreden als gevolg van een beroerte.

Infecties
Infecties met complicaties van de longen of het hart kunnen ademhalingsproblemen veroorzaken. Enkele infecties die ademhalingsfalen kunnen veroorzaken zijn:

• Aspergillose (schimmelinfectie)
• Blastomycose (schimmelinfectie die huid en longen aantast)
• Dermatomyositis (huiduitslag en spierproblemen)
• Granulomatose met polyangiitis (ziekte van Wegener: ontsteking van bloedvaten)
• Herpangina (milde virusinfectie met blaasjes in mond en keel)
• Hantavirus (virale infectie door besmetting met knaagdieren)
• Klierkoorts (infectie door Epstein-Barr virus met keelpijn)
• Polymyositis (auto-immuunaandoening met spierzwakte)

Letsels aan het ruggenmerg
Ruggenmergletsels kunnen schade veroorzaken aan de zenuwen en spieren die de ademhaling reguleren, zoals bij de ziekte van Creutzfeldt-Jakob (progressieve hersenaandoening met dementie en motorische achteruitgang).

Obstructie
Een obstructie (verstopping) in de keel kan de ademhaling belemmeren, waardoor onvoldoende zuurstof de longen bereikt. Dit kan ook voorkomen bij patiënten met chronisch obstructief longlijden of astma.

Omgevingsfactoren en respiratoire depressie

Chemische inhalatie
Acuut ademhalingsfalen kan ook worden veroorzaakt door inademing van giftige chemicaliën, rook of dampen. Deze stoffen kunnen de weefsels van de longen beschadigen, inclusief de luchtzakjes en haarvaten.

Drugs- of alcoholmisbruik
Overmatig gebruik van drugs (drugsmisbruik) of alcohol kan leiden tot hersenschade, waardoor de hersenen niet effectief de ademhalingsfunctie kunnen reguleren.

Medicatie
Een overdosis of vergiftiging door bepaalde medicijnen kan ook leiden tot respiratoire depressie. Voorbeelden van dergelijke medicijnen zijn:

• Barbituraten (oudere klasse van geneesmiddelen die het centrale zenuwstelsel onderdrukken)
• Benzodiazepinen (medicatie voor angst en slaapproblemen)
• Ethanol
• Opiaten of opioïden (krachtige pijnstillende middelen, zoals morfine, tramadol, heroïne, fentanyl)
• Verdovende middelen (anesthetica), wat soms ook kan optreden na een operatie

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op ademhalingsfalen vergroten. Deze risicofactoren kunnen te maken hebben met zowel de gezondheid van de patiënt als externe factoren die de longfunctie beïnvloeden.

Roken

Roken is de belangrijkste risicofactor voor het ontwikkelen van aandoeningen zoals COPD, een belangrijke oorzaak van chronisch ademhalingsfalen. Roken beschadigt het longweefsel en veroorzaakt ontstekingen die de luchtwegen vernauwen, waardoor de ademhaling belemmerd wordt.

Luchtvervuiling

Langdurige blootstelling aan luchtvervuiling, zowel buitenshuis als binnenshuis (bijvoorbeeld door het gebruik van houtkachels of gasfornuizen), kan het risico op ademhalingsfalen verhogen. Schadelijke stoffen in de lucht kunnen de longen beschadigen, leiden tot chronische ontstekingen en het risico op infecties verhogen.

Beroepsmatige blootstelling

Mensen die werken in industriële omgevingen waar ze blootgesteld worden aan stoffen zoals stof, chemicaliën, of giftige dampen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van aandoeningen die kunnen leiden tot ademhalingsfalen, zoals silicosis of asbestose.

Obesitas

Obesitas is een belangrijke risicofactor voor ademhalingsfalen, vooral in de vorm van obesitas-hypoventilatiesyndroom. Obesitas kan leiden tot een vermindering van de ademhalingscapaciteit door compressie van de longen en een afname van de spierkracht die nodig is voor een adequate ademhaling.

Infecties van de luchtwegen

Infecties zoals longontsteking, bronchitis of COVID-19 kunnen het risico op acute ademhalingsinsufficiëntie vergroten, vooral bij oudere patiënten of bij mensen met onderliggende gezondheidsproblemen.

Risicogroepen

Er zijn verschillende risicogroepen die bijzonder kwetsbaar zijn voor ademhalingsfalen, afhankelijk van onderliggende gezondheidsproblemen of externe factoren.

Ouderen

Ouderen hebben een verhoogd risico op ademhalingsfalen door verminderde longcapaciteit, verzwakte ademhalingsspieren en een afname van het immuunsysteem. Ook de aanwezigheid van andere comorbiditeiten, zoals hartfalen of diabetes, kan het risico verhogen.

Patiënten met COPD

Patiënten met chronische obstructieve longziekte (COPD) zijn bijzonder gevoelig voor het ontwikkelen van chronisch ademhalingsfalen. Bij COPD is de longfunctie ernstig aangetast, wat leidt tot onvoldoende zuurstofopname en kooldioxideverwijdering.

Patiënten met neuromusculaire aandoeningen

Patiënten met neuromusculaire aandoeningen, zoals amyotrofische laterale sclerose (ALS) of spierdystrofieën, hebben een verhoogd risico op ademhalingsfalen vanwege zwakte van de ademhalingsspieren, wat leidt tot een verminderde ademhalingscapaciteit.

Patiënten met ernstig overgewicht

Patiënten met ernstig overgewicht of obesitas hebben een verhoogd risico op ademhalingsfalen, met name obesitas-hypoventilatiesyndroom, waarin de lichaamsvetten de ademhalingsspieren en longen comprimeren, wat leidt tot verminderde ventilatie.

Patiënten met infecties van de luchtwegen

Mensen die getroffen worden door ernstige luchtweginfecties, zoals longontsteking of COVID-19, lopen een verhoogd risico op acute ademhalingsinsufficiëntie, vooral als ze ook andere onderliggende aandoeningen hebben.

Symptomen

Bij ademhalingsdepressie verandert het ademhalingspatroon. In eerste instantie probeert de patiënt meer zuurstof in te ademen (tachypneu). Na verloop van tijd kan het ademhalingspatroon echter zeer langzaam worden (bradypneu), met minimale borstbewegingen. Periodes van ademstilstand (apneu), waarbij ademhalingen langer dan vijftien tot twintig seconden aanhouden, kunnen optreden.

Andere symptomen zijn onder meer:

• Angst
• Bewustzijnsverlies
• Desoriëntatie
• Duizeligheid
• Onregelmatige hartslag (aritmieën)
• Snelle en ondiepe ademhaling met weinig opvallende borstbewegingen (tachypneu)
• Trage ademhaling (bradypneu)
• Hartkloppingen (palpitaties)
• Hoofdpijn
• Loomheid
• Misselijkheid
• Overmatig zweten (hyperhidrose)
• Rusteloosheid
• Slaperigheid
• Spraakproblemen
• Vermoeidheid
• Verwardheid

Alarmsymptomen

Ademhalingsfalen kan gepaard gaan met verschillende alarmsymptomen die tijdig herkend moeten worden voor een snelle interventie. Deze symptomen kunnen wijzen op een verslechtering van de ademhalingsfunctie en vereisen vaak onmiddellijke medische aandacht.

Kortademigheid

Een van de meest voorkomende symptomen van ademhalingsfalen is kortademigheid (dyspneu), die kan variëren van mild tot ernstig. Dit kan optreden zowel in rust als bij inspanning en kan duiden op een verminderde gaswisseling in de longen.

Cyanose

Cyanose, of een blauwachtige verkleuring van de huid en lippen, is een alarmsymptoom van ernstige hypoxemie, waarbij de zuurstofniveaus in het bloed te laag zijn. Dit symptoom wijst vaak op een acute of verergerende episode van ademhalingsfalen.

Verwardheid en agitatie

Verlies van concentratie, verwardheid, of agitatie kan optreden als gevolg van een verminderd zuurstofniveau in het bloed (hypoxemie). Dit komt vooral voor bij ernstige gevallen van ademhalingsfalen en kan een teken zijn dat de hersenen niet voldoende zuurstof ontvangen.

Snelle ademhaling (tachypneu)

Snelle ademhaling is een ander veel voorkomend symptoom van ademhalingsfalen, waarbij het lichaam probeert om meer zuurstof op te nemen om het zuurstoftekort te compenseren. Dit kan optreden bij zowel acute als chronische vormen van ademhalingsinsufficiëntie.

Verhoogd hartslag (tachycardie)

Een verhoogde hartslag kan een reactie zijn op zuurstoftekort en is vaak een vroege indicatie van ademhalingsfalen, vooral wanneer het hart probeert om meer zuurstofrijk bloed naar vitale organen te pompen.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
Na het toedienen van zuurstof aan de patiënt en het stabiliseren van de toestand, zal de arts onderzoeken wat de oorzaak van de ademhalingsproblemen is. Dit wordt gedaan door een lichamelijk onderzoek en door informatie te verkrijgen over de persoonlijke en medische geschiedenis van de patiënt. De arts zal de ademgeluiden met een stethoscoop beluisteren om de luchtbeweging in en uit de longen te evalueren. Abnormale ademgeluiden kunnen wijzen op ademhalingsdepressie. Voorbeelden zijn een hoog fluitgeluid bij astma, krakende geluiden bij een longontsteking (reutels), of verminderde ademgeluiden bij emfyseem.

Diagnostisch onderzoek
De arts zal verder het zuurstof- en kooldioxideniveau in het bloed meten met een arteriële bloedgastest en een pulsoximetrie (meting van het zuurstofgehalte in het bloed). Tevens worden een bloedonderzoek en urineonderzoek uitgevoerd om gifstoffen en alcohol op te sporen. Röntgenfoto's kunnen helpen bij het identificeren van longproblemen. Voor het opsporen van hersenproblemen en neurologische schade kan een CT-scan worden gebruikt.

Behandeling van ademhalingsfalen

De behandeling van ademhalingsfalen hangt af van de ernst van de symptomen en de oorzaak van de aandoening. Bij een overdosis of vergiftiging kan het gebruik van specifieke tegengifmiddelen of andere medicijnen nodig zijn om de effecten te verminderen. Pijnstillers en andere medicijnen kunnen helpen om de ademhaling te verbeteren. Indien de patiënt zelfstandig kan ademen, is zuurstoftherapie noodzakelijk. In gevallen van ernstige ademhalingsproblemen kan een ademhalingsbuisje (endotracheale intubatie) worden geplaatst en aangesloten op een mechanisch ventilatiesysteem. Voor langdurige kunstmatige beademing kan een tracheostomie worden uitgevoerd. Hierbij wordt een kunstmatige opening in de luchtpijp gemaakt, waarop de mechanische ventilator wordt aangesloten. Als deze therapieën niet effectief zijn, kan een longtransplantatie nodig zijn.

Prognose bij ademhalingsfalen

De prognose van ademhalingsfalen hangt af van de onderliggende oorzaak, de ernst van de aandoening, de algehele gezondheid van de patiënt, en de snelheid van diagnose en behandeling.

Zonder behandeling

Als ademhalingsfalen niet tijdig wordt behandeld, kunnen de gevolgen ernstig zijn, zoals blijvende orgaanschade, coma of overlijden. In ernstige gevallen kan het leiden tot multiorgaanfalen, waarbij de vitale organen niet goed functioneren door een gebrek aan zuurstof.

Met behandeling

Met tijdige interventie, zoals beademing, zuurstoftoediening, en in sommige gevallen mechanische ventilatie, kan de prognose verbeteren. Vroege behandeling kan het herstel bevorderen en het risico op langdurige schade minimaliseren.

Complicaties van respiratoire depressie

Wanneer de organen onvoldoende zuurstof ontvangen, kunnen ernstige complicaties optreden, zoals ademstilstand, hartstilstand (plotseling stoppen van de hartfunctie), hersenschade, een verminderde hartslag, een coma en uiteindelijk de dood.

Preventie van ademhalingsdepressie

De preventie van ademhalingsfalen richt zich voornamelijk op het vermijden van risicofactoren en het vroegtijdig behandelen van aandoeningen die het ademhalingssysteem kunnen aantasten.

Stoppen met roken

Stoppen met roken is een van de belangrijkste preventieve maatregelen om ademhalingsfalen te voorkomen, vooral bij patiënten met aandoeningen zoals COPD. Het vermijden van blootstelling aan schadelijke stoffen zoals sigarettenrook is essentieel.

Vermijden van luchtvervuiling

Vermijden van blootstelling aan luchtvervuiling, zowel binnenshuis als buitenshuis, kan het risico op ademhalingsfalen verlagen. Dit kan worden bereikt door het vermijden van gebieden met hoge niveaus van luchtvervuiling en het gebruik van luchtreinigers in huis.

Vaccinatie tegen luchtweginfecties

Vaccinaties tegen infecties zoals pneumokokken en influenza kunnen het risico op ernstige luchtweginfecties, die kunnen leiden tot ademhalingsfalen, verminderen. Vaccinaties kunnen vooral nuttig zijn voor ouderen en patiënten met chronische aandoeningen.

Behandeling van onderliggende aandoeningen

Het tijdig behandelen van aandoeningen zoals COPD, astma, en hartfalen kan het risico op het ontwikkelen van ademhalingsfalen verkleinen. Dit omvat het gebruiken van medicijnen, zoals bronchodilatoren en corticosteroïden, om de symptomen te beheersen en het verloop van de ziekte te vertragen.

Praktische tips voor het omgaan met ademhalingsfalen

Ademhalingsfalen kan een grote impact hebben op je dagelijkse leven. Het is belangrijk om niet alleen medische behandelingen te volgen, maar ook aanpassingen in je leefstijl en omgeving te maken om beter om te gaan met deze aandoening. Hier zijn praktische tips die je kunnen helpen je ademhaling te verbeteren en complicaties te voorkomen.

Werk nauw samen met je zorgteam

Bij ademhalingsfalen is het essentieel om je behandelingsplan te volgen en regelmatig contact te houden met je arts. Dit kan onder meer het gebruik van zuurstoftherapie, bloedonderzoeken of andere medische behandelingen omvatten. Stel je zorgteam vragen over je medicijnen en leer hoe je deze op de juiste manier kunt gebruiken. Als je thuis zuurstof gebruikt, zorg er dan voor dat je weet hoe je de apparatuur correct moet bedienen en onderhouden.

Optimaliseer je leefomgeving

Zorg ervoor dat je huis een gezonde leefomgeving biedt. Vermijd blootstelling aan rook, stof en chemische dampen die je ademhaling kunnen verergeren. Gebruik een luchtbevochtiger of luchtreiniger om de luchtkwaliteit in huis te verbeteren, vooral in droge of vervuilde gebieden. Zorg ervoor dat je slaapkamer goed geventileerd is en vrij van allergenen om je nachtrust te ondersteunen.

Voer ademhalingsoefeningen uit

Ademhalingsoefeningen kunnen je helpen om efficiënter te ademen en je longcapaciteit te verbeteren. Overweeg technieken zoals diafragmatische ademhaling of lipgetuite ademhaling, die vaak worden aanbevolen bij ademhalingsproblemen. Een fysiotherapeut of ademhalingstherapeut kan je begeleiden bij het aanleren van deze technieken en het ontwikkelen van een routine die bij jou past.

Pas je voedingspatroon aan

Een evenwichtig voedingspatroon kan een grote rol spelen bij het ondersteunen van je ademhaling. Overgewicht kan je ademhaling belasten, terwijl ondervoeding je lichaam verzwakt. Eet lichte, voedzame maaltijden die je energieniveau op peil houden zonder je ademhaling extra te belasten. Drink voldoende water om slijm in je luchtwegen dun te houden en makkelijker op te hoesten.

Blijf fysiek actief binnen je mogelijkheden

Hoewel fysieke activiteit moeilijk kan zijn, kan het je longfunctie en algehele conditie verbeteren. Probeer lichte oefeningen zoals wandelen of eenvoudige rek- en strekoefeningen. Werk samen met een fysiotherapeut om een programma te ontwikkelen dat past bij jouw situatie en mogelijkheden. Rust regelmatig en luister naar je lichaam om overbelasting te voorkomen.

Let op signalen van verslechtering

Blijf alert op symptomen zoals toegenomen kortademigheid, aanhoudende koorts of blauwe verkleuring van je lippen en vingers. Deze symptomen kunnen wijzen op een verslechtering van je toestand of een bijkomende infectie. Neem bij twijfel direct contact op met je arts.

Stop met roken en vermijd irriterende stoffen

Roken is een van de grootste risicofactoren voor ademhalingsproblemen. Als je rookt, zoek dan hulp bij het stoppen. Vermijd ook passief roken, evenals blootstelling aan luchtvervuiling en andere irriterende stoffen die je longen kunnen belasten.

Zorg goed voor je mentale gezondheid

Ademhalingsfalen kan emotioneel belastend zijn. Angst en paniek kunnen je ademhaling verergeren, dus het is belangrijk om kalm te blijven en stress te beheersen. Overweeg ontspanningstechnieken zoals mindfulness of meditatie om je geest te kalmeren. Zoek ook emotionele steun bij vrienden, familie of een therapeut als je daar behoefte aan hebt.

Gebruik hulpmiddelen indien nodig

Afhankelijk van je situatie kan je arts hulpmiddelen aanbevelen, zoals een CPAP- of BiPAP-apparaat voor ondersteuning tijdens het slapen. Als je moeite hebt met het beheren van slijm in je luchtwegen, kunnen speciale apparaten of technieken zoals percussietherapie helpen. Zorg ervoor dat je deze hulpmiddelen correct gebruikt en regelmatig onderhoudt.

Met de juiste zorg, leefstijlaanpassingen en ondersteuning kun je leren om beter met ademhalingsfalen om te gaan. Zorg goed voor jezelf en wees niet bang om hulp te vragen wanneer dat nodig is.

Misvattingen rond ademhalingsfalen

Ademhalingsfalen komt alleen voor bij mensen met longaandoeningen

Hoewel aandoeningen van de longen een belangrijke oorzaak zijn van ademhalingsfalen, kunnen ook andere medische problemen ertoe leiden. Neuromusculaire aandoeningen, hersenbeschadiging, ernstige infecties en zelfs bepaalde geneesmiddelen kunnen ademhalingsproblemen veroorzaken.

Alleen ouderen lopen risico op ademhalingsfalen

Ademhalingsfalen kan op elke leeftijd optreden. Zelfs pasgeboren baby’s kunnen door aangeboren afwijkingen of infecties problemen met de ademhaling ontwikkelen. Daarnaast kunnen jonge volwassenen door ernstige letsels of vergiftiging plotseling ademhalingsfalen krijgen.

Beeldvormende onderzoeken kunnen altijd ademhalingsfalen vaststellen

Hoewel beeldvormende onderzoeken zoals röntgenfoto’s en CT-scans kunnen helpen bij het identificeren van onderliggende oorzaken, zijn ze niet altijd voldoende om ademhalingsfalen direct vast te stellen. Bloedgasanalyses en longfunctieonderzoeken zijn vaak noodzakelijk voor een definitieve diagnose.

Zuurstoftherapie is altijd voldoende om ademhalingsfalen te behandelen

Zuurstofsuppletie kan een belangrijk onderdeel van de behandeling zijn, maar in veel gevallen is dit niet voldoende. Afhankelijk van de oorzaak kan ook beademing of ondersteuning van de ademhalingsspieren nodig zijn. Bovendien kan een oneigenlijk gebruik van zuurstoftherapie, bijvoorbeeld bij bepaalde gevallen van chronische obstructieve longziekte, juist schadelijk zijn.

Ademhalingsfalen veroorzaakt altijd kortademigheid

Hoewel kortademigheid een veelvoorkomend symptoom is, is dit niet altijd het geval. Sommige patiënten met langzaam progressief ademhalingsfalen kunnen last hebben van vage klachten zoals hoofdpijn, verwardheid of extreme vermoeidheid voordat kortademigheid optreedt. Dit komt doordat verhoogde koolstofdioxidewaarden in het bloed pas in een later stadium acute symptomen veroorzaken.

Mensen met ademhalingsfalen kunnen zonder risico onder narcose

Bij patiënten met ademhalingsfalen brengt anesthesie extra risico’s met zich mee. Verdovingsmiddelen kunnen de ademhaling onderdrukken en de gasuitwisseling in de longen verder verslechteren. Daarom moeten artsen vooraf een grondige evaluatie uitvoeren en vaak aanpassingen maken in de anesthesietechniek.

Ademhalingsfalen wordt altijd veroorzaakt door een probleem in de longen zelf

Hoewel longaandoeningen een veelvoorkomende oorzaak zijn, kunnen ook andere organen een rol spelen. Problemen met het hart, zoals hartfalen, kunnen leiden tot vochtophoping in de longen en ademhalingsproblemen. Ook afwijkingen in de nieren of verstoringen van elektrolyten kunnen bijdragen aan ademhalingsfalen.

Lees verder

• Ademhalingsproblemen: Oorzaken van moeite met ademen