Haarzakjesmijt (Demodex folliculorum): Symptomen huid & ogen

De mijt Demodex folliculorum is een soort parasiet die leeft op mensen. Meestal zijn deze mijten ongevaarlijk en veroorzaken ze geen symptomen. Wanneer zich echter grotere aantallen D. folliculorummijten op het lichaam bevinden, is sprake van de parasitaire aandoening haarzakjesmijt. Door deze aandoening kampt de patiënt met diverse symptomen, zoals bultjes aan het gezicht, een droge en jeukende huid en irritatie aan de wimpers. Een huidbiopsie bevestigt het abnormaal hoge aantal mijten. De behandeling bestaat uit een goede gezichts- en ooghygiëne en diverse medicijnen om de mijten te doden.

• Synoniemen van haarzakjesmijt
• Epidemiologie van D. folliculurummijten
• Oorzaken: Toename van mijten rond haarzakjes
• Risicofactoren van groter aantal gezichtsmijten
• Symptomen: Rode huid, ogen en wimpers
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via crèmes en goede reiniging van gezicht en ogen
• Preventie van parasitaire aandoening

Synoniemen van haarzakjesmijt

Haarzakjesmijt is ook bekend als:

• Demodicose
• Demodicosis
• Demodex rosacea
• haarfollikelmijt
• pityriasis folliculorum.

Epidemiologie van D. folliculurummijten

D. folliculorummijten komen vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, waarbij patiënten van twintig tot dertig jaar het meest getroffen zijn. Ook patiënten van middelbare leeftijd en kinderen zijn mogelijk aangetast.

Oorzaken: Toename van mijten rond haarzakjes

D. folliculorummijten leven in of rond de haarzakjes. Ze voeden zich met de dode huidcellen, talgafscheidingen en hormonen die zich daar opbouwen. Deze mijten leven meestal op het gezicht, en dan vooral op de oogleden en wimpers. In sommige omstandigheden ontstaat een toename van deze gezichtsmijten. In de lederhuid komen dan eitjes en uitwerpselen terecht. Het lichaam reageert hierop door een ontsteking tegen de huidmijten te veroorzaken, wat leidt tot de symptomen van haarzakjesmijt.

Risicofactoren van groter aantal gezichtsmijten

Aandoeningen

Patiënten met een voorgeschiedenis van kanker of een leverziekte krijgen sneller te maken met een overgroei van de D. folliculorummijten. Voorts hebben patiënten met een hiv-infectie een verzwakt immuunsysteem en daarom kampen ze ook vaak met hogere aantallen mijten.

Genetica

Sommige andere patiënten zijn mogelijk genetisch gevoelig voor D. folliculorum en dus gevoeliger voor de aanwezigheid van de mijten.

Huidaandoeningen

Ook zijn D. folliculorummijten soms in grotere aantallen aanwezig bij patiënten met bepaalde huidaandoeningen:

• androgenetische alopecia (androgene alopecia)
• blefaritis
• niet-specifieke gezichtsdermatitis
• rosacea

Androgenetische alopecia
Androgenetische alopecia (androgene alopecia) is een erfelijke haaraandoening die zowel mannen als vrouwen treft en dan haaruitval en kaalheid veroorzaakt. Een chemische stof die mijten produceren, veroorzaakt mogelijk een ontstekingsreactie die de haarzakjes aantast. De Demodex-mijten veroorzaken androgenetische alopecia niet, maar ze verergeren de aandoening mogelijk wel.

Blefaritis
Blefaritis is een ontsteking van de oogleden die korsten, waterige ogen en rode ogen met zich meebrengt. Bij patiënten met blefaritis komen hoog aantallen Demodex-mijten voor.

Niet-specifieke gezichtsdermatitis
Niet-specifieke dermatitis (huidontsteking) op het gezicht gaat ook gepaard met een hoger aantal Demodex folliculorummijten. Symptomen van deze huidontsteking op het gezicht zijn jeuk, acneachtige vlekjes en vlekken rond de lippen.

Rosacea
Rosacea is een inflammatoire huidaandoening waarbij een patiënt bloost in het gezicht en rode en droge huidletsels heeft in het gezicht. Patiënten met rosacea hebben tot vier keer meer Demodex-mijten op zijn gezicht dan normaal. D. folliculorummijten zijn ook aanwezig in de traanbuisjes van patiënten met oculaire rosacea waarbij de ogen getroffen zijn.

Medicatie

Patiënten met een zwak immuunsysteem kampen sneller met een groot aantal mijten. Dit zijn vooral patiënten die corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) nemen, zoals prednison.

Symptomen: Rode huid, ogen en wimpers

Meestal is slechts één zijde van het gezicht getroffen. De gezichtsmijten veroorzaken op de huid van het gezicht en ook aan de ogen en wimpers symptomen, die doen denken aan de huidaandoening rosacea.
huid: blozen of een rode huid, een droge huid, een jeukende huid, een ruwe huid, puskopjes op de huid, rode bultjes op de huid, roodheid van het gezicht, vlekjes op het gezicht die doen denken aan acne (ontsteking van de talgklieren), zwellingen van het gezicht
ogen: droge ogen, een ontsteking van het oogbindvlies (conjunctivitis), een parasitaire ooginfectie, een wazig gezichtsvermogen, een (zanderig gevoel in het oog), irritatie van de oogleden en wimpers, jeukende ogen, oogpijn, rode ogen, uitval van de oogharen (madarose)

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De patiënt geeft de arts informatie over zijn medische geschiedenis. Daarna onderzoekt de arts de huid. De gezichtsmijten zijn ongeveer 0,1 tot 0,4 mm lang. De mijten zijn bijgevolg niet met het blote oog te zien. De arts voert bijgevolg een huidbiopsie uit, waarbij hij een monster van de huid wegneemt en dit laat onderzoeken onder een microscoop. Het is belangrijk om de hoeveelheid mijten op de huid te bepalen. Een klein aantal mijten is namelijk wellicht niet de oorzaak van de huidproblemen.

Differentiële diagnose

De symptomen veroorzaakt door D. folliculorum-mijten verwart de arts soms met acne of een ernstige droge huid.

Behandeling via crèmes en goede reiniging van gezicht en ogen

De huid van het gezicht is erg gevoelig, dus voor de arts vormen D. folliculorummijten een uitdaging om te behandelen. De arts zet soms crèmes in, zoals crotamiton of permethrine. Dit zijn topische (op de huid aangebrachte) insecticiden die mijten doden waardoor het aantal vermindert. De arts schrijft soms ook lokaal of oraal (via de mond ingenomen) metronidazol voor (beiden antibiotica). Voorts reinigt de patiënt de huid rond de ogen met Demodex-gezichtsdoekjes. Verder is het ook mogelijk om een medicinale alcoholoplossing met een hoge concentratie op het gezicht aan te brengen. Dit brengt de Demodex-mijten naar de oppervlakte. De arts brengt vervolgens stoffen op de huid aan die de mijten doden en de aandoening behandelen. Voor patiënten met een ernstig verzwakt immuunsysteem schrijft de arts ivermectine voor. Bij de aanwezigheid van een ooginfectie, zet de arts antibiotica in. Een goede gezichts- en oogreiniging zijn tot slot nodig.

Preventie van parasitaire aandoening

Het is belangrijk dat mensen twee keer per dag het gezicht wassen met een zacht reinigende middelen. Babyshampoo is bruikbaar voor het wassen van de oogleden. Verder is het van belang om geen op olie gebaseerde reinigingsmiddelen en vettige make-up te gebruiken, want dit is een ideale voedingsbodem voor de mijten. Voorts houden mensen de huid schoon en droog en behandelen ze eventuele onderliggende aandoeningen, zodat de D. folliculorummijten niet te veel in aantal toenemen.