Basofilie: Verhoogd aantal basofielen in het bloed

Het beenmerg speelt een cruciale rol in de productie van alle typen bloedcellen, namelijk witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes. Onder de verschillende soorten witte bloedcellen bevinden zich de basofielen, die slechts een klein percentage van de totale celpopulatie uitmaken (minder dan 3%). Deze cellen zijn betrokken bij de genezing van wonden en spelen een rol in het immuunsysteem door indringers aan te vallen en het lichaam te beschermen tegen ziekten. Basofilie verwijst naar een abnormaal hoge concentratie van basofielen in het bloed. Deze aandoening duidt vaak op onderliggende medische problemen en komt zelden voor zonder een duidelijke oorzaak. De symptomen, behandelingen en vooruitzichten bij basofilie kunnen sterk variëren, afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

• Oorzaken van basofilie
• Allergieën
• Endocriene aandoeningen
• IJzertekort
• Infecties
• Lymfoom
• Myeloproliferatieve aandoeningen
• Ontstekingsaandoeningen
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Prognose van basofilie
• Complicaties van Verhoogde basofielen

Oorzaken van basofilie

Allergieën

Allergieën, zoals allergische rhinitis (hooikoorts), allergische reacties op voedingsmiddelen (voedselallergie) en medicijnen, kunnen leiden tot basofilie. De ernst van basofilie correleert vaak met de ernst van de allergische reactie.

Symptomen van allergische reacties zijn onder andere:

• huiduitslag of netelroos
• loopneus of verstopte neus
• piepende ademhaling
• zwelling van het gezicht
• jeukende ogen
• niezen

Om allergische reacties te behandelen, is het cruciaal om het allergeen te identificeren en, indien mogelijk, te vermijden. Medicijnen zoals antihistaminica, hydrocortisoncrème en corticosteroïden kunnen helpen. In het geval van een ernstige allergische reactie, zoals anafylaxie, is een spoedbehandeling met epinefrine noodzakelijk.

Endocriene aandoeningen

Endocriene stoornissen, zoals diabetes mellitus (suikerziekte) en hypothyreoïdie (trage schildklierwerking), kunnen bij sommige patiënten de basofielen verhogen.

Diabetes mellitus
Diabetes mellitus wordt gekenmerkt door abnormaal hoge bloedsuikerspiegels (hyperglykemie), met symptomen zoals dorst, wazig zicht, jeukende voeten, hikken en zwakte. Behandeling bestaat uit medicatie, dieetveranderingen, verhoogde waterinname, en het aanpakken van stress en onderliggende ziekten.

Hypothyreoïdie
Patiënten met hypothyreoïdie (trage schildklierwerking) kunnen symptomen ervaren zoals spierpijn, constipatie, onbedoelde gewichtstoename en gewrichtsstijfheid. Behandeling omvat vaak medicatie en levensstijlaanpassingen.

IJzertekort

Een tekort aan ijzer (ferriprieve anemie) kan ook leiden tot basofilie. Symptomen van ijzertekort zijn onder andere aanhoudende vermoeidheid, zwakte en hoofdpijn. Als ijzertekort de oorzaak van basofilie is, kunnen ijzersupplementen nuttig zijn.

Infecties

Infecties kunnen een ontstekingsreactie in het lichaam veroorzaken, wat kan bijdragen aan basofilie. Hoewel basofilie zelden direct door een acute infectie wordt veroorzaakt, kunnen bepaalde infecties zoals influenza (griep), pokken, waterpokken en tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen) de kans op basofilie verhogen. Symptomen van infecties omvatten koorts, vermoeidheid en algemene malaise naast de specifieke symptomen van de infectie. Bacteriële infecties die basofilie veroorzaken, worden vaak behandeld met antibiotica. Rust en voldoende vochtinname zijn ook belangrijk.

Lymfoom

Een Hodgkin-lymfoom, een type lymfoom, is een vorm van kanker waarbij de lymfocyten drastisch toenemen. Dit type lymfoom tast de lymfeweefsels aan en kan leiden tot een verhoogd aantal basofielen. Kenmerken van een Hodgkin-lymfoom zijn onder andere vergrote lymfeklieren, koorts en vermoeidheid. Behandelopties zijn radiotherapie en/of chemotherapie.

Myeloproliferatieve aandoeningen

Bij myeloproliferatieve aandoeningen produceert het beenmerg overmatig veel bloedcellen, inclusief basofielen. Enkele aandoeningen die mogelijk basofilie veroorzaken zijn:

• chronische myeloïde leukemie
• essentiële trombocytose (verhoogd aantal bloedplaatjes)
• het hypereosinofiel syndroom
• myelodysplastisch syndroom (verstoorde bloedcelproductie)
• polycythemia vera (verhoogde bloedcellen)
• primaire myelofibrose (beenmergaandoening met bloedcellen tekort)
• systemische mastocytose (huidaandoening met mestcellen)

Symptomen van myeloproliferatieve aandoeningen kunnen omvatten:

• botpijn
• militairvergroting (bij een tumor)
• gemakkelijk bloeden en blauwe plekken
• gevoelloosheid of tintelingen in de handen en voeten (paresthesieën)
• hoofdpijn
• kortademigheid
• veranderingen in het gezichtsvermogen
• zwakte

De behandeling van myeloproliferatieve aandoeningen is vaak individueel afgestemd en kan bestaan uit (een combinatie van) chemotherapie, een splenectomie (verwijdering van de milt), een stamceltransplantatie en radiotherapie.

Ontstekingsaandoeningen

Chronische ontstekingsaandoeningen verhogen het risico op basofilie. Voorbeelden zijn:

• astma (chronische ontsteking van de luchtwegen)
• chronisch eczeem (huidziekte met droge huid en jeuk)
• colitis ulcerosa (chronische darmziekte met diarree)
• de ziekte van Crohn (aandoening met diarree en buikpijn)
• Hashimoto thyreoïditis
• prikkelbare darmsyndroom (aandoening met bloedingen uit het rectum, buikkrampen, diarree, obstipatie en pijn in het rectale gebied)
• parasitaire infecties
• psoriasis (huidziekte met huiduitslag, droge huid en schilfering)
• reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen)

Algemene symptomen van ontstekingsaandoeningen zijn:

• gevoelloosheid en tintelingen in handen en voeten
• lichte koorts
• spierpijn
• vermoeidheid
• zwelling

De behandeling omvat vaak immunosuppressiva (medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken) en ontstekingsremmende medicijnen.

Symptomen

Een verhoogd aantal basofielen kan naast de symptomen die voortkomen uit de onderliggende oorzaak, ook niet-specifieke symptomen veroorzaken zoals:

• buikpijn en buikkrampen
• jeuk
• koorts
• malaise (algemeen ziek gevoel)
• onverklaarbaar gewichtsverlies
• vermoeidheid

De symptomen variëren afhankelijk van de oorzaak van de basofilie. Patiënten met aanhoudende onverklaarde symptomen dienen contact op te nemen met hun arts.

Diagnose en onderzoeken

Een bloedonderzoek is essentieel voor het opsporen van basofilie. De aandoening wordt vaak ontdekt tijdens een volledige differentiële telling van de bloedcellen. Bij een verhoogd aantal basofielen worden vaak aanvullende onderzoeken uitgevoerd om de oorzaak te achterhalen. Deze kunnen omvatten:

• beenmergbiopsie (onderzoek van bloedcellen en beenmerg)
• bloedonderzoek
• CT-scan
• echografie
• genetisch onderzoek
• MRI-scan

Prognose van basofilie

De vooruitzichten voor patiënten met basofilie hangen af van de onderliggende oorzaak. Milde infecties kunnen vaak verdwijnen met rust, voldoende vochtinname en mogelijk medicatie. Ontstekingsziekten en allergieën zijn vaak chronische aandoeningen, maar de symptomen kunnen beheerd worden met medicatie en aanpassingen in levensstijl. Voor patiënten met basofilie door ernstige ziekten, zoals myeloproliferatieve aandoeningen, wordt een individueel behandelplan opgesteld met informatie over de vooruitzichten.

Complicaties van Verhoogde basofielen

Een verhoogd aantal basofielen zelf leidt doorgaans niet tot complicaties, maar de onderliggende oorzaken van basofilie kunnen ernstige en mogelijk levensbedreigende complicaties met zich meebrengen. Deze kunnen omvatten: een vergrote milt (splenomegalie), frequente infecties en ernstige bloedingen.