Bier spots (hagelhuid): symptomen, oorzaak en behandeling

Bier spots of hagelhuid zijn typische witte vlekjes op armen, handen, benen of romp, welke ontstaan door vasoconstrictie (vaatvernauwing). Het werd in 1898 voor het eerst beschreven door dr. Augustus Bier, een Duitse chirurg. Bier spots komen frequent voor en zijn volkomen onschuldig; ze wijzen niet op een bepaalde onderliggende pathologie. Bier spots zijn goedaardig, doch chronisch. Behandeling is dan ook niet nodig.

• Wat zijn bier spots?
• Medische benaming en synoniemen
• Oorzaak van Bier spots
• Samenknijpen van de bloedvaatjes
• Onderliggende ziekte
• Vóórkomen
• Symptomen van hagelhuid
• Onderzoek en diagnose
• Lichamelijke onderzoek
• Differentiële diagnose
• Behandeling van hagelhuid
• Prognose
• Preventie

Wat zijn bier spots?

Mark stond met een biertje in zijn hand bij de barbecue toen hij ineens opmerkte dat zijn schenen er vreemd uitzagen. Kleine witte vlekjes, alsof iemand voorzichtig met een kwastje stippen had gezet. "Wat is dit nou weer?" vroeg hij aan zijn vriendin, terwijl hij zijn been omhoog hield. "Misschien te lang in de zon geweest?" grapte ze, maar Mark kon zich niet herinneren dat hij verbrand was. Een paar weken later, tijdens een bezoek aan de huisarts voor iets heel anders, vroeg hij ernaar. "Ah, bier spots," zei de arts nonchalant. "Officieel noemen we het idiopathische guttate hypomelanosis, maar het klinkt toch een stuk gezelliger als je het bier spots noemt, toch?" Mark grinnikte, maar het zat hem stiekem niet helemaal lekker dat dit het onvermijdelijke gevolg was van wat ouder worden. "Tijd om dat bier toch maar wat vaker te laten staan," mompelde hij – al nam hij even later toch weer een slok.

Bier spots zijn kleine, lichte vlekjes die meestal te vinden zijn op de armen en benen van jongvolwassenen, waarbij de tussenliggende huid rood lijkt maar wit wordt als je er op drukt, zodat deze lichte vlekken verdwijnen. Bier spots betreft een goedaardige fysiologische vasculaire afwijking, die wordt veroorzaakt door het samenknijpen van de bloedvaatjes van de huid. Biervlekken werden voor het eerst beschreven in 1898.

Medische benaming en synoniemen

De term idiopathische guttate hypomelanosis (IGH) is de officiële medische benaming voor de aandoening die in de volksmond soms "bier spots" wordt genoemd. Het verwijst naar kleine, ronde, witte vlekjes op de huid, meestal op de schenen, armen of andere zonblootgestelde gebieden. Deze vlekjes ontstaan door een afname van melanine in de huid en worden vaak geassocieerd met veroudering, zonneschade of genetische factoren.

De term idiopathisch betekent "van onbekende oorzaak," guttate verwijst naar de druppelvormige vlekjes, en hypomelanosis beschrijft het verlies van pigment. Dit is een goed gedocumenteerde term in de dermatologie en wordt in medische literatuur en dermatologische naslagwerken gebruikt.

Andere benamingen van bier spots zijn:

• multiple anaemic macules
• constitutive speckled vascular mottling
• vlekken van Bier
• Biervlekken
• hagelhuid
• angiospastische maculae
• angiospastische vlekken
• pseudoleukoderma angiospasticum

Oorzaak van Bier spots

Samenknijpen van de bloedvaatjes

De witte vlekjes op de huid ontstaan door het samenknijpen van de bloedvaatjes. Anno 2025 is de oorzaak hiervan niet helemaal duidelijk, maar door de meeste artsen worden Bier spots gezien als een normaal fysiologisch verschijnsel zonder klinische betekenis. Mogelijke zijn de witte vlekjes te wijten aan een verhoogde druk die de kleine aderen vernauwt (veneuze hypertensie).

Onderliggende ziekte

In de literatuur wordt gewag gemaakt van enkele gevallen waarbij een onderliggende ziekte aanwezig was, zoals:

• scleroderma renale crisis
• mixed cryoglobulinemie
• palmaire hyperhidrosis
• aorta hypoplasie
• lymfoma

Desondanks is er – voor zover bekend – geen associatie met andere ziektebeelden.

Vóórkomen

Bier spots zijn van invloed op jongvolwassenen, vooral mannen. De reden hiervoor is anno 2025 onbekend. Ook tijdens de zwangerschap kunnen de witte huidvlekjes optreden. Bier spots worden meestal gezien bij gezonde personen. Heel soms zijn ze echter te wijten aan een verhoogde viscositeit van het bloed bij systemische ziekten zoals cryoglobulinemie (een aandoening waarbij er te grote hoeveelheden cryoglobulines in het bloed voorkomen) of polycytemie (een bloedaandoening die wordt gekenmerkt door een abnormale toename van het aantal rode bloedcellen in het bloed).

Symptomen van hagelhuid

Bier spots zijn voorbijgaande, kleine bleke vlekjes op basis van een rode tot paarse huid op vooral armen en benen met een onregelmatige rand en omringende blancheerhalo van erytheem (roodheid). De vlekjes verdwijnen bij het opheffen van de aangedane arm of been.

Onderzoek en diagnose

Lichamelijke onderzoek

Lichamelijk onderzoek en zo nodig bloedonderzoek zijn afdoende om de diagnose te stellen. Het is belangrijk om een goede diagnose te stellen teneinde onnodige behandeling te vermijden.

Differentiële diagnose

Bier spots kunnen sterke gelijkenis vertonen met bepaalde huidaandoeningen, zoals:

• pityriasis versicolor of zomergist, gekenmerkt door vele kleine verkleurde vlekjes, vooral op de hals, de borst en de rug.
• een schimmelinfectie van de huid.
• naevus depigmentosus (achromische naevus), een plaatselijk pigmentstoornis van de huid gekenmerkt door lichte vlekken.
• postinflammatoire hypopigmentatie: vermindering van het pigment na een infectie.
• vitiligo, een pigmentstoornis waarbij melkwitte plekken van verschillende grootte en vorm ontstaan.
• naevus anaemicus, een bleke vlek op het lichaam.
• pityriasis alba: pleksgewijs pigementverlies, met name op de wangen.
• idiopathische guttata hypomelanosis, gekenmerkt door het ontstaan van gedepigmenteerde vlekjes op de huid, vooral aan de armen en benen (scheenbenen).

Behandeling van hagelhuid

Behandeling van hagelhuid is niet nodig. Bier spots is volkomen onschuldig, zonder onderliggende pathologie.

Prognose

Bier spots zijn chronisch van aard.

Preventie

De exacte oorzaak van Biervlekken is anno 2025 niet bekend en daarom zijn er geen richtlijnen of methoden beschikbaar om ze te voorkomen.

Lees verder

• Witte vlekken op de huid: oorzaken van witte huidvlekjes
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Huiduitslag: oorzaken en behandeling van uitslag op de huid